صیانت ار میراث فرهنگی ناملموس در حقوق بین الملل

عنوان	صیانت ار میراث فرهنگی ناملموس در حقوق بین الملل
رشته	حقوق بین الملل عمومی
دانشجو	محمد سعیدی
استاد راهنما	امیرحسین رنجبریان
استاد مشاور	احمد مومنی راد، سیدباقر میرعباسی
مقطع	دکتری
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه تهران

صیانت ار میراث فرهنگی ناملموس در حقوق بین الملل عنوان رساله ای است که توسط محمد سعیدی، با راهنمایی امیرحسین رنجبریان و با مشاوره احمد مومنی راد و سیدباقر میرعباسی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

میراث فرهنگی یکی از مقولاتی است که در سطح بینالمللی به دنبال گسترش حیطه ی قواعد و مقررات حقوق بینالملل و عمدتا با هدایت یونسکو قاعده مند شده است. هرچند تا مدتها این میراث محدود به میراث مادی و ملموس بود، اما اهمیت و جایگاه نوع دیگری از میراث، یعنی میراث ناملموس که با هویت جوامع و گروهها پیوند مییابد و نیز آسیبپذیری آن در روند جهانی شدن، سبب تحول در چارچوب و محتوای این مفهوم و توجه جامعهی جهانی به این میراث شد. میراث ناملموس بیشتر در بطن جوامع و گروهها نشو و نما مییابد و در قالب آیینها، آداب، رسوم، هنرهای نمایشی، مناسک و دیگر سنتهایی که بیشتر شفاهی و غیرمکتوب هستند متجلی میشود. نظام حقوقی صیانت از میراث ناملموس که شباهتهایی با عهدنامهی ۱۹۷۲ میراث جهانی دارد، به مدت چندین دهه از رهگذر اسناد و اقدامات غیرالزامآور حمایت میشد و سرانجام با تصویب عهدنامهی صیانت از میراث فرهنگی ناملموس در سال ۲۰۰۳ ، از مبنایی مستحکم برخوردار شد. البته نظام این معاهده در وهلهی نخست بر تلاشهای داخلی دولتهای عضو اعم از حقوقی و غیرحقوقی تکیه دارد و تکمیلکنندهی اقدامات آنها به شمار میرود. حمایت از میراث ناملموس در این عهدنامه، که از آن به درستی به صیانت تعبیر شده است، علاوه بر قالبهای حقوقی، مالی، فنی و مدیریتی، همانند معاهدهی میراث جهانی بر نظام فهرست استوار است که شامل فهرست نمونه و فهرست میراث ناملموس نیازمند صیانت فوری میباشد. ارتباط این میراث با هویت اجتماعات بشری به ویژه مردمان بومی و گروههای اقلیت، ظرفیتهایی برای حمایت نظام حقوق بشر از آن فراهم میکند که تحقق و تثبیت آن نیازمند گذشت زمان و شکلگیری رویهی قضایی است. همچنین در حمایت از این میراث باید از نظامهای پراکنده مانند قواعد حقوق خصوصی و مالکیت فکری یاد کرد که بیشتر رنگ و بوی تجاری و اقتصادی دارند و با توجه به محدودیتهای حاکم بر آنها و عدم انطباق با نیازها و اقتضایات این میراث از جمله غیرمالی بودن و پیوند با هویت اجتماعات، کمتر قابل توجه و اعتنایند.

کلیدواژه ها

• میراث فرهنگی ناملموس
• حقوق بین الملل
• یونسکو
• عهدنامه ی ۲۰۰۳
• صیانت