تضمینات اجرای اجباری قرارداد در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلستان و آلمان

عنوان	تضمینات اجرای اجباری قرارداد در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلستان و آلمان
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	فاطمه برمان زن
استاد راهنما	سیدحسین سیمایی صراف
استاد مشاور	اکبر میرزانژاد جویباری، محمدحسین بیاتی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۰
دانشگاه	موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی

تضمینات اجرای اجباری قرارداد در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلستان و آلمان عنوان رساله ای است که توسط فاطمه برمان زن، با راهنمایی سیدحسین سیمایی صراف و با مشاوره اکبر میرزانژاد جویباری و محمدحسین بیاتی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع دکتری موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی دفاع گردید.

چکیده

یکی از مهم ترین قواعدی که در همه نظام های حقوقی مورد پذیرش قرار گرفته، اصل لزوم قرارداد ها است که بارزترین ثمره آن، اجرای کامل مفاد عقد توسط متعاقدین می باشد. گاهی اوقات با وجود لزوم، اعتبار و امکان انجام تعهدات، متعهد بدون هر گونه عذر موجه، از وفای به عهد خودداری نموده یا با اجرای معیوب یا ناقص قرارداد، متعهد له را از دست یابی به هدفش از قرارداد باز می دارد. از این رو، هر نظام حقوقی با توجه به مبانی نظری خود، روش ها و ضمانت اجراهایی را جهت الزام متعهد مستنکف وضع و اجرا می نماید تا ضمن تحکیم روابط حقوقی و اقتصادی داخلی و بین المللی، از حقوق متعهدله نیز حمایت لازم را به عمل آورد. به طور کلی این روش ها به دو دسته روش های مستقیم و غیر مستقیم تقسیم می شوند. در روش مستقیم، عین تعهد با توسل به قوای قهری و تصمیمات دادگاه ها از طریق روش هایی نظیر رفع تصرف اجباری و تحویل مال به متعهدله، انجام تعهد به هزینه متعهد، توقیف مال، بطلان عمل حقوقی و انجام عمل حقوقی موضوع تعهد به نمایندگی از متعهد، مستقیما توسط مراجع رسمی اجرا می شود. در روش های غیر مستقیم، فشارهایی به متعهد وارد می شود تا او را مجاب به اجرای عین تعهد نماید. یکی از مهم ترین روش ها که در حقوق برخی کشورها مورد توجه قرار گرفته است، جریمه اجبار می باشد. روش غیر مستقیم دیگری که در برخی کشورها منجمله ایران مورد استفاده قرار می گیرد، حبس مدیون می باشد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه قدردانی

چکیده

فهرست مطالب ا عنوان صفحه ا مقدمه

بخش یکم

تضمینات مستقیم اجرای اجباری قرارداد

فصل یکم: حقوق ایران

مبحث یکم: موضوع تعهد انجام یا ترک انجام فعل مادی باشد

گفتار یکم: رفع تصرف اجباری و تحویل مال به متعهدله (موضوع تعهد تسلیم مال باشد)

بند یکم: تسلیم عین معین

بند دوم: تسلیم عین کلی (کلی فی الذمه)

گفتار دوم: انجام تعهد به هزینه متعهد (موضوع تعهد انجام یا ترک انجام یک فعل مادی باشد)

بند یکم: تعهد به انجام فعل مادی

الف) فعل مقید به مباشرت متعهد

ب) فعل مطلق

بند دوم: تعهد به ترک فعل

مبحث دوم: موضوع تعهد انجام یا ترک یک عمل حقوقی باشد

گفتار یکم: انجام عمل حقوقی توسط دادگاه به نمایندگی از متعهد (موضوع تعهد انجام یک عمل حقوقی باشد)

گفتار دوم: بطلان عمل حقوقی (موضوع تعهد ترک یک عمل حقوقی باشد)

مبحث سوم: موضوع تعهد پرداخت وجه نقد باشد (توقیف اموال متعهد)

