نظام سازی مجازات ها در اسلام
 | |
| عنوان | نظام سازی مجازات ها در اسلام |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | حسن شجاعی علی آبادی |
| استاد راهنما | علیرضا محمدبیکی |
| استاد مشاور | محمدحسین بیاتی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه عدالت |
نظام سازی مجازات ها در اسلام عنوان رساله ای است که توسط حسن شجاعی علی آبادی، با راهنمایی علیرضا محمدبیکی و با مشاوره محمدحسین بیاتی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع دکتری دانشگاه عدالت دفاع گردید.
چکیده
پس از انقلاب اسلامی، فقه جزای اسلامی به شکل گسترده تری وارد نظام جزایی ایران گردید. کارآمدی هایی ایجاد کرد و طبعا چالش هایی نیز. یک احتمال در مورد منشا این چالش ها می تواند این باشد که اجزا و قطعات فقه جزای اسلامی، تجزیه شده و قطعه قطعه در نظام جزایی ایران به کار رفته، در حالی که فقه جزای اسلامی باید به صورت یک بسته یکپارچه و در قالب یک نظام به کار گرفته شود. از این رو با هدف افزایش قابلیت های فقه جزای اسلامی در کمک به کارآمدی بیشتر نظام جزایی ایران و با روش تحلیل گفتمان و استفاده از اجتهاد فقه نظام به این سوال پاسخ داده ایم که چگونه می توان فقه جزای اسلامی را در قالب یک بسته یکپارچه و نظام مند ارایه نمود؟ بر اساس یافته ها، نظریه جزایی اسلام بر بنیان عدم جدایی جزا و دین و تمایز ماهوی در واکنش جزایی مبتنی است. حدود معین و قطعی، قصاص معین و غیر قطعی و تعزیرات غیر معین و غیر قطعی اند. در موضوعات روحی و اخلاقی از مردم کاملا سلب اختیار شده و در موضوعات جسمانی به مردم کاملا اختیار داده شده و در سایر موضوعات، همراه با امکان نقش آفرینی مردم، اختیار به حاکم واگذار گردیده. نظام فقه جزای اسلامی نیز با ارتباط عناصر زیر ساخته می شود: گناه با سه گانه حدود، قصاص و تعزیرات، این سه گانه با یکدیگر و با نهی از منکر. ماهیت غیر جزایی تعزیر با اصل حرمت ایذاء مومن، جزا با اخلاق و جزا با قاضی مجتهد عادل مردمی. نتیجه پژوهش پیشنهاداتی است ناشی از بسته یکپارچه فقه جزای اسلامی و مبتنی بر تزریق برخی اجزاء این نظام در نظام جزایی ایران، اجزایی مانند بخش غیر جزایی تعزیر، بخش مکملیت تعزیر نسبت به حدود و قصاص، بخش مکملیت نهی از منکر نسبت به حدود، قصاص و تعزیرات. شفاعت و اصلاح ذات البین برای افزایش مشارکت مردمی، انتشار احکام قضایی، تامین عنصر معقولیت فقهی، تامین عنصر مقبولیت عرفی، توقف اجرای تعزیر در صورت تامین هدف.
