تاثیر انحلال نکاح بر مهریه

عنوان	تاثیر انحلال نکاح بر مهریه
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	محمدجواد شمس الدین مطلق
استاد راهنما	محمد صالحی مازندرانی
استاد مشاور	محمدباقر پارساپور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه قم

تاثیر انحلال نکاح بر مهریه عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدجواد شمس الدین مطلق، با راهنمایی محمد صالحی مازندرانی و با مشاوره محمدباقر پارساپور در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

قانونگذار در خصوص تاثیر انحلال نکاح بر مهریه مواد قانونی را یا به صورت مجمل آورده و یا در اکثر موارد به سکوت بسنده کرده است. هرگاه در عقد نکاح مهریه ای (مهرالمسمی) تعیین شده باشد و نکاح به موجب طلاق قبل از نزدیکی منحل شود، مهر به موجب آیات و روایات صریح و حکم قانونی تنصیف می شود ولی اگر نکاح به سبب فوت، ارتداد، اسلام آوردن، لعان، تغییر جنسیت منحل شود، آیا مقتضای قاعده ثبوت تمام مهر است یا تنصیف آن و یا به مانند فسخ قبل از نزدیکی و آنچه قایم مقام آن است مقتضای قاعده سقوط مهریه است مگر در جایی که جدایی از ناحیه زوج باشد و با استفاده از مبنای طلاق قبل از نزدیکی گفته شود که مهریه نصف می شود؟ مشهور فقهای امامیه و حقوق دانان اعتقاد دارند که مقتضای قاعده به واسطه سببیت عقد و عمومات، ثبوت تمام مهریه است و تنصیف مهریه در انحلال قبل از نزدیکی منوط به دلیل خاص است ولی بعضی از فقها معتقدند اگر انحلال نکاح، قبل از نزدیکی باشد مهریه نصف می شود مگر اینکه جدایی از طرف زن باشد. در این تحقیق با بررسی زوایای موضوع و مداقه در نظریات فقها و روح قوانین باب مهر، تنصیف مهر را چه به صورت قاعده مستقل یا فرع از قاعده سقوط مهریه که انحلال از ناحیه زوج را با توجه مبنای حکم طلاق قبل از نزدیکی، سبب تنصیف مهریه می داند، بیانگر یک قاعده عمومی می دانیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه‏ ۱

۱– طرح موضوع ۱

۲–اهمیت موضوع ۳

۳–اهداف تحقیق ۳

۴– سوالات تحقیق ۳

۴–۱– سوال اصلی ۳

۴–۲– سوالات فرعی ۴

۵–فرضیات ۴

۵–۱– فرضیه سوال اصلی ۴

۵–۲– فرضیات سوالات فرعی ۴

۶–پیشینه تحقیق ۴

فصل اول:

کلیات

مبحث اول–مفاهیم ۷

گفتار اول– مفاهیم اصلی ۷

الف–نکاح ۷

ب–انحلال ۱۰

ج– انحلال نکاح ۱۱

د– مهر ۱۲

گفتاردوم– مفاهیم مرتبط ۱۳

الف–فوت ۱۳

ب–ارتداد ۱۴

ج–لعان ۱۴

د–اسلام آوردن یکی از زوجین ۱۵

ه––تغییر جنیست ۱۶

و–طلاق ۱۷

ی–بذل مدت ۱۸

ز–فسخ ۱۸

مبحث دوم – پیشینه انحلال نکاح ۱۹

الف– انحلال نکاح در تمدن های اولیه و ادیان الهی ۱۹

ب– انحلال نکاح در ایران ۲۱

۱–ایران باستان ۲۱

۲–ایران بعد از اسلام ۲۱

فصل دوم:

تاثیر اسباب قهری نکاح بر مهریه

مبحث اول– انحلال قبل از نزدیکی ۲۴

گفتار اول– اثر فوت یکی از زوجین بر مهریه ۲۴

الف– نکاح دایم ۲۵

۱–تاثیر فوت در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۲۵

۱–۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۲۵

۲–۱–نظریه تنصیف مهریه ۲۹

۳–۱–نظریه تفصیلی ۴۶

–۱–دیدگاه سقوط مهریه ۴۷

۲–تاثیر فوت در حالت تفویض بضع ۵۵

۲–۱– نظریه عدم استحقاق مهرالمتعه ۵۵

۲–۲–نظریه ثبوت مهرالمتعه ۵۸

۲–۳– نظریه استحقاق مهرالمثل ۶۱

۳–تاثیر فوت در حالت تفویض مهر ۶۲

۳–۱– فوت حاکم ۶۲

۱–۱–۳–نظریه استحقاق مهرالمتعه ۶۲

۲–۱–۳–نظریه استحقاق مهرالمثل ۶۴

۳–۱–۳–نظریه عدم ثبوت مهرالمتعه و مهرالمثل ۶۶

۲–۳–فوت محکوم علیه ۶۷

۱–۲–۳–نظریه عدم تاثیر فوت محکوم علیه در تعیین مهر توسط حاکم ۶۷

۲–۲–۳–نظریه ثبوت مهرالمتعه در صورت فوت محکوم علیه ۶۸

ب–نکاح موقت ۷۲

۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۷۲

۲–نظریه تنصیف مهریه ۷۴

۳–نظریه سقوط مهریه به نسبت زمان (تقسیط مهریه نسبت به زمان تلف شده) ۷۵

گفتار دوم– اثر ارتداد یکی از زوجین برمهریه ۷۷

الف–تاثیر ارتداد در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۷۷

۱–ارتداد زوج ۷۸

۱–۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۷۸

۲–۱–نظریه تنصیف مهریه ۸۱

۲–ارتداد زوجه ۸۵

ب–تاثیر ارتداد در حالت تفویض بضع ۹۲

۱–نظریه عدم استحقاق مهرالمتعه ۹۲

۲–نظریه ثبوت مهرالمتعه ۹۳

ج–تاثیر ارتداد در حالت تفویض مهر ۹۶

گفتار سوم–اثر اسلام آوردن یکی از زوجین برمهریه ۹۹

الف –تاثیر اسلام آوردن در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۹۹

۱–اسلام آوردن زوج ۹۹

۱–۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۰۰

۲–۱–نظریه تنصیف مهریه ۱۰۰

۳–۱–نظریه سقوط مهریه ۱۰۴

۲–اسلام آوردن زوجه ۱۰۵

۱–۲–نظریه سقوط مهریه ۱۰۵

۲–۲–نظریه تنصیف مهریه ۱۰۸

ب–تاثیر اسلام آوردن در حالت تفویض بضع ۱۱۱

۱–نظریه عدم استحقاق مهرالمتعه ۱۱۱

۲–نظریه ثبوت مهرالمتعه ۱۱۱

ج–تاثیر اسلام آوردن در حالت تفویض مهر ۱۱۳

گفتار چهارم– تاثیر تغییر جنسیت یکی از زوجین بر مهریه ۱۱۴

الف–اثر تغییر جنسیت بر مهرالمسمی ۱۱۵

۱–تغییر جنسیت از ناحیه زوج ۱۱۵

۱–۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۱۵

۲–۱–نظریه تنصیف مهریه ۱۱۶

۲–تغییر جنسیت از ناحیه زوجه ۱۱۶

۱–۲–نظریه سقوط مهریه ۱۱۶

۲–۲–نظریه تنصیف مهریه ۱۱۷

۳–۲–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۱۷

ب–اثر تغییر جنسیت در حالت تفویض بضع ۱۲۰

۱–نظریه عدم استحقاق مهرالمتعه ۱۲۰

۲–نظریه ثبوت مهرالمتعه ۱۲۰

ج–اثرتغییر جنسیت در حالت تفویض مهر ۱۲۲

گفتار پنجم– تاثیرلعان بر مهریه ۱۲۴

الف–اثر لعان در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۱۲۴

ب–اثر لعان در حالت تفویض بضع ۱۲۵

ج–اثر لعان در حالت تفویض مهر ۱۲۶

گفتار ششم– تاثیر انقضای مدت بر مهریه ۱۲۷

مبحث دوم– انحلال بعد از نزدیکی ۱۳۰

گفتار اول– اثر انحلال بر مهرالمسمی ۱۳۰

گفتار دوم– اثر انحلال بر تفویض بضع ۱۳۲

گفتار سوم– اثر انحلال بر تفویض مهر ۱۳۴

فصل سوم:

تاثیر اسباب انحلال ارادی نکاح بر مهریه

مبحث اول– انحلال قبل از نزدیکی ۱۳۸

گفتار اول– اثر فسخ نکاح بر مهریه ۱۳۸

الف– تاثیر فسخ در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۱۳۹

۱–نکاح دایم ۱۳۹

۱–۱–فسخ زوج ۱۳۹

۲–۱–فسخ زوجه ۱۴۱

۲–نکاح موقت ۱۴۸

۱–۲–نظریه سقوط مهریه ۱۴۸

۲–۲–دیدگاه استحقاق جمیع مهریه ۱۴۹

۳–۲–دیدگاه تفصیلی ۱۵۰

۱–۳–۲–فسخ زوج ۱۵۰

۲–۳–۲–فسخ زوجه ۱۵۱

ب–تاثیرفسخ در حالت تفویض بضع ۱۵۳

۱–نظریه عدم استحقاق مهرالمتعه ۱۵۳

۲–نظریه ثبوت مهرالمتعه ۱۵۴

ج–تاثیرفسخ در حالت تفویض مهر ۱۵۶

گفتار دوم– اثر طلاق بر مهریه ۱۵۷

الف–تاثیر طلاق در حالت تعیین مهر (مهرالمسمی) ۱۵۷

ب–تاثیر طلاق در حالت تفویض بضع ۱۵۹

ج–تاثیرطلاق در حالت تفویض مهر ۱۶۱

گفتار سوم– تاثیر بذل مدت بر مهریه ۱۶۲

الف–بذل تمام مدت ۱۶۳

۱–نظریه تنصیف مهریه ۱۶۳

۲–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۶۹

۳–نظریه تقسیط مهریه ۱۷۰

ب–بذل بعض از مدت ۱۷۱

۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۷۱

۲– نظریه تنصیف مهریه ۱۷۲

مبحث دوم– انحلال بعد از نزدیکی ۱۷۶

گفتار اول– اثرانحلال بر مهرالمسمی ۱۷۶

الف–اثر فسخ بر مهریه ۱۷۶

۱–فسخ زوج ۱۷۶

۱–۱–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۷۷

۲–۱–نظریه استحقاق مهرالمثل ۱۷۸

۲–فسخ زوجه ۱۸۰

۱–۲–نظریه استحقاق جمیع مهریه ۱۸۰

۲–۲–نظریه عدم استحقاق مهریه ۱۸۲

ب–اثر طلاق بر مهریه ۱۸۳

ج–اثر بذل مدت بر مهریه ۱۸۴

گفتار دوم– اثرانحلال بر تفویض بضع ۱۸۷

گفتار سوم– اثرانحلال بر تفویض مهر ۱۸۹

نتیجه گیری ۱۹۲

فهرست منابع و مآخذ ۱۹۶

کلیدواژه ها

• انحلال عقد نکاح
• مهریه
• همسر (زوجه)
• فسخ (ابطال)
• اسلام
• ارتداد
• طلاق
• مهریه