نحوه جبران خسارت اشخاص در اثر عدم انجام وظایف و تکالیف قانونی شهرداری و شورای شهر

عنوان	نحوه جبران خسارت اشخاص در اثر عدم انجام وظایف و تکالیف قانونی شهرداری و شورای شهر
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	میثم یوسفی طهارم
استاد راهنما	علیرضا رجب زاده
استاد مشاور	علی زارع
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات متحده عربی

نحوه جبران خسارت اشخاص در اثر عدم انجام وظایف و تکالیف قانونی شهرداری و شورای شهر عنوان رساله ای است که توسط میثم یوسفی طهارم، با راهنمایی علیرضا رجب زاده و با مشاوره علی زارع در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات متحده عربی دفاع گردید.

چکیده

حقوق و امتیازات شهروندان یک کشور، یکی از مهمترین مولفه های اجتماعی، سیاسی و حقوقی دولت های مدرن است و هر شهروندی در جایگاه خسارت دیده یا بزه دیده قرار گیرد شایسته حمایت حقوقی و جبرات خسارت است که این امر مهم در اصل بیستم قانون اساسی برای مردم ایران در نظر گرفته شده است. شهرداری به عنوان یک نهاد حقوق عمومی غیردولتی و شورای شهر به عنوان یک شخص حقوقی که مدیریت شهر را برعهده دارند در راستای انجام یا عدم انجام وظایف و تکالیف قانونی خویش باعث بروز خسارت هایی به شهروندان می شوند که احکام و قواعد ایجاد مسیولیت آنها با دیگر اشخاص حقیقی وحقوقی مشترک است .در ماده یازده قانون مسیولیت مدنی شقوق و شرایط تحقق مسیولیت شهرداری و کارکنان آن مشخص و حدود ضمان آنها تا حدودی معلوم شده است ، اما هدف و دغدغه اصلی پژوهش حاضر بررسی مبانی مسیولیت شهرداری و شورای شهر و مشخص نمودن چگونگی تحقق تقصیر ناشی از ترک فعل موجب خسارت به صورت عمد یا سهو و نحوه جبران خسارت مادی و معنوی اشخاص است. مثلا عدم انجام تکالیف قانونی همچون ایجاد و نگهداری و نظافت معابر و خیابان ها و میدان های شهر و یا قصور کارمندان در نگهداری وسیله نقلیه متعلق به شهرداری، عدم حفظ و نگهداری درختان ،عدم پیشگیری از تخلفات ساختمانی و عدم مدیریت پسماند (نخاله و زباله ) باعث ورود خسارت به شهروندان و موجب مسیولیت برای شهرداری می شود.یا شورای شهر با عدم انجام تکالیف و وظایف قانونی خویش در حوزه های مختلف انتخابی و نظارتی و تصویبی و تعیینی موجبات ورود خسارت به شهروندان را فراهم می سازد که باید این خسارات به نحو مطلوب جبران شود. لذا در پژوهش حاضر به بررسی این نوع مسیولیت در برابر اشخاص بصورت کلی پرداخته شده و مبانی مسیولیت شهرداری و شورای شهر در برابر شهروندان و نحوه جبران خسارت آنان مشخص شده است. این تحقیق از نوع نظری بوده و روش آن توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و با مراجعه به اسناد، کتب و مقالات و فیش برداری صورت گرفته است. نتایج نشان داد که عدم انجام وظایف و تکالیف قانونی از سوی شهرداری و شورای شهر تقصیر محسوب شده و باید با اعاده به وضع سابق، استرداد عین، دادن مثل یا قیمت، بازسازی ،گرفتن رضایت، عذرخواهی نسبت به جبران خسارت مادی و معنوی اشخاص اقدام نمایند و درخصوص خسارات ناشی از اعمال حاکمیتی اگر دو شرط موجود باشد اشخاص حقوق عمومی از پرداخت خسارت معاف هستند. اول اینکه در مقام اعمال حاکمیت باشند و دوم آنکه عمل حسب ضرورت و وفق قانون جهت تامین منفعت اجتماعی باشد.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

