مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی

عنوان	مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	مونا فردحسینی
استاد راهنما	ابراهیم عزیزی
استاد مشاور	[[]]
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی عنوان پایان نامه ای است که توسط مونا فردحسینی، با راهنمایی ابراهیم عزیزی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

آزمایشهای پزشکی تا اوایل قرن نوزدهم به طور کاملا مقدماتی انجام می شد و با کشفیات میکروبیولوژی، انگل شناسی، بیوشیمی و وجود دانشمندانی نظیر پاستور و رابرت کخ تحولی در تشخیص بیماری ها و استفاده از روش های آزمایشگاهی به ظهور پیوست. آزمایشگاه تشخیص طبی از نظر تخصصی شامل دو نوع آزمایشگاه پاتولوژی یا آسیب شناسی و آزمایشگاه پزشکی است. بیماران که به آزمایشگاه مراجعه می کنند حقوقی دارند. حقوق بیمار عبارت است از تکالیفی که یک مرکز درمانی در قبال بیمار بر عهده دارد. حقوق بیمار در کشورهای مختلف دارای اصول مشترکی است که این اصول تعیین کننده حقوق بیماران است. برخی از این اصول عبارتند از: ۱– حق دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی ۲– حق حفظ حریم خصوصی ۳– حق اگاهی بیمار از فرآیند درمان درصورتیکه متصدیان آزمایشگاه در کار خود دچار خطا شوند و به بیماران آسیب برسانند مسیولیت مدنی خواهند داشت. مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی، شامل دخالت مادی آنها، فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار آنهاست و ضرری که از فعل زیانبار متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی ایجاد می شود، شامل ضرر مادی و ضرر معنوی به بیماران است که باید توسط آنها جبران شود. مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی تعهد به نتیجه است. مسیولیت زیاندیده و شخص ثالث بر اساس قواعد مسیولیت مدنی است مضافا مسیولیت متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی در خصوص پسماندهای عفونی آزمایشگاهی نیز در قوانین مربوطه مسیولیت آنها تعیین شده است.در خصوص تامین سلامت و پیشگیری از ضرر به بیماران و جبران کامل خسارتهای وارده خلا قانونی وجود دارد که در این پژوهش پیشنهادهای لازم ارایه شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

