نقش اراده در تاثیر قرارداد نسبت به گذشته
 | |
| عنوان | نقش اراده در تاثیر قرارداد نسبت به گذشته |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | امیرعباس عسکری |
| استاد راهنما | محسن اسماعیلی |
| استاد مشاور | محمود کاظمی، حسن بادینی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه تهران |
نقش اراده در تاثیر قرارداد نسبت به گذشته عنوان رساله ای است که توسط امیرعباس عسکری، با راهنمایی محسن اسماعیلی و با مشاوره محمود کاظمی و حسن بادینی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.
چکیده
انعقاد قرارداد و سایر اعمالی که در چهارچوب یک قرارداد محقق می شوند مثل اعمال حق فسخ، تنفیذ قرارداد و ... به طورمعمول دارای اثر نسبت به آینده هستند. تا یک عمل حقوقی شکل نگرفته و کامل نشده است نمی توان آثار کامل را از آن توقع داشت و زمانی موثر واقع می شود که همه اجزای آن تکمیل شده و آماده اثرگذاری باشد. در این صورت عمل حقوقی موردنظر پس از تکمیل و نسبت به آینده آثار خود را خواهد داشت. باوجوداین، بنا بر مصالحی ممکن است اشخاص برای رسیدن به منافع خود توافق بر تعمیم اثر قرارداد یا انحلال آن نسبت به زمان گذشته نمایند. در این خصوص پرسش اصلی این است که به عنوان یک قاعده عمومی اراده طرفین قرارداد می تواند در مرحله انعقاد قرارداد یا انحلال آن اثر حقوقی نسبت به گذشته ایجاد نماید؟ در این رساله با روش تحلیلی– توصیفی از منابع کتابخانه ای استفاده شده است و با بهره گیری از حقوق تطبیقی (با تمرکز بر حقوق انگلیس، فرانسه و مصر) این نتیجه حاصل شد که با توجه به مبانی فلسفی، حقوقی و اقتصادی امکان تعمیم آثار قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص وجود دارد. از منظر فلسفه وجود اعتباری، با توجه به اعتباری بودن گزاره های حقوقی و عدم جریان قواعد حاکم بر عالم واقعی (از جمله لزوم تقدم زمانی علت بر معلول) در آن، می توان مبتنی بر تفسیر عرفی– عقلایی موضوع تعمیم اثر قرارداد نسبت به گذشته را پذیرفت. از منظر اصل آزادی قراردادها، اراده اشخاص بر تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با هیچ یک از قوانین موضوعه و احکام فقهی مغایر نیست و آزادی اراده اشخاص در تعمیم آثار قرارداد نسبت به گذشته را جز در مواردی که به صراحت از سوی قانون منع شده باشد باید پذیرفت. از منظر تحلیل اقتصادی قرارداد، تاثیر نسبت به گذشته نه تنها مغایر با کارآیی اقتصادی نیست بلکه حتی در مواردی موجب افزایش کارآیی اقتصادی قرارداد می شود و قابل تایید است. مصادیق شایع، احکام، آثار و استثنایات تعمیم آثار قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص نیز در رساله مشخص شده است.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
۱– بیان مسیله
۲– پیشینه تحقیق
۳– پرسش های تحقیق
۴– فرضیه های تحقیق
۵– ضرورت و اهداف تحقیق
۶– روش تحقیق
۷– ساماندهی تحقیق
فصل نخست: مفاهیم و مبانی تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص
مبحث نخست– مفهوم تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص
گفتار نخست– مفهوم اراده
گفتار دوم– مفهوم قرارداد
گفتار سوم– مفهوم تاثیر نسبت به گذشته
مبحث دوم– مبانی تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص
گفتار نخست– تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص از منظر فلسفه وجود اعتباری
بند نخست– حقوق؛ اعتباری یا حقیقی (واقعی)؟
بند دوم– منظور از اعتباری بودن حقوق
بند سوم– تفاوت قواعد حاکم بر امور اعتباری با امور حقیقی
بند چهارم– روش تفسیر گزاره های حقوقی
بند پنجم– تفسیر عرفی– عقلایی تاثیر قرارداد نسبت به گذشته
گفتار دوم– تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص از منظر اصل آزادی قراردادها
بند نخست– آزادی قراردادی؛ اصل نه استثنا
