شرط عدم ازدواج مجدد زوج در حقوق ایران
 | |
| عنوان | شرط عدم ازدواج مجدد زوج در حقوق ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خصوصی |
| دانشجو | هما خالویی |
| استاد راهنما | محمدرضا امیرمحمدی |
| استاد مشاور | علی شهسواری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید باهنر کرمان |
شرط عدم ازدواج مجدد زوج در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط هما خالویی، با راهنمایی محمدرضا امیرمحمدی و با مشاوره علی شهسواری در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.
چکیده
در این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه ای شرایط تعدد زوجات در فقه و حقوق، اعتبار شرط عدم ازدواج مجدد و ضمانت اجرای تخلف از این شرط بررسی می شود. شرط عدم ازدواج مجدد در ضمن عقد نکاح از موضوعات بحث برانگیز در میان اندیشمندان حقوق اسلامی است. برخی آن را به دلیل نامشروع بودن و مخالفت با مقتضای عقد، باطل و عده ای دیگر به دلیل روایات دال بر صحت تجویز، صحیح و لازم الوفاء می دانند. بر پایه ی آیات قرآن و روایات، چند همسری هر چند حق مرد و مباح است، از احکام آمره به شمار نمی آید. و از سوی دیگر به دلیل اهمیت موضوع ازدواج و ماندگاری و استواری خانواده چه بسا ممکن است در مواردی استفاده ی مرد از این حق سبب سستی خانواده و بروز مشکلات فراوان اجتماعی و روانی شود؛ همچنین آگاهی زنان به وضع شروط ضمن عقد نکاح که تامین کننده حقوق آنان در مقابل همسرگزینی مجدد مرد می باشد و دخالت آمره قانونگذار در تحقق این شرط می تواند مانع بسیاری از آسیب ها گردد. از این رو، با توجه به روایاتی که دلالت بر صحت شرط عدم ازدواج مجدد دارد، و نیز منافات نداشتن آن با مقتضای عقد نکاح، شرط مزبور نه مخالف شرع است و نه مخالف با مقتضای عقد. نکته مهم دیگر، ضمانت اجرای تخلف از این شرط است که در این زمینه آرای فقها گوناگون است؛ برخی نکاح دوم را باطل نمی دانند و عده ای قایل به بطلان آن هستند. برخی بر این باورند که برای زن حق فسخ وجود دارد و گروهی تخلف از شرط را تنها موجب گناه می دانند. نتیجه یافته ها این است که شرط عدم ازدواج مجدد با استناد به عموماتی نظیر المومنون عند شروطهم و روایات خاص صحیح است و ضمانت اجرای تخلف از آن قایل شدن حق فسخ برای زوجه اول می باشد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
فصل اول: تعدد زوجات در فقه و قانون ۶
مبحث اول: مفهوم و تاریخچه تعدد زوجات ۷
گفتار اول: مفهوم تعدد زوجات ۸
گفتار دوم: تاریخچه تعدد زوجات ۹
بند اول: تعدد زوجات قبل از اسلام ۹
بند دوم: تعدد زوجات در اسلام ۱۰
مبحث دوم: شرایط تعدد زوجات درفقه ۱۱
گفتار اول: محدودیت ۱۱
گفتار دوم: شرط عدالت ۱۲
بند اول: معنای عدالت ۱۳
الف: معنای لغوی عدالت ۱۳
ب: معنای عدالت در فقه امامیه ۱۵
بند دوم: مراد از عدالت درباره همسران ۱۷
بند سوم: چگونگی و مرجع احراز شرط عدالت ۲۰
الف: احراز عدالت توسط مرد ۲۱
ب: احراز عدالت توسط زن ۲۱
ج: احراز عدالت توسط دادگاه ۲۲
گفتار سوم: رضایت همسر ۲۳
گفتار چهارم: شرط تمکن مالی و توانایی جنسی مرد ۲۴
مبحث سوم: شرایط تعدد زوجات در قوانین مدون ۲۵
گفتار اول: تعدد زوجات در قانون مدنی ۲۵
گفتار دوم: تعدد زوجات در قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۴۶ ۲۶
گفتار سوم: تعدد زوجات در قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳ ۲۷
گفتار چهارم: تعدد زوجات در قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۹۱ ۳۰
فصل دوم: اعتبار شرط عدم ازدواج مجدد و ضمانت اجرای تخلف از آن ۳۱
مبحث اول: اعتبار شرط عدم ازدواج مجدد ۳۲
گفتار اول: نظریه ی بطلان شرط عدم ازدواج مجدد ۳۳
بند اول: دلایل طرفداران نظریه ی بطلان شرط عدم ازدواج مجدد ۳۶
الف– آیات ۳۶
ب– روایات ۳۶
بند دوم: ارزیابی و نقد دلایل مورد استناد برای بطلان شرط عدم ازدواج مجدد ۳۸
بند سوم: آثار قول به بطلان ۴۱
الف– باطل و مبطل ۴۱
ب– باطل و غیر مبطل ۴۲
بند چهارم: تحریم حلال بودن شرط عدم ازدواج مجدد ۴۲
گفتار دوم: نظریه ی صحت شرط عدم ازدواج مجدد ۴۴
بند اول: دلایل طرفداران نظریه ی صحت شرط عدم ازدواج مجدد ۴۶
الف– قاعده صحت و عموم المومنون عند شروطهم ۴۶
ب– روایات ۴۶
بند دوم: ارزیابی دلایل مورد استناد برای صحت شرط عدم ازدواج مجدد ۴۷
گفتار سوم: شرط عدم ازدواج مجدد در قانون مدنی ۴۸
گفتار چهارم: بررسی بند
نکاح نامه رسمی ۵۰
مبحث دوم: ضمانت اجرای تخلف از شرط عدم ازدواج مجدد ۵۲
گفتار اول: بطلان ازدواج دوم ۵۴
گفتار دوم: ایجاد حق فسخ نسبت به ازدواج اول ۵۵
گفتار سوم: مطالبه خسارت ۵۶
گفتار چهارم: الزام زوج به طلاق همسر دوم ۵۶
نتیجه گیری ۵۸
فهرست منابع ۶۰
کلیدواژه ها
- ازدواج مجدد
- تعدد زوجات
- همسر دوم
- چندهمسری
- تک همسری
- شرط ضمن عقد
- شرط ضمن عقد
- اجرای عدالت
- حقوق خانواده
- ازدواج مجدد
- نظام حقوقی
- ایران
- چند همسری
- پایداری خانواده