فصل اول

کلیات پژوهش

۱–۱– مقدمه

۱–۲– بیان مساله

۱–۳– اهمیت و ضرورت

۱–۴ پیشینه تحقیق

۱–۵– اهداف تحقیق

۱–۶– سوالات تحقیق

۱–۷– فرضیه تحقیق

۱–۸– روش تحقیق

۱–۹–ساماندهی تحقیق

فصل دوم

مفاهیم ،تعاریف وتاریخچه شهرداری و شورای شهر

۲–۱– مفهوم شناسی

۲–۱–۱–مفهوم اشخاص

۲–۱–۲– مفهوم شورا

۲–۱–۲–۱ شورای شهر

۲–۱–۲–۲– شورای شهر نهادی غیردولتی و مردمی

۲–۱–۳–شهرداری

–۲–۲تعاریف

۲–۲–۱–تعریف مسیولیت

۲–۲–۱–۱– مسیولیت اخلاقی و حقوقی

۲–۲–۱–۲–مقایسه مسیولیت اخلاقی و حقوقی

۲–۲–۱–۳–مسیولیت مدنی

۲–۲–۱–۴–مسیولیت کیفری

۲–۲–۱–۵–تفاوت مسیولیت کیفری و مدنی

۲–۲–۱–۶–مسیولیت اداری

۲–۳– تعریف خسارت

۲–۳–۱–خسارت مادی

۲–۳–۲– خسارت معنوی

۲–۴– تاریخچه

۲–۴–۱–روند تشکیل شهرداری

۲–۴–۲– روند تشکیل شورای شهر

۲–۵– نقش شورای شهر

۲–۶–شورای شهر و ساخت های مختلف سیاسی

۲–۶–۱–حکومت های تک ساخت

۲–۶–۲– حکومتهای فدرال

۲–۷–جایگاه شورای شهردر مدیریت شهری

۲–۸–جایگاه شورای شهر در نظام حقوقی

۲–۹–مسیولیت مدیران و حقوق شهروندان

۲–۱۰–نظارت پذیری شورای شهر

۲–۱۰–۱–نظارت بر مصوبات شورای شهر

۲–۱۰–۲–نظارت بر اعضای شورای شهر

فصل سوم

مبانی و ارکان مسیولیت جبران خسارت شهرداری و شورای شهرناشی ازعدم انجام وظایف قانونی

