سبب امور موضوعی و توصیف آنها در دعوای مدنی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۵۶ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سبب امور موضوعی و توصیف آنها در دعوای مدنی
عنوانسبب امور موضوعی و توصیف آنها در دعوای مدنی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوکامران میرحاجی
استاد راهنماعبداله شمس
استاد مشاورعبداله خدابخشی، ابراهیم تقی زاده
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهمرکز تحصیلات تکمیلی


سبب امور موضوعی و توصیف آنها در دعوای مدنی عنوان رساله ای است که توسط کامران میرحاجی، با راهنمایی عبداله شمس و با مشاوره عبداله خدابخشی و ابراهیم تقی زاده در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری مرکز تحصیلات تکمیلی دفاع گردید.

چکیده

بحث مربوط به سبب دعوا و مسایل راجع به آن، از مباحث دشوار در حقوق دادرسی مدنی است که به ویژه در حقوق ایران، در رویه قضایی و دکترین حقوقی کمتر به آن پرداخته شده است. در دادرسی مدنی علی الاصول دعوای فاقد سبب، محکوم به شکست است. سوال اصلی در رساله، مربوط به چیستی مفهوم سبب و امور موضوعی و چگونگی تفکیک و توصیف این مفاهیم است و فرضیه اصلی بر این اساس است که سبب دعوا یکی از ارکان مهم دعوا تلقی می شود که علاوه بر اینکه به خوانده این امکان را می دهد در همان راستا تدارک دفاع ببیند که این امر، لازمه ی رعایت اصل تناظر است، تکلیف قاضی در رسیدگی و صدور حکم را مشخص کرده و در قناعت وجدان دادرس نیز موثر است؛ از جمله مسایل مرتبط با سبب دعوا، امور موضوعی است که مجموعه وقایع مادی و حقوقی است که هر یک از اصحاب دعوا برای توجیه و تقویت خواسته و ادعای خود، ارایه و برای اثبات آن تلاش می نمایند. تکالیف و اختیارات هر یک از اصحاب دعوا و دادرس در طرح، تغییر، توصیف و بازتوصیف سبب و امور موضوعی در مراحل مختلف دادرسی، از جمله مسایل مهم مربوط به دادرسی های مدنی است. سکوت قانون آیین دادرسی مدنی در این موارد، ابهاماتی را برای دادرسی صحیح مدنی ایجاد نموده است. در این نوشته، ضمن بیان مفهوم سبب، امور موضوعی و توصیف و بازتوصیف آن ها، سعی شده است که اثر آن ها در استماع دعوا و فرآیند رسیدگی، مورد بررسی قرار گیرد. ازآنجایی که این تحلیل بدون توجه به مباحث ماهوی ممکن نیست؛ ارتباط مباحث دادرسی و مباحث ماهوی را هم به خوبی می توان در آن مشاهده کرد که این مهم نیز بر دشواری بحث می افزاید.

