بررسی وضعیت توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران

عنوان	بررسی وضعیت توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران
رشته	حقوق خصوصی
دانشجو	مبینا اسمعیلی گله دونی
استاد راهنما	علی اکبر رحمتیان
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر

بررسی وضعیت توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مبینا اسمعیلی گله دونی، با راهنمایی علی اکبر رحمتیان در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بهشهر دفاع گردید.

چکیده

توثیق اسناد تجاری، یکی از مسایل "اسناد و معاملات تجاری" حقوق تجارت می باشد و از دو اصطلاح "توثیق تجاری" و "اسناد تجاری" ترکیب یافته است. "توثیق تجاری" یک نهاد تجاری و نوعی عمل حقوقی است و "اسناد تجاری" به هر نوع سندی اطلاق می شود که در تجارت، نظیر: برات، سفته، چک، قبض انبار، سند در وجه حامل، اوراق سهام، اوراق قرضه، بارنامه، اسناد فیاتا و اسناد اعتباری قابل وثیقه می باشد. بانکها و تجار در روابط تجاری با یکدیگر و بانکها، "اسناد تجاری" را برای وثیقه دین، تعهد خسارت احتمالی، تعهد حسن انجام کار و کسب اعتبار، از طریق نهاد حقوقی "توثیق تجاری" به توثیق می گذارند تا اگر وثیقه گذار، تعهد خود را انجام ندهد، وثیقه گیر حق داشته باشد سند تجاری را که برای وثیقه انجام تعهد نزد او است، وصول کرده و طلب خود را از آن برداشت کند که به این عمل حقوقی آنها "توثیق اسناد تجاری" اطلاق می شود. قانونگذاران بسیاری از کشورها، توثیق اسناد تجاری را با روش "ظهرنویسی برای وثیقه" در قوانین تجاری خود، پیش بینی کرده اند، ولی قانون تجارت ایران، چنین نهادی را برای توثیق اسناد تجاری پیش بینی نکرده است، لذا قضات دادگاهها و حقوقدانان ایرانی، مساله توثیق اسناد تجاری را با قانون مدنی و عقد رهن تحلیل می کنند، ولی آنها در انجام چنین عملی با مشکلاتی، مواجه هستند. این مشکلات، اجازه تحلیل توثیق اسناد تجاری را با عقد رهن نمی دهد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب فهرست مطالب ج علایم و اختصارات ز چکیده

فصل اول– کلیات ۱–۱ مقدمه

۱–۲ اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

۱–۳ بیان مسیله

۱–۴ پیشینه تحقیق

۱–۵ جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

۱–۶ اهداف تحقیق

۱–۶–۱ هدف اصلی

۱–۶–۲ اهداف فرعی

۱–۷ سوالات تحقیق

۱–۷–۱ سوال اصلی

۱–۷–۲ سوال فرعی

۱–۸ فرضیه های تحقیق

۱–۸–۱ فرضیه اصلی

۱–۸–۲ فرضیه فرعی

۱–۹ روش تحقیق

فصل دوم – مفاهیم و مبانی نظری فصل دوم توثیق اسناد تجارتی

۲–۱ مفهوم و پیشینه توثیق

۲–۱–۱ تعریف لغوی توثیق

۲–۱–۲ تعریف توثیق در اصطلاح حقوق تجارت

۲–۱–۳ پیشینه توثیق اسناد تجاری

۲–۱–۳–۱ پیشینه توثیق اسناد تجاری در حقوق کامن لا

۲–۱–۳–۲ پیشینه توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران

۲–۲ اسناد

۲–۲–۱ تعریف سند و انواع آن

۲–۲–۱–۱ اسناد رسمی و عادی

۲–۲–۱–۲ تفکیک اسناد تجاری از اسناد عادی و رسمی

۲–۳ انواع اسناد تجارتی

۲–۳–۱ معرفی برات

۲–۳–۱–۱ پیشینه برات

۲–۳–۱–۲ مندرجات لازم برات در قانون تجارت

۲–۳–۱–۳ نقش اقتصادی برات

۲–۳–۲ سفته (فته طلب)