ساختار و فهرست رساله
پیش گفتار
بیان مساله
هدف تحقیق
ضرورت تحقیق
سوال اصلی
سوالات فرعی
فرضیه
روش تحقیق
محدودیت های تحقیق
بخش اول: کلیات
فصل اول: مفهوم شناسی
مبحث اول: چیستی فقه نظام
گفتار اول: فقه های تحولی
گفتار دوم: فقه منتخب
مبحث دوم: چیستی نظامات اجتماعی
گفتار اول: ویژگی های نظامات اجتماعی
گفتار دوم: عناصر کلان نظامات اجتماعی
فصل دوم: تاریخچه مواجهه عناصر کلان حقوق غربی با فقه اسلامی
مبحث اول: مواجهه عناصر کلان حقوق غربی با فقه اسلامی قبل از انقلاب اسلامی
مبحث دوم: مواجهه عناصر کلان حقوق غربی با فقه اسلامی بعد از انقلاب اسلامی
بخش دوم: استنباط عناصر کلان و نظام فقه جزای اسلامی
فصل اول: عناصر کلان در فقه جزای اسلامی
مبحث اول: منبع پایه در نظام های حقوقی
مبحث دوم: منطق در نظام های حقوقی و قضایی
گفتار اول: ترسیم چهره منطق حقوق
بند اول: صورت گرایی
بند دوم: شهودگرایی
بند سوم: جمع گرایی
گفتار دوم: ترسیم چهره منطق فقه
گفتار سوم: بررسی تطبیقی منطق فقه اسلامی و منطق نظام قضایی
بند اول: عدم تفکیک منطق قضای اسلامی با منطق فقه اسلامی
بند دوم: توهمِ صورتگرا بودن اصول فقه اسلامی
بند سوم: ریشه توهمِ صورتگرا بودن اصول فقه اسلامی
بند چهارم: دفع توهمِ صورتگرا بودن اصول فقه اسلامی
بند پنجم: رویکرد منطقی اصول قضای اسلامی
مبحث سوم: مفاهیم پایه در نظام های جزایی
گفتار اول: اهمیت و نقش مفاهیم در نظامات اجتماعی
بند اول: انواع مفاهیم
بند دوم: سرگذشت مفاهیم اعتباری
بند سوم: چیستی مفاهیم اعتباری
بند چهارم: کیفیت شکلگیری مفاهیم اعتباری
بند پنجم: معیار صدقِ مفاهیم اعتباری
بند ششم: نظام پیچیده مفاهیم اعتباری
بند هفتم: انواع مصداقی مفاهیم اعتباری
بند هشتم: ضرورت تفکیک مفاهیم اعتباری و حقیقی
بند نهم: نسبیت مفاهیم اعتباری
بند دهم: کیفیت ثبات و تغییرِ مفاهیم اعتباری در نظامات اجتماعی
گفتار دوم: بررسی تطبیقی مفهوم اعتباری جرم
بند اول: تعریف مفهوم اعتباری جرم
بند دوم: بررسی کیفیت اعتبار مفهوم جرم در نظام حقوق جزای مدرن
بند سوم: بررسی اعتبار مفهوم جرم در نظام فقه جزای اسلامی
بند چهارم: آثار به کارگیری مفاهیم فقه اسلامی ذیل مفهوم اعتباری جرم
مبحث چهارم: تقسیمات پایه در نظام های جزایی
گفتار اول: اهمیت و نقش تقسیمات در نظامات اجتماعی
بند اول: تقسیم در منطق
بند دوم: تقسیم در نظامات اجتماعی
بند سوم: تقسیم در نظام حقوقی
گفتار دوم: بررسی دو تقسیم حقوق جزای غربی
بند اول: تقسیم حقوق به دو بخش حقوق عمومی و حقوق خصوصی
بند دوم: تقسیم تاریخ تحولات کیفری به سه دوره
بند سوم: قصاص در نظام فقه جزای اسلامی و نظام حقوق جزای غربی
بند چهارم: آثار قرار دادن قصاص ذیل تقسیمات نظام حقوق جزای غربی
فصل دوم: ترکیب عناصر کلان استنباط نظام فقه جزای اسلامی
مبحث اول: الزامات عناصر کلان فقه جزای اسلامی
گفتار اول: الزامات در نظام حقوقی
گفتار دوم: الزامات در نظام قضایی
گفتار سوم: الزامات در نظام جزایی
مبحث دوم: اکتشاف نظریه و استنباط نظام فقه جزای اسلامی
گفتار اول: اکتشاف نظریه جزایی اسلام
گفتار دوم: استنباط نظام فقه جزای اسلامی
نتیجهگیری
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- فقه نظام
- فقه جزای اسلامی
- نظامات اجتماعی و حکومتی
- حقوق جزای غربی