مبحث اول – پیشینه تاریخی ۶

مبحث دوم–مفاهیم ۹

گفتاراول– آزمایشگاه های تشخیص طبی ۹

بند اول – تعریف آزمایشگاههای تشخیص طبی ۹

بند دوم– انواع آزمایشگاه های پزشکی ۱۰

الف – از نظر تخصصی ۱۰

۱ – آزمایشگاه پاتولوژی(pathology)یا آسیب شناسی ۱۰

۲–آزمایشگاه تشخیص طبی یاآزمایشگاه پزشکی(clinical or medical laboratory) ۱۱

ب– ازنظر مالکیت ۱۲

۱–آزمایشگاه خصوصی ۱۲

۲–آزمایشگاه دولتی ۱۲

۳– آزمایشگاه خیریه ۱۳

بند سوم– پرسنل شاغل در آزمایشگاه تشخیص طبی ۱۳

الف– مسیول فنی ۱۳

ب –ناظم فنی ۱۵

ج– مسیولین بخش ها وکارکنان آن ۱۵

د– مسیول پذیرش ۱۶

ه –نیروی خدماتی ۱۶

گفتار دوم – نظارت برعملکرد متصدیان آزمایشگاه تشخیص طبی ۱۶

بند اول – شرح وظایف ناظم فنی آزمایشگاه تشخیص طبی ۱۶

بند دوم – شرح وظایف اداره امور آزمایشگاه های تشخیص طبی ۱۷

مبحث سوم– بیمار ۱۸

گفتار اول– بیمار وحقوق بیمار ۱۸

بند اول– تعریف بیمار ۱۸

بند دوم – حقوق بیمار ۱۹

الف – حق دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی ۲۱

ب – حق حفظ حریم خصوصی ۲۲

ج – حق آگاهی بیمار از فرآیند درمان ۲۲

گفتاردوم– منابع مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۲۳

بند اول – منابع عام ۲۳

الف – قانون اساسی ۲۳

ب – قانون مدنی ۲۳

ج – قانون آیین دادرسی مدنی مصوب۱۳۷۹ ۲۳

د –قانون مسیولیت مدنی مصوب ۱۳۳۹ ۲۴

ه –قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب۱۳۸۸ ۲۴

و –قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ ۲۴

بند دوم – منابع خاص ۲۵

الف – منشور حقوق بیمار در ایران ۲۵

ب – قوانین خاص ۲۶

۱ –قانون طرز جلوگیری از بیماریهای آمیزشی و بیماریهای واگیردارمصوب ۱۱/۳/۱۳۲۰ ۲۶

۲– قانون مدیریت پسماند ها مصوب۱۳۸۳و قانون ضوابط و روش های مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی مصوب ۱۳۸۶ ۲۷

۳ – قانون راجع به ثبت و گزارش اجباری بیماری های سرطانی مصوب ۵/۷/۱۳۶۳ ۲۸

۴ – قانون آموزش مداوم جامعه پزشکی کشور مصوب ۱۲/۲/ ۱۳۷۵ ۲۸

بند سوم – منابع فقهی ۲۹

الف – منابع فقه اهل سنت ۲۹

۱ – پزشک جاهل ۲۹

۲ – پزشک متخصص وحاذق ۲۹

اولا– ضرورت اجتماعی ۳۰

ثانیا–اذن بیماریا ولی او ۳۰

نظر شافعیان ۳۰

نظر حنبلیان ۳۰

نظر مالکیان ۳۰

ب – منابع فقه امامیه ۳۱

۱ – پزشک جاهل ۳۱

۲– پزشک حاذق ومتخصص ۳۲

اولا– دیدگاه غیر مشهور فقها ۳۲

ثانیا– دیدگاه غیر مشهور ۳۲

مبحث چهارم – مبانی مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۳۴

گفتار اول – مسیولیت مبتنی بر تقصیر و مسیولیت محض یا بدون تقصیر ۳۴

بند اول – مسیولیت مدنی مبتنی بر تقصیر ۳۴

بند دوم – مسیولیت بدون تقصیر یا مسیولیت محض ۳۶

گفتار دوم – تعهد متصدیان آزمایشگاه در برابر بیماران ۳۷

بند اول – تعهد صاحبان حرفه تعهد به وسیله یا تعهد به نتیجه ۳۸

الف – تعهد به وسیله ۳۸

ب – تعهد به نتیجه ۳۹

بند دوم – معیار تمییز تعهد و ضابطه تشخیص تقصیر متصدیان آزمایشگاه ها ۳۹

الف – بی احتیاطی ۴۰

ب– عدم رعایت نظامات دولتی ۴۱

فصل دوم – ارکان مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۴۳

مبحث اول – دخالت مادی متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۴۳

گفتاراول – فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۴۳

گفتار دوم – موارد پیش آمده در اثر فعل زیانبار یا ترک فعل زیانبار متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۴۷

بند اول – ایجاد سرطان برای یک بیمار ۴۷

بنددوم – عقیم شدن یک بیمار ۴۹

بند سوم – کسانیکه از آزمایشگاه ها در تهران زیان دیده اند و یا در صورت زیان دیدن شکایت کرده اند (پرسش از جامعه آماری) ۵۱

