مسایل حقوقی ویژه آیین رسیدگی برخط در روش های جایگزین حل اختلاف
 | |
| عنوان | مسایل حقوقی ویژه آیین رسیدگی برخط در روش های جایگزین حل اختلاف |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | سید علیرضا رضایی |
| استاد راهنما | رضا معبودی نیشابوری |
| استاد مشاور | اعظم انصاری، عبدالله خدابخشی شلمزاری |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۱ |
| دانشگاه | دانشگاه فردوسی مشهد |
مسایل حقوقی ویژه آیین رسیدگی برخط در روش های جایگزین حل اختلاف عنوان رساله ای است که توسط سید علیرضا رضایی، با راهنمایی رضا معبودی نیشابوری و با مشاوره اعظم انصاری و عبدالله خدابخشی شلمزاری در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری دانشگاه فردوسی مشهد دفاع گردید.
چکیده
توسعه روزافزون تجارت الکترونیکی و دسترسی بیشتر به امکانات فن آورانه باعث گردیده که حل و فصل اختلافات برخط، به یکی از مباحث مهم علم حقوق در عرصه جهانی مبدل گردد. به کارگیری روش های حل اختلاف برخط ابتدا با هدف رفع محدودیت های موجود در طرق جایگزین سنتی مثل داوری شروع گردید. سپس با فراگیری تجارت الکترونیکی، دعاوی زیادی با ارزش اندک ایجاد شدند که نیازمند روش حل اختلافی متناسب با مقتضیات خاص خود بودند. علاج مشکل مذکور، تنها در استفاده از روش های حل اختلاف برخط دیده شد. به همین دلیل، روش حل اختلاف برخط در کنار روش های جایگزین سنتی مثل داوری و میانجی گری، به روش مستقل جایگزین فصل دعوا مبدل گردید. در مورد این روش نوین فصل دعوا، مسایل حقوقی و معضلات قانونی زیادی مطرح بوده و هست. اولا اعتبار قرارداد الکترونیکی حل اختلاف منعقدشده توسط طرفین به دلیل استفاده از روش های نوین احراز اراده و امکان نقض نظم عمومی و حقوق مصرف کننده، محل سوال است؛ ثانیا فرایند رسیدگی به دعوا و روش های مختلف آن با توجه به انعطاف پذیری ذاتی حل اختلاف برخط باید بررسی شود. ثالثا در خصوص رعایت اصل رسیدگی منصفانه در حل اختلاف برخط تردیدهایی وجود دارد. رابعا ساختارهای اجرای اجباری با روش های حل اختلاف برخط تناسب ندارند زیرا مستلزم مراجعه به دادگاه و صرف زمان و هزینه هستند. در نهایت رساله حاضر با اتخاذ روشی توصیفی تحلیلی به این نتیجه نایل آمده است که در خصوص شرایط شکلی یا ماهوی اعتبار قراردادهای الکترونیکی حل اختلاف وحدت رویه قانونی وجود ندارد و در صورت فراهم بودن فرصت متناسب جهت آگاهی از شرایط قراردادی و عدم سلب حق دادرسی طرفین، قراردادهای مذکور باید معتبر تلقی شوند. تنوع روش های حل اختلاف برخط به حدی است که نمی توان مصادیق آن ها را احصاء کرده و باید متناسب با شرایط دعوا روشی خاص یا ترکیبی از چند طریق مورد استفاده قرار گیرند. با رعایت قواعدی کلی، می توان منصفانه بودن فرایند رسیدگی به دعوا را تضمین کرد. ساختارهای اجرای اختیاریِ خودکار یا داوطلبانه، متناسب با طرق برخط حل اختلاف است و در صورت وضع مقررات متناظر تا حد زیادی می تواند مشکل اجرای اسناد حاصل از روش های برخط فصل دعوا را مرتفع سازد. در مجموع از منظر این پژوهش، پاسخ به مسایل حقوقی آیین رسیدگی برخط باید با استفاده از خودتنظیمی و توسط فعالان تجاری صورت گیرد.
ساختار و فهرست رساله
فهرست مطالب مقدمه
الف– بیان مسیله
ب– ضرورت و هدف پژوهش
ج– پیشینه پژوهش
۱–پیشینه فارسی
۱ ۱ کتب۳ ۱ ۲ مقالات۴ ۲–پیشینه انگلیسی
۲ ۱ کتب
۲ ۲ مقالات
د– سوالات پژوهش
م– فرضیات پژوهش
و– روش شناسی پژوهش
ه– کاربردهای پژوهش
ی– ساختار پژوهش
فصل مقدماتی: مفهوم، تحولات و اعتبار حل اختلاف برخط
مبحث نخست: مفهوم حل اختلاف برخط
مبحث دوم: تحولات حل اختلاف برخط
مبحث سوم: اعتبار حل اختلاف برخط در حقوق ایران
جمع بندی
فصل اول: نحوه احراز اعتبار قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط
مبحث نخست: نحوه احراز اعتبار شکلی قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط
گفتار نخست: شرط کتبی بودن قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط
بند نخست: شرط کتبی بودن در توافق نامه داوری برخط
بند دوم: شرط کتبی بودن در توافق نامه میانجی گری برخط
گفتار دوم: شرط اصیل بودن قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط ۵۰ مبحث دوم: نحوه احراز اعتبار ماهوی قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط
گفتار نخست: شرط احراز اراده در قرارداد الکترونیکی حل اختلاف برخط
بند نخست: احراز اراده از طریق امضای الکترونیکی قرارداده
کلیدواژه ها
- بازارهای اینترنتی
- تجارت الکترونیکی
- حل اختلاف برخط
- داوری برخط
- میانجی گری برخط
- هوش مصنوعی