۳–۱–قلمرومسیولیت شهرداری و شوای شهر

۳–۲– اهداف کلی شورای شهر

۳–۳–وظایف و اختیارات شورای شهر

۳–۴–وظایف و تکالیف شهرداری ۵۰ ۳–۴–۱–قانون شهرداری

۳–۴–۲–لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها

۳–۴–۳–قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا

۳–۴–۴–قانون مدیریت پسماندها

۳–۴–۵–قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان

۳–۴–۶–قانون نوسازی و عمران شهری

۳–۴–۷–قانون پیشگیری و مبارزه با خطرات سیل

۳–۵–دیدگاههای نظری مسیولیت

۳–۵–۱–مبانی فقهی مسیولیت

۳–۵–۱–۱–قاعده احسان

۳–۵–۱–۲–قاعده غرور

۳–۵–۱–۳–اصل لاضرر

۳–۵–۱–۴–قاعده غنم

۳–۵–۲–مبانی حقوقی مسیولیت

۳–۵–۲–۱– نظریه تقصیر

۳–۵–۲–۲–نظریه تضمین حق

۳–۵–۲–۳–نظریه خطر

۳–۵–۲–۳–۱–فقه عامه

۳–۵–۲–۳–۱–۱–نظریه مسیولیت آور بودن ترک فعل

۳–۵–۲–۳–۱–۲–نظریه مسولیت آور نبودن ترک فعل

۳–۵–۲–۳–۲–فقه امامیه

۳–۵–۲–۳–۳–مسولیت ترک فعل در حقوق فرانسه

۳–۵–۲–۳–۴–مسیولیت ترک فعل در کامن لا

۳–۵–۲–۳–۵– مسولیت نرک فعل در حقوق ایران

۳–۵–۲–۴––نظریه وندالیسم

۳–۵–۲–۵–نظریه پنجره های شکسته

۳–۶–منابع قانونی مسیولیت

۳–۶–۱–قانون اساسی

۳–۶–۲–قانون مدنی

۳–۶–۳–قانون مسیولیت مدنی

۳–۶–۴–قانون مجازات

۳–۷– ترک وظایف و مسیولیت شهرداری و شورای شهر

۳–۷–۱–مبانی نظری مسولیت ناشی از ترک فعل

۳–۷–۱–۱–مکتب فردی

۳–۷–۱–۲–مکتب اجتماعی

۳–۷–۲–معیارهای مسیولیت تارک فعل

۳–۷–۲–۱–معیار نوعی

۳–۷–۲–۲–معیار شخصی

۳–۷–۳–مبنای حقوقی مسولیت ناشی از ترک فعل

۳–۷–۳–۱–ترک فعل در حین انجام عمل و وظیفه

۳–۷–۳–۲–خودداری از انجام تکلیف قانونی خاص

۳–۷–۳–۳–خودداری محض بدون وجود یک تکلیف قانونی خاص

۳–۸–شرایط تحقق مسیولیت شهرداری و شورای شهر

۳–۸–۱–در مقام انجام وظیفه بودن کارمندان

۳–۸–۲–عدم عمد و بی احتیاطی کارمندان

۳–۸–۳–حاکمیتی نبودن عمل

فصل چهارم

انواع و نحوه های جبران خسارت اشخاص توسط شهرداری و شورای شهر

۴–۱– مفهوم جبران خسارت

۴–۲–اصل جبران کلیه خسارات

۴–۳– اهداف وضع مسیولیت

۴–۳–۱– جبران خسارت

۴–۳–۲–بازدارندگی

۴–۳–۳–حفط نظم در جامعه

۴–۴–جایگاه جبران خسارت

۴–۴–۱–جایگاه فقهی جبران خسارت

۴–۴–۲–جایگاه حقوقی جبران خسارت

۴–۵– شرایط جبران خسارت

۴–۶– منابع قانونی جبران خسارت

۴–۶–۱– قانون اساسی

۴–۶–۲–قانون مدنی

۴–۶–۳– قانون مسیولیت مدنی

۴–۶–۴– لایحه قانونی نحوه خرید و تملک اراضی و املاک

۴–۶–۵– ماده واحده قانون نحوه تقویم املاک مورد نیاز شهرداری

۴–۶–۶– قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرحهای شهرداریها

۴– ۶– ۷– قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی

۴–۷– انواع خسارت

۴–۷–۱– خسارت مادی

۴–۷–۲– خسارت معنوی

۴–۷–۳– خسارت عدمالنفع

۴– ۸– شیوههای ارزیابی خسارت

۴–۹– نحوه های جبران خسارت توسط شهرداری و شورای شهر

۴–۹–۱– نحوه جبران خسارات مادی

۴–۹–۱–۱ جبران خسارت عینی

۴– ۹–۱–۱–۱– ویژگیهای جبران خسارت عینی

۴–۹–۱–۲ جبران خسارت مثلی

۴–۹–۱–۳– جبران خسارت قیمی

۴–۹–۱–۳–۱–پرداخت نقدی

۴–۹–۱–۳–۲– پرداخت غیرنقدی

۴–۹–۱–۳–۳– ویژگیهای جبران قیمی

۴–۹–۱–۴– جبران خسارت از طریق بازسازی

۴–۹–۲– نحوه جبران خسارت معنوی

۴–۹–۲–۱– عذر خواهی

۴–۹–۲–۲– گرفتن رضایت

۴–۱۰– اسباب معافیت از پرداخت خسارت

۴–۱۱– اسباب کاهش میزان خسارت

فصل پنجم

بحث و نتیجهگیری و پیشنهادات

۵–۱– نتیجه گیری

۵–۲– محدودیتها

۵–۳–پیشنهادها

فهرست منابع ۱۶۹Abstract

کلیدواژه ها

• ترک فعل
• تقصیر
• جبران خسارت