۲–۳–۲–۱ پیشینه سفته

۲–۳–۲–۲ نقش اقتصادی سفته

۲–۳–۲–۳ تساوی کامل حقوقی برات و سفته

۲–۳–۳ تعریف چک

۲–۳–۳–۱ پیشینه چک

۲–۳–۳–۲ نقش اقتصادی چک

۲–۳–۳–۳ ضرورت درج تاریخ تادیه

۲–۳–۴ قبض انبار

۲–۳–۵ بارنامه

۲–۳–۶ اوراق سهام

۲–۴ مفهوم سند و سند الکترونیکی

۲–۴–۱ سند

۲–۴–۲ اسناد تجاری الکترونیکی

۲–۴–۲–۱ سند تجاری الکترونیکی در حقوق ایران

۲–۴–۳ امضاء الکترونیکی

۲–۴–۴ مفهوم قبض و انتقال سند الکترونیک

۲–۴–۵ ایجاد و کاربرد اسناد اصیل الکترونیکی

۲–۴–۶ دسته چک الکترونیکی

۲–۴–۶–۱ تاریخچه چک الکترونیکی

۲–۴–۶–۲ ظهرنویسی چک الکترونیکی

۲–۴–۷ برات الکترونیکی

۲–۴–۸ ظهرنویسی الکترونیکی سند تجارتی

۲–۴–۹ مزایای استفاده از اسناد تجاری الکترونیکی

۲–۵ اوصاف و ویژگی های اسناد تجارتی

۲–۶–۱ وصف تجریدی

۲–۵–۲ وصف تنجیزی

۲–۵–۳ وصف شکلی

۲–۵–۴ وصف عمل به ظاهر

۲–۵–۵ وصف تجارتی بودن تعهدات براتی

۲–۵–۶ وصف قابلیت انتقال

۲–۶ فواید اسناد تجارتی

۲–۷ نقایص قوانین در باب توثیق اسناد تجاری

۲–۸ انواع ظهرنویسی

۲–۸–۱ ظهرنویسی برای انتقال

۲–۸–۲ ظهرنویسی برای وکالت

۲–۸–۳ ظهرنویسی برای ضمانت

۲–۸–۴ ظهرنویسی برای توثیق

فصل سوم– موانع و مشکلات توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران ۳–۱ وثیقه اسناد تجاری

۳–۱–۱ موضع حقوق ایران

۳–۱–۲ موضع حقوق تجارت بین الملل

۳–۱–۳ وجه اشتراک کنوانسیونهای ژنو و آنسیترال در توثیق اسناد تجاری

۳–۲ رهن ۵۰ ۳–۲–۱ دیدگاههای مطروحه در خصوص نقش قبض در عقد رهن ۵۰ ۳–۲–۱–۱ دیدگاه اول: نقش قبض در حیقیقت و ماهیت عقد رهن ۵۰ ۳–۲–۱–۲ دیدگاه دوم: نقش قبض در لزوم عقد رهن

۳–۲–۱–۳ دیدگاه سوم: نقش قبض به عنوان آثار و احکام عقد رهن

۳–۳ مشکلات توثیق اسناد تجاری با عقد رهن

۳–۳–۱ جواز عقد رهن از سوی مرتهن و لزوم آن در طرفین عقد توثیق تجاری

۳–۳–۲ لزوم قبض مورد رهن با وصف در اختیار بودن محل اسناد تجاری در ذمه راهن در توثیق تجاری

۳–۳–۳ لزوم عین بودن مورد رهن با وصف قابلیت رهن منفعت و دین در توثیق تجاری

۳–۳–۴ تبعی بودن عقد رهن با وصف قابلیت برای دین آتی در توثیق تجاری

۳–۳–۵ غیرتجریدی بودن تعهد در عقد رهن با وصف تجریدی بودن تعهد در توثیق تجاری

۳–۴ مشکلات راه حلهای دیگر حقوقدانان درمورد توثیق اسناد تجاری

۳–۴–۱ توثیق و راه حل وکالت در پرداخت

۳–۴–۲ توثیق و راه حل ضمانت

۳–۴–۳ توثیق و راه حل انتقال صوری

۳–۴–۴ توثیق و راه حل معامله با حق استرداد

۳–۴–۵ توثیق و راه حل اعتباری دانستن مال

فصل چهارم – بررسی وضعیت توثیق اسناد تجاری در حقوق ایران ۴–۱ ظهرنویسی

۴–۲ مفهوم ظهرنویسی

۴–۳ قلمرو توثیق اسناد تجاری

۴–۴ شرایط ماهوی ظهرنویسی برای توثیق اسناد تجاری

۴–۴–۱ قصد و رضایت

۴–۴–۲ اهلیت

۴–۴–۳ موضوع معین که مورد معامله باشد

۴–۴–۴ مشروعیت جهت معامله

۴–۵ توثیق تجاری و عقدی نامعین

۴–۵–۱ آیه شریفه اوفوا بِالعقود

۴–۵–۱–۱ تحلیل نحوی حدیث

۴–۵–۲ آیه شریفه تِجاره عن تراض

۴–۵–۳ ضرورت و جلوگیری از اختلاف نظام و عسر و حرج

۴–۵–۴ ماده

قانون مدنی

۴–۶ اصالت قرارداد توثیق اسناد تجاری الکترونیکی

۴–۷ آثار ظهرنویسی برای توثیق

۴–۷–۱ موعد برات پیش از سررسید دین است

۴–۷–۲ سررسید دین پیش از موعد برات است

۴–۷–۳ مسیولیت تضامنی ظهرنویس یا ظهرنویسان

۴–۸ روشهای توثیق اسناد تجاری

۴–۸–۱ ظهرنویسی برای توثیق

۴–۸–۲ ظهرنویسی سفید امضا

۴–۸–۳ تنظیم سند رسمی برای توثیق

۴–۸–۴ تنظیم سند عادی برای توثیق

۴–۹ ضرورت یکسان سازی مقررات تجاری

نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع

کتابها

مقالات

منابع خارجی

سایتها

قوانین و مقررات

کلیدواژه ها

• توثیق اسناد تجاری
• حقوق ایران