فلسفه مسیولیت قراردادی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۶:۲۱ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات رساله|عنوان=فلسفه مسیولیت قراردادی|رشته تحصیلی=حقوق خصوصی|دانشجو=همایون رضایی نژاد|استاد راهنمای اول=سید مصطفی محقق داماد|استاد مشاور اول=مرتضی شهبازی نیا|استاد مشاور دوم=حسن بادینی|مقطع تحصیلی=دکتری|سال دفاع=۱۳۹۷|دانشگاه=دان...» ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
فلسفه مسیولیت قراردادی
عنوانفلسفه مسیولیت قراردادی
رشتهحقوق خصوصی
دانشجوهمایون رضایی نژاد
استاد راهنماسید مصطفی محقق داماد
استاد مشاورمرتضی شهبازی نیا، حسن بادینی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه تربیت مدرس


فلسفه مسیولیت قراردادی عنوان رساله ای است که توسط همایون رضایی نژاد، با راهنمایی سید مصطفی محقق داماد و با مشاوره مرتضی شهبازی نیا و حسن بادینی در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس دفاع گردید.

چکیده

در این رساله نگارنده در پی انجام پژوهشی بنیادین در حوزه مطالعات فلسفی حقوق است. فلسفه مسیولیت قراردادی از این منظر که به تبیین و تحلیل مهم ترین نظریه ها در باب مسیولیت ناشی از عهدشکنی می پردازد وصف یک مطالعه درون حقوقی را دارد و از این منظر که در پی تجویز نظریه ای مناسب در باب مسیولیت قراردادی (به معنای توجیه ماهیت، خاستگاه و غایت آن) است صبغه فلسفی دارد. نگارنده حقوق ایران را (دست کم در موضوع مورد مطالعه) در زمینه نظریه پردازی فقیر می داند. موضع این نظام تکرار عین مقررات فرانسوی (مواد ۱۱۴۶ تا ۱۱۵۵ قانون مدنی فرانسه) است؛ دیدگاهی که مسیولیت قراردادی را به جبران خسارات ناشی از نقض عهد و بالطبع رهایی از قرارداد فروکاسته است. نگارنده دانشواژه مسیولیت قراردادی را در معنایی عام موردنظر دارد. بر خلاف نگاه مرسوم در اروپای بری که مسیولیت قراردادی را از دریچه ورود زیان در نتیجه عهدشکنی و لزوم جبران آن می نگرد، نظام کامن–لا از منظر قرارداد و نقض عهد به مسیله می نگرد. نگارنده ضمن تبیین همه دیدگاه ها بحث خود را از نگاه قرارداد به عنوان خاستگاه تعهدات قراردادی آغاز می کند. مفهوم نقض را در پیوند با گستره و ماهیت تعهدات قراردادی جستجو می کند. به همین ترتیب غایت مسیولیت قراردادی و جبران های احتمالی نیز پیوسته با مفاهیم پیش گفته در ارتباط با تعهدات قراردادی و البته با تحلیل دیدگاه های غالب در باب تیوری قراردادی مورد بررسی قرار می گیرد. نگارنده در این رساله در پی پیشنهاد به نظریه ای متناسب و با توجیهات علمی در باب مسیولیت قراردادیست، نظریه ای که بتواند تبیین، پیش بینی و توجیه را به عنوان کارکردهای اصلی یک تیوری قراردادی در خود داشته باشد.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه

فصل یکم: کلیات طرح تحقیق

۱–۱ بیان مسیله

۱–۱–۱ فلسفه حقوق و مطالعات فلسفی

۱–۱–۲ قرارداد، خاستگاه تعهدات و مسیولیت قراردادی

۱–۱–۳ الزامات قراردادی و مفهوم مسیولیت ناشی ازآن در این رساله

۱–۱–۴ مسیولیت قراردادی در آیینه دیدگاه های نظری نظام های مختلف

۱–۱–۴–۱ کامن–لا

۱–۱–۴–۲ رومی–ژرمنی

۱–۱–۴–۳ حقوق ایران و فقه امامیه

۱–۲ سوالات

۱–۳ فرضیات

۱–۴ اهداف

۱–۵ پیشینه و ضرورت تحقیق

۱–۶ روش انجام تحقیق

۱–۷ جنبههای نوآوری

فصل دوم: خاستگاه مسیولیت قراردادی

۲–۱ قرارداد و الزامات ناشی از آن

۲–۱–۱ قرارداد (تشریفات گرایی و آزادی قراردادی) در حقوق قدیم ۵۰ ۲–۱–۱–۱ دوران باستان