مبحث دوم – رابطه سببیت بین فعل زیانبار متصدیان آزمایشگاه ها و حوادث مربوطه ۶۱

گفتار اول – مفهوم رابطه سببیت ۶۱

گفتار دوم – رابطه سببیت در حقوق ایران ۶۲

گفتارسوم – مواردی که رابطه سببیت مورد تردید است ۶۳

گفتارچهارم – تبدیل اثبات عدم وجود رابطه سببیت به فرض حقوقی ۶۴

گفتار پنجم – تفاوت رابطه سببیت با انتساب عمل به فاعل ۶۶

مبحث سوم – عواملی که باعث قطع رابطه سببیت می شود ۶۸

گفتار اول – قوه قاهره ۶۸

گفتار دوم – نقش فعل شخص ثالث ۶۹

گفتار سوم – تقصیر مشترک زیان دیده ۷۰

گفتار چهارم – قاعده تحذیر ۷۱

گفتار پنجم – پذیرش خطر توسط زیاندیده ۷۱

مبحث چهارم – ضررو زیان های ناشی از فعل زیانبارمتصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۷۲

گفتار اول – مفهوم ضرر ۷۲

گفتار دوم – اقسام ضرر ۷۲

بند اول – ضرر مادی ۷۲

الف– ضررمالی ۷۳

ب– ضرر جانی یا ضرر بر علیه سلامتی ۷۳

بند دوم – ضررمعنوی ۷۳

الف– زیان معنوی ناشی از آسیب به حقوق غیر مالی زیاندیده ۷۴

ب– زیان معنوی ناشی از آسیب به سلامت جسمانی شخص ۷۴

بند سوم – ضرر جسمانی و جانی ۷۵

گفتار سوم – شرایط ضرری که می توان مطالبه نمود ۷۵

بند اول – مستقیم وبلا واسطه بودن ضرر ۷۵

بنددوم – حمایت قانون از جبران ضرر زیاندیده ۷۶

الف– ضرر ناشی از صدمات جانی ۷۶

ب– صدمه به حقوق مادی ۷۶

ج– لطمه به حقوق معنوی ۷۷

بند سوم – مسلم بودن ضرر ۷۷

الف – خسارت آینده ۷۷

ب– اتلاف یا فوت منفعت ۷۷

فصل سوم–آثار مسیولیت مدنی متصدیان آزمایشگاه های تشخیص طبی ۸۰

مبحث اول – چگونگی جبران خسارت مادی ۸۰

گفتار اول – روش اعاده وضع به حالت سابق در خسارات مادی(جبران عینی) ۸۰

بند اول – بیمه مسیولیت مدنی آزمایشگاههای تشخیص طبی ۸۰

بند دوم – پرداخت نقدی خسارت ۸۱

بند سوم – پرداخت مستمری از کار افتادگی ۸۲

گفتار دوم – ایجاد صندوق جبران خسارت ۸۳

بند اول – پرداخت خسارت به وسیله صندوق پرداخت خسارت ۸۳

بند دوم – ایجاد نظام خاص جبران خسارت در حقوق ایران ۸۵

مبحث دوم – چگونگی جبران خسارت معنوی ۸۷

گفتار اول – روش اعاده وضع به حالت سابق در خسارات معنوی ۸۷

بند اول – الزام به عذرخواهی ۸۷

بند دوم – پرداخت نقدی خسارت ۸۸

بند سوم – محکومیت سمبلیک فاعل فعل زیانبار ۸۸

بند چهارم – الزام به پرداخت ارش ۸۹

گفتار دوم – جبران خسارت معنوی در قوانین ایران ۸۹

بند اول – قانون اساسی ۹۰

بند دوم – قانون مسیولیت مدنی ۹۰

بندسوم – قانون آیین دادرسی کیفری ۹۰

بند چهارم – قانون مجازات اسلامی ۹۱

نتیجه گیری ۹۳

پیشنهادات ۹۴

منابع ۹۵

پیوست ۹۹

کلیدواژه ها

• مسیولیت مدنی
• آزمایشگاه تشخیص طبی
• فعل زیانبار
• ضرر
• ضرر (زیان)
• مسیولیت مدنی
• آزمایشگاه
• جبران خسارت
• حقوق بیمار