مبحث چهارم:اجرای ناقص و معیوب تعهد

گفتار یکم: مفهوم نقض

گفتار دوم:مصادیق نقص

گفتار سوم:اجرای ناقص و معیوب تعهد

مبحث پنجم:اجرای اجباری عین تعهد در رویه قضایی

فصل دوم:مطالعه تطبیقی

مبحث یکم: حقوق انگلستان

گفتار یکم: مفهوم اجرای عین تعهد

بند یکم: تعریف اجرای عین تعهد

بند دوم: مبنای اجرای عین تعهد

بند سوم: مصادیق اجرای عین تعهد

گفتار دوم: اجرای عین تعهد و تناسب خسارت ۵۰ گفتار سوم: عوامل موثر در تصمیم دادگاه نسبت به اجرای عین تعهد

گفتار چهارم: قرارهای منع یا الزام به انجام عمل معین

گفتار پنجم: جهت گیری های آینده

گفتار ششم:بررسی نقض جزیی تعهد

مبحث دوم: حقوق آلمان

گفتار یکم: بررسی سیر تحول حقوق آلمان در حوزه ی طرق جبرانی نقض قرارداد

گفتار دوم: شرایط اجرای عین تعهد

گفتار سوم: روش های اجرای اجباری

بند یکم: تعهدات پولی (توقیف اموال)

بند دوم: تعهدات غیرپولی

الف) تسلیم مال

ب) اجرای تعهد توسط ثالث

ج) اجرای تعهدات قایم به شخص متعهد

د) تعهدات ناظر به خودداری از انجام کار یا تحمل وضعیت

ه) اعلام اراده توسط متعهد

گفتار چهارم: نقض جزیی قرارداد در حقوق آلمان

بخش دوم

تضمینات غیر مستقیم اجرای اجباری قرارداد

فصل یکم: اجبار مالی (جریمه اجبار)

مبحث یکم: تعریف و ماهیت جریمه اجبار

گفتار یکم: تعریف جریمه اجبار

گفتار دوم: ماهیت جریمه اجبار

گفتار سوم: ویژگی های جریمه اجبار

بند یکم: جریمه تاخیر تبعی است

بند دوم: جریمه تاخیر مستقل از خسارات است

بند سوم: تصمیمی که جریمه تاخیر را مقرر مینماید یک تصمیم اداری است

مبحث دوم: قلمرو و مبانی جریمه اجبار

گفتار یکم: قلمرو جریمه اجبار

گفتار دوم:مبانی جریمه اجبار

بند یکم: قاعده لاضرر

بند دوم: اصل لزوم

بند سوم: رابطه مبنای تعزیر بر جریمه اجبار

مبحث سوم: اقسام جریمه اجبار

مبحث چهارم: جایگاه جریمه اجبار در قانون مدنی

گفتار یکم: رابطه جریمه اجبار با ضمانت اجرا و مسیولیت

گفتار دوم: مسیولیت مدنی و جریمه اجبار

مبحث پنجم: مزایا و معایب وارد بر جریمه اجبار

گفتار یکم: مزایای جریمه اجبار

بند یکم: سهولت انجام متعهد به انجام تعهد

بند دوم: قابل تغییر بودن جریمه اجبار به عنوان یک الزام مالی

بند سوم: تضمین و تحکیم قرارداد

گفتار دوم: معایب و چالش های جریمه اجبار

بند یکم: معایب

الف) امکان سوء استفاده از آن

ب) در اختیار محکوم له قرار گرفتن جریمه

ج) امکان اجبار مالی به درخواست متعهدله

بند دوم:چالشهای جریمه اجبار در حقوق ایران

الف): دارا شدن بدون جهت

ب) نسخ عنصر قانونی جریمه اجبار

۱) نقد نظر شورای نگهبان قانون اساسی

۲) شبهه نسخ عنصر قانونی جریمه اجبار

مبحث ششم: شرایط اعمال جریمه اجبار

گفتار یکم: وجود تعهد مبنا

گفتار دوم: درخواست متعهد له

گفتار سوم: ممکن نبودن انجام عمل به وسیله شخص متعهد

گفتار چهارم: انجام موضوع تعهد باید برای متعهد مقدور باشد

گفتار پنجم: غیر ممکن بودن اجرای مستقیم حکم

گفتار ششم: پایان یافتن دادرسی و صدور حکم

بند یکم: اتمام مراحل دادرسی

بند دوم: تحقق تقصیر در اجرای حکم

بند چهارم: حکم باید قطعی باشد

بند پنجم: اختیار محکمه در صدور حکم اجبار

بند ششم: جریمه اجبار اعتبار امر مختوم ندارد

مبحث هفتم: مقایسه جریمه اجبار با سایر طرق تضمینی و نقض قرارداد

گفتار یکم: مقایسه جریمه اجبار با وجه التزام

بند یکم: کلیات

الف) سابقه تاریخی

ب) تعریف

بند دوم: مقایسه جریمه اجبار با وجه التزام

الف) شباهت

ب) تفاوت

گفتار دوم: مقایسه جریمه اجبار با خسارت تنبیهی

بند یکم: کلیات

الف) مفهوم خسارت تنبیهی

ب) ماهیت خسارت تنبیهی

ج) موارد اعمال خسارت تنبیهی

بند دوم: شباهت ها و تفاوت های جریمه اجبار با خسارت تنبیهی

الف) شباهت

ب) تفاوت

گفتار سوم: مقایسه جریمه اجبار با خسارت نمادین

گفتار چهارم: قابلیت جمع جریمه اجبار با سایر شیوه های جبرانی نقض قرارداد

بند یکم: قابلیت جمع جریمه اجبار با الزام به انجام عین تعهد

بند دوم: قابلیت جمع جریمه اجبار با فسخ قرارداد

بند سوم: قابلیت جمع جریمه اجبار با خسارت

فصل دوم: حبس متعهد مستنکف

مبحث یکم: مفهوم حبس متعهد

گفتار یکم: سابقه تاریخی

گفتار دوم: تعریف حبس و زندان

بند یکم: تعریف حبس

بند دوم: تعریف زندان

مبحث دوم: مبانی فقهی و حقوقی حبس

گفتار یکم: ادله فقهی در باب جواز حبس مدیون

بند یکم: روایات

بند دوم: آرای فقها

گفتار دوم: مشروعیت حبس در فقه اسلامی

گفتار سوم: اهداف حبس

بند یکم: طرد متعدد

بند دوم: عبرت آموزی و بازدارندگی

بند سوم: ارعاب

گفتار چهارم: معایب و محاسن حبس متعهد

بند یکم: معایب

بند دوم: محاسن

الف) اطمینان در وصول محکوم به یا موضوع تعهد

ب) رهایی محکوم علیه از بلاتکلیفی

ج) تعدیل در حبس بدل از جزای نقدی

مبحث سوم: وضعیت حقوقی حبس در نظام حقوقی ایران

گفتار یکم: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی

بند یکم: قوانین موقتی اصول محاکمات حقوقی

بند دوم: قانون تسریع محاکمات

بند سوم: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۵۱

بند چهارم: قانون منع توقیف اشخاص مصوب ۱۳۵۲

بند پنجم: قانون اجرای احکام مدنی

گفتار دوم:بعد از پیروزی انقلاب اسلامی

بند یکم: قوانین مالیاتی

بند دوم: قانون تعزیرات مصوب سال ۱۳۶۲

بند سوم: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۷۷

بند چهارم: قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۴

مبحث چهارم: بررسی تطبیقی

گفتار یکم: تاریخچه حبس ممتنع

گفتار دوم: حقوق انگلیس

گفتار سوم: حقوق آلمان

نتیجه گیری

فهرست منابع و مآخذ

الف)کتب به زبان فارسی

ب) مقالات به زبان فارسی

ج) رساله ها و پایان نامه ها به زبان فارسی به زبان فارسی

د) به زبان عربی

ه) به زبان انگلیسی

Summary

کلیدواژه ها

• اجرای عین تعهد
• اجرای اجباری
• جریمه اجبار
• شرط فعل
• شرط ترک فعل
• تعهد
• حبس مدیون