ساختار و فهرست رساله

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

مقدمه

۱– تعریف مساله و بیان سوال های اصلی تحقیق

۲– سابقه و ضرورت انجام تحقیق

۳– فرضیه ها

۴– هدف ها

۵– کاربردهای متصور از تحقیق

۶– مراجع استفاده کننده از نتیجه رساله

۷– روش انجام تحقیق

بخش نخست: دعوا، سبب و امور موضوعی

فصل نخست: شناسایی دعوا، سبب و امور موضوعی

مبحث نخست: دعوا و ارکان آن

گفتار نخست: مفهوم دعوا

بند نخست: دعوا در لغت

بند دوم: دعوا در اصطلاح حقوقی

بند سوم: مفهوم دعوای مدنی

گفتار دوم: استماع دعوا

بند نخست: مفهوم استماع دعوا

بند دوم: شرایط استماع دعوا در فقه

بند سوم: شرایط استماع دعوا در حقوق موضوعه

الف: اهلیت

ب: سمت

ج: نفع

د: شرایط دیگر اقامه دعوا

گفتار سوم: ارکان دعوا

بند نخست: اصحاب دعوا

الف: خواهان

ب: خوانده

بند دوم: ماده دادرسی

الف: موضوع دعوا

ب: سبب دعوا

مبحث دوم: سبب دعوا

گفتار نخست: مفهوم سبب دعوا

بند نخست: تعریف سبب و سبب دعوا

الف: تعریف سبب

ب: تعریف سبب دعوا

بند دوم: شرایط سبب دعوا

الف: مشروع و قانونی بودن

ب: معین و ممکن بودن

ج: تعلق به دعوا و قابلیت اثبات قانونی

بند سوم: دیدگاه های مطرح راجع به سبب دعوا

الف: سبب به عنوان قاعده حقوقی مورد استناد مدعی

ب: سبب به عنوان امر موضوعی ارایه شده از سوی مدعی

ج: سبب به عنوان امر موضوعی قانونا توصیف شده

بند چهارم: انواع سبب دعوا

الف: اعمال حقوقی

ب: وقایع حقوقی ۵۰ ج: قانون

گفتار دوم: سبب دعوا و اصطلاحات مشابه

بند نخست: سبب دعوا و منشا دعوا

بند دوم: سبب دعوا و جهت دعوا

بند سوم: سبب دعوا و مصب دعوا

بند چهارم: سبب دعوا و سبب حکم

مبحث سوم: امور موضوعی

گفتار نخست: مفهوم امور موضوعی

بند نخست: تعریف امور موضوعی

بند دوم: شرایط امور موضوعی

الف: مرتبط بودن با موضوع دعوا

بند سوم: انواع امور موضوعی

الف: امور موضوعی اصلی

۱– وقایع اولیه و وقایع نهایی

۲– وقایع اعتباری و وقایع مادی

ب: امور موضوعی تبعی

۱– امور موضوعی تبعی اثباتی

۲– امور موضوعی تبعی تفسیری

گفتار دوم: امور موضوعی و اصطلاحات مشابه

بند نخست: امور موضوعی و موضوع دعوا

بند دوم: امور موضوعی و دلیل

بند سوم: امور موضوعی و امور حکمی

فصل دوم: تاثیر سبب و امور موضوعی در دعوا

مبحث نخست: تاثیر سبب در دعوا

گفتار نخست: تاثیر سبب در دعوا قبل از ورود به رسیدگی

بند نخست: سبب دعوا و صلاحیت قاضی

بند دوم: سبب دعوا و صلاحیت دادگاه

الف: صلاحیت محلی

ب: صلاحیت ذاتی

بند سوم: سبب دعوا و ایراد امر مطروحه یا امر مرتبط

بند چهارم: سبب دعوا و ایراد اعتبار امر مختوم

بند پنجم: سبب دعوا و ذینفع نبودن خواهان

بند ششم: سبب دعوا و مشروعیت دعوا

بند هفتم: در تجمیع یا تفکیک دعاوی

الف: نقش سبب در تجمیع دعاوی

ب: نقش سبب دعوا در تفکیک دعاوی

گفتار دوم: تاثیر سبب دعوا در تصمیمات دادرس

بند نخست: نقش سبب دعوا در توصیف خواسته

بند دوم: تعدد سبب دعوا

الف: سبب مردد و تکلیف دادرس

ب: اسباب متعدد و تکلیف دادرس

ج: وجود سبب قراردادی و استناد به سبب قهری و بالعکس

مبحث دوم: تاثیر امور موضوعی در دعوا

گفتار نخست: تاثیر امور موضوعی در صدور رای

گفتار دوم: تاثیر امور موضوعی در دعوا بعد از صدور رای

بند نخست: تاثیر امور موضوعی در تصمیم دیوان عالی کشور در رسیدگی فرجامی

بند دوم: تاثیر امور موضوعی در رفع ابهام و اجمال از دادنامه قطعی

بند سوم: تاثیر امور موضوعی در تشخیص اعتبار امر قضاوت شده

فصل سوم: نقش اصحاب دعوا و دادرس در سبب و امور موضوعی

مبحث نخست: نقش اصحاب دعوا و دادرس در ارایهی سبب و امور موضوعی

گفتار نخست: ارایه سبب و امور موضوعی از سوی خواهان

گفتار دوم: موضع خوانده راجع به سبب و امور موضوعی دعوا

بند نخست: دفاع شکلی (ایراد)

بند دوم: دفاع

الف: دفاع انکاری

ب: دفاع اثباتی

بند سوم: دعوای متقابل

گفتار سوم: نقش دادرس در ارایهی سبب دعوا و امور موضوعی

مبحث دوم: تغییر سبب و امور موضوعی

گفتار نخست: نقش اصحاب دعوا و دادرس در تغییر سبب

بند اول: نقش اصحاب دعوا در تغییر سبب

بند دوم: نقش دادرس در تغییر سبب دعوا

گفتار دوم: نقش اصحاب دعوا و دادرس در تغییر امور موضوعی

بند اول: نقش اصحاب دعوا در تغییر امور موضوعی

بند دوم: نقش دادرس در تغییر امور موضوعی

بخش دوم: توصیف و بازتوصیف سبب دعوا و امور موضوعی

فصل نخست: مفهوم توصیف و بازتوصیف سبب دعوا و امور موضوعی

مبحث نخست: مفهوم توصیف و بازتوصیف سبب دعوا

گفتار نخست: مفهوم توصیف سبب

بند نخست: تفاوت توصیف و تفسیر

بند دوم: توصیف و استدلال حقوقی

گفتار دوم: مفهوم باز توصیف سبب

گفتار سوم: امکان سنجی توصیف و بازتوصیف سبب

بند نخست: در حقوق ایران

الف: اعمال حقوقی

ب: وقایع حقوقی

ج: قانون

بند دوم: در حقوق تطبیقی

مبحث دوم: مفهوم توصیف و بازتوصیف امور موضوعی

گفتار نخست: مفهوم توصیف امور موضوعی

گفتار دوم: مفهوم بازتوصیف امور موضوعی

گفتار سوم: امکان سنجی توصیف و بازتوصیف امور موضوعی

فصل دوم: نقش اصحاب دعوا و دادرس در توصیف و باز توصیف و تغییر سبب و امور موضوعی

مبحث نخست: نقش اصحاب دعوا در توصیف و باز توصیف سبب و امور موضوعی

گفتار نخست: اختیار طرفین در توصیف سبب و امور موضوعی و حدود آن

گفتار دوم: تغییر در توصیف سبب دعوا و امور موضوعی و شرایط آن

مبحث دوم: نقش دادرس در توصیف و باز توصیف سبب و امور موضوعی

گفتار نخست: اختیار یا تکلیف دادرس در توصیف و باز توصیف سبب و امور موضوعی

گفتار دوم: شرایط توصیف و باز توصیف از سوی دادرس

بند نخست: رعایت اصل تسلط

بند دوم: عدم تغییر موضوع دعوا

بند سوم: توصیف و باز توصیف در محدوده امور موضوعی ارایه و اثبات شده

گفتار سوم: اثر توافق اصحاب دعوا نسبت به دادرس در توصیف سبب و امور موضوعی

مبحث سوم: نظارت مراجع عالی بر توصیف سبب و امور موضوعی

گفتار اول: نظارت دادگاه تجدیدنظر بر توصیف سبب و امور موضوعی

بند اول: نظارت دادگاه تجدیدنظر بر توصیف سبب

بند دوم: نظارت دادگاه تجدیدنظر بر توصیف امور موضوعی

گفتار دوم: نظارت دیوان عالی کشور بر توصیف سبب و امور موضوعی

بند اول: نظارت دیوان عالی کشور بر توصیف سبب

بند دوم: نظارت دیوان عالی کشور بر توصیف امور موضوعی

نتیجه گیری

پیشنهادها

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • سبب دعوا
  • امور موضوعی
  • توصیف
  • بازتوصیف
  • موضوع دعوا
  • امور حکمی