بند دوم– آزادی اراده در تعیین آثار قرارداد
گفتار سوم– تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص از منظر تحلیل اقتصادی قرارداد
جمع بندی فصل نخست
فصل دوم: تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انعقاد قرارداد
مبحث نخست– مصادیق تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انعقاد قرارداد
گفتار نخست– نقش اراده در تقدیم زمان قرارداد
گفتار دوم– نقش اراده در تاثیر تنفیذ قرارداد غیرنافذ نسبت به گذشته
گفتار سوم– نقش اراده در تاثیر قبول وصیت تملیکی نسبت به گذشته
گفتار چهارم– نقش اراده در تاثیر وقوع معلق علیه نسبت به گذشته در قرارداد معلق
مبحث دوم– احکام، آثار و استثنایات تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انعقاد قرارداد
گفتار نخست– احکام و آثار تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انعقاد قرارداد
بند نخست– لزوم تعیین دقیق زمان تاثیر قرارداد در گذشته
بند دوم– وضعیت مالکیت منافع در صورت تاثیر قرارداد نسبت به گذشته
بند سوم– مبدا شروع خیار در صورت تاثیر قرارداد نسبت به گذشته
بند چهارم– ملاک زمانی احراز شرایط تحقق خیار در صورت تاثیر قرارداد نسبت به گذشته
بند پنجم– وضعیت ضمان منافع موضوع قرارداد در فرض فساد قرارداد
بند ششم– تنفیذ خودکار تصرفات حقوقی سابق
گفتار دوم– استثنایات تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انعقاد قرارداد
بند نخست– تاثیر قرارداد نکاح نسبت به گذشته
بند دوم– تاثیر قرارداد نسبت به گذشته در جرایم علیه اموال و مالکیت
بند سوم– مغایرت تاثیر قرارداد نسبت به گذشته با حقوق اشخاص ثالث
الف– حقوق اشخاص ثالث ناشی از تصرفات حقوقی سابق بر انعقاد قرارداد
ب– ایجاد حق شفعه برای شخص ثالث پیش از انعقاد قرارداد نسبت به مال مشترک
جمع بندی فصل دوم
فصل سوم: تاثیر نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انحلال قرارداد
مبحث نخست– مصادیق تاثیر نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انحلال قرارداد
گفتار نخست– نقش اراده در تاثیر فسخ قرارداد نسبت به گذشته
گفتار دوم– نقش اراده در تاثیر انفساخ قرارداد نسبت به گذشته پس از تحقق شرط فاسخ
گفتار سوم– نقش اراده در تاثیر تفاسخ (اقاله) قرارداد نسبت به گذشته
مبحث دوم– احکام، آثار و استثنایات تاثیر نسبت به گذشته با اراده اشخاص در مرحله انحلال قرارداد
گفتار نخست– احکام و آثار تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص
بند نخست– لزوم تعیین دقیق زمان تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
بند دوم– وضعیت مالکیت منافع در صورت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
بند سوم– عدم امکان مطالبه وجه التزام قراردادی در صورت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
بند چهارم– امکان تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته در قراردادهای مستمر
گفتار دوم– استثنایات تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته با اراده اشخاص
بند نخست– عدم امکان تاثیر انحلال قرارداد نکاح نسبت به گذشته
بند دوم– مغایرت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته با حقوق اشخاص ثالث
الف– عدم تاثیر انحلال قرارداد نسبت به قراردادهای سابق
ب– عدم تضییع حقوق دولتی مترتب بر قراردادها در صورت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
پ– عدم تضییع حق شفیع در صورت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
ت– عدم تضییع حق دلال، وزن کننده، حمل کننده و در صورت تاثیر انحلال قرارداد نسبت به گذشته
ت– عدم تضییع حق طلبکاران شرکت منحل شده در صورت تاثیر انحلال قرارداد خرید سهام نسبت به گذشته
جمع بندی فصل سوم
نتیجه و پیشنهاد
منابع
کلیدواژه ها
- اثر قهقرایی
- اعتبار
- قصد
- فسخ