۲–۱–۱–۱–۱ انسان و قرارداد در عهد باستان

۲–۱–۱–۱–۲ عصر حاکمیت شکلها و الفاظ بر اراده های آزاد

۲–۱–۱–۲ قرارداد (تشریفات گرایی و نقش اراده) درحقوق رم

۲–۱–۱–۲–۱ تشریفات گرایی قراردادی در حقوق روم

۲–۱–۱–۲–۲ مهم ترین عناوین عقود در روم

۲–۱–۱–۲–۳ عقود رضایی: تعدیل تریفشات گرایی

۲–۱–۱–۲–۴ عقود بی نام و اصل آزادی قراردادی

۲–۱–۱–۲–۵ نتیجه بحث

۲–۱–۱–۳ قرارداد (اصل حاکمیت اراده و تشریفات گرایی) در فقه

۲–۱–۱–۳–۱ تشریفات گرایی قراردادی در فقه

۲–۱–۱–۳–۱–۱ دوره فقهای متقدم

۲–۱–۱–۳–۱–۲ دوره فقهای معاصر

۲–۱–۱–۳–۲ حاکمیت اراده در فقه

۲–۱–۱–۳–۲–۱ جایگاه اراده انسان در فقه

۲–۱–۱–۳–۲–۲ اصل حاکمیت اراده در فقه معاصر

۲–۱–۱–۳–۳ نقد و نظر

۲–۱–۲ دکترین قراردادی (نقش سازنده اراده) در حقوق جدید

۲–۱–۲–۱ حاکمیت ارادهاز دریچه نگاه لیبرالیستی به قرارداد؛ دیدگاه مرسوم

۲–۱–۲–۱–۱ حاکمیت اراده، فراز و فرود

۲–۱–۲–۱–۲ مبانی و مبادی حاکمیت اراده

۲–۱–۲–۱–۲ مبنای سیاسی اصل حاکمیت اراده، نظریه قرارداد اجتماعی روسو

۲–۱–۲–۱–۳ دیگر مبانی اصل حاکمیت اراده ۸۶

–۱–۲–۲ رابطه فلسفه مدرن(لیبرالیسم) و دکترین حقوق قرارداد جدید

۲–۱–۲–۲–۱ اصل اولیه: همنشینی این دو(لیبرالیسم ضامن آزادی قراردادی)

۲–۱–۲ –۲–۲ تردید در نقش سازنده فلسفه لیبرالیسم در نظریه حقوقی (قراردادی) مدرن(روایت جیمز گردلی)

۲–۱–۲–۲–۲–۱ روایت گردلی از تاریخ تحول و شکل گیری دکترین حقوق قرارداد

۲–۱–۲–۲–۲–۲ نقد روایت تاریخی گردلی

۲–۱–۲–۲–۲–۳ انکار تخفیف نقش سازنده لیبرالیسم در حاکمیت اراده

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۱ حقوق آنگلو امریکایی

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۲ حقوق فرانسه

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۳ حقوق آلمان

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۴ نقد و نظر

۲–۱–۲–۲–۴ تبار دکترینال حقوق قرارداد ایران(لیبرالیسم یا فقه)

۲–۲ درباره مسیولیت قراردادی و قهری

۲–۲–۱ وحدت و تعدد مسیولیت قراردادی و مسیولیت مدنی (به معنای خاص)

۲–۲–۱–۱ طرح بحث: سودمندی بحث نظری

۲–۲–۱–۲ وحدت یا دوگانگی مسیولیتها، تحلیل نظری

۲–۲–۱–۲–۱ معیارهای مقایسه

۲–۲–۱–۲–۱–۱ خاستگاه

۲–۲–۱–۲–۱–۲ ماهیت

۲–۲–۱–۲–۱–۳ اثبات

۲–۲–۱–۲–۱–۴ کارکرد

۲–۲–۱–۲–۱–۵ آثار

۲–۲–۱–۲–۲ وحدت یا تعدد مسیولیت در فقه

۲–۲–۱–۳ تحلیل نگارنده و نتیجه گیری

۲–۲–۲ همزمانی مسیولیتها و آثار آن

۲–۲–۲–۱ تحلیل ساختاری

۲–۲–۲–۱–۱ اصالت قرارداد و اصل عدم شناسایی مسیولیت هم زمان

۲–۲–۲–۱–۱–۱ اصل عدم اجتماع مسیولیتها

۲–۲–۲–۱–۱–۲ عدول از اصل، ترجیح مسیولیت قهری

۲–۲–۲–۱–۱–۲–۱: نقض قرارداد و اشخاص ثالث

۲–۲–۲–۱–۱–۲–۲ حسن نیت اثر آن بر مسیولیتهای هم زمان

۲–۲–۲–۱–۱–۲–۳ خطای حرفه ای– زیان های جسمی

۲–۲–۲–۱–۱–۲–۴– مسیولیتهای قانونی

۲–۲–۲–۱–۱–۲–۶ تدلیس، نقض عهدی قرارداد یا نقض توام با تقصیر سنگین

۲–۲–۱–۱–۲ دعوای مستقیم بر مبنای مسیولیت قهری

۲–۲–۲–۲ تحلیل محتوایی

۲–۲–۲–۲–۱ عدم شناسایی مسیولیت همزمان

۲–۲–۲–۲–۱–۱ محدوده تعهدات همانست که در قرارداد آمده

۲–۲–۲–۲–۱–۲ مصالح قراردادی

۲–۲–۲–۲–۲ مسیولیت همزمان: مبانی توجیهی – مصادیق اصلی

۲–۲–۲–۲–۲–۱ مساله مسیولیتهای شغلی

۲–۲–۲–۲–۲–۲ مسیولیت اشخاص حرفه ای

۲–۲–۲–۲–۲–۳ حمایت از منافع و اموال

۲–۲–۲–۲–۲–۴ حمایت ازاشخاص ثالث

۲–۲–۲–۲–۲–۵ تدلیس

۲–۲–۲–۳ همزمانی مسیولیتها در فقه

۲–۲–۲–۴ نتیجه گیری،رویکرد برگزیده

۲–۳ خلاصه فصل

فصل سوم: ماهیت مسیولیت قراردادی (مبنا و محتوای تعهد قراردادی)

فص–ل س–وم

ماهی–ت مسیولیت قراردادی (مبنا و محتوای تعهد ق–راردادی)

۳–۱ نظریه پردازی و مسیولیت قراردادی

۳–۱–۱ درمورد نظریه قراردادی

۳–۱–۲ مهمترین گرایش ها در نظریه قراردادی

۳–۱–۳ نظریه پردازی و دکترین حقوق قرارداد

۳–۲ نظریه های اتکاء (اعتماد)، مهمترین رویکردها

۳–۲–۱ نظریه های اتکا، فراز و فرود

۳–۲–۱–۱ تعریف و تاریخچه پیدایش

۳–۲–۱–۲ ویژگی های نظریه های اتکاء

۳–۲–۱–۳ ظهور و افول نظریه های اتکا

۳–۲–۱–۴ بازبینی قاعده استاپل، حمله ای مجدد به اتکاء

۳–۲–۱–۵ نتیجه بحث، تحلیل نگارنده

۳–۲–۲ فولر و پردو، ابداع و آغاز

۳–۲–۲–۱ منفعت های سه گانه قراردادی و نفع اتکا

۳–۲–۲–۲ قاعده مناسب خسارات و توجیه آن

۳–۲–۲–۳ فولر و پردو در آیینه دیگر نظریه پردازان:

۳–۲–۲–۳–۱ چالش فولر و پردو، پاسخ کانتی وینریب

۳–۲–۲–۳–۲ دیوید اسلاوسون و نهادهای اساسی بازار:

۳–۲–۲–۴ نتیجه گیری: تحلیل نگارنده

۳–۲–۳ پاتریک عطیه ؛ترجیح مبانی عینیت بر اراده

۳–۲–۳–۱ تمهید مقدمات: نقد رویکردهای اراده بنیاد

۳–۲–۳–۲ واقع گرایی: ترجیح نفع بر وعده

۳–۲–۳–۳ نقد و نظر

۳–۳ نظریه های استقلال

۳–۳–۱ نظریه های مبتنی بر وعده

۳–۳–۱–۱ چارلز فراید و رسم وفا

۳–۳–۱–۱–۱ اصول و مبادی نظریه فراید

۳–۳–۱–۱–۲ آثار و الزامات نظریه فراید در مسیولیت قراردادی

۳–۳–۱–۱–۳ نقد و نظر

۳–۳–۱–۱–۴ اسکانلن،قول و قرار و تضمین وفاداری

۳–۳–۱–۱–۴–۱ مفروضات و ویژگی های اصلی

۳–۳–۱–۱–۴–۲ نقد و ارزیابی رویکرد اسکانلن

۳–۳–۲ نظریه های انتقال(حق)

۳–۳–۲–۱ نظریه رندی بارنت:قرارداد به مثابه رضای دوجانبه

۳–۳–۲–۱–۱ دیگر نظریه های قراردادی از نگاه بارنت

۳–۳–۲–۱–۲ قرارداد به مثابه توافق

۳–۳–۲–۱–۳ جایگاه بارنت در میان نظریه ها

۳–۳–۲–۱–۴ بارنت و فراید، اشتراک و افتراق

۳–۳–۲–۱–۴–۱ واقعی و متکامل بودن رضا (توافق)

۳–۳–۲–۱–۴–۲ نظریه عینی – موافقت (رضا) و وعده اعلان شده

۳–۳–۲–۱–۴–۳ قواعد پیش فرض – تکمیلی

۳–۳–۲–۱–۴–۴ اخلاقی کردن قرارداد: ( اخلاق خصوصی و ملاحظات عمومی اخلاق)

۳–۳–۲–۱–۵ نقد و نظر

۳–۳–۲–۲ پیتر بنسون: استقلال قرارداد، قرارداد به مثابه سبب انتقال حق

۳–۳–۲–۲–۱ مبادی و اصول بنیادین نظریه بنسون

۳–۳–۲–۲–۱–۱ انگاره های اصلی حقوق خصوصی و دکترین ثابت حقوق قرارداد

۳–۳–۲–۲–۱–۲ استقلال و تمایز حقوق قرارداد در ساختار هگلی

۳–۳–۲–۲–۲ قرارداد به مثابه نهادی منسجم و یکپارچه

۳–۳–۲–۲–۳ نقد و نظر

۳–۳–۲–۲–۳–۱ روش شناسی؛رویکرد گذشته نگر

۳–۳–۲–۲–۳–۲ تحلیل نهایی

۳–۴ نظریههای غایت شناسانه

۳–۴–۱ جیمز گردلی،فضیلت گرایی بازگشت به ارسطو

۳–۴–۱–۱ زمینه سازی تاریخی

۳–۴–۱–۲ الزام قراردادی از کجا می آید؟

۳–۴–۱–۲–۱ انتخاب درست و دوراندیشانه

۳–۴–۱–۲–۲ قدرت خرید و عدالت توزیعی

۳–۴–۱–۳ محتوای تعهد قراردادی

۳–۴–۱–۳–۱ قراردادهای مجانی و فضیلت سخاوت

۳–۴–۱–۳–۲ قراردادهای مبادلهای و فضیلت عدالت معاوضی

۳–۴–۱–۳–۲–۱ عدالت معاوضی و توزیعی:(اوصاف و مختصات)

۳–۴–۱–۳–۲–۲ ارتباط بین عدالت معاوضی و توزیعی

۳–۴–۱–۳–۲–۳ برابری در مبادله

۳–۴–۱–۳–۲–۳–۱ منصفانه بودن قیمت، معنا و ضابطه

۳–۴–۱–۳–۲–۳–۲ معافیت از قرارداد (عدم الزام آوری) در صورت غیر منصفانه بودن قیمت

۳–۴–۱–۳–۲–۳–۳ منصفانه بودن شرایط فرعی

۳–۴–۱–۳–۳ شروط ضمنی در قرارداد

۳–۴–۱–۴ نقد و نظر

۳–۴–۲ کرونمن: رویکرد توزیعی

۳–۴–۲–۱ قرارداد و توزیع منصفانه منابع

۳–۴–۲–۱–۱ مقدمات و مبادی نطریه

۳–۴–۲–۱–۲ اصل برتری طبیعی

۳–۴–۲–۱–۳ اصل فایده گرایی

۳–۴–۲–۱–۴ نفعت طرف زیاندیده(اصل پارتویی)

۳–۴–۲–۲ نقد و نظر

۳–۴–۳ نظریه های مبتنی برتحلیل اقتصادی

۳–۴–۳–۱ در مورد رابطه حقوق و اقتصاد بطور کلی

۳–۴–۳–۲ تحلیل اقتصادی قرارداد (نظریه های کارآیی)

۳–۴–۳–۲–۱ نقش حقوق قرارداد در مبادله ۳۸۹ ۳–۴–۳–۲–۱–۱ معیارهای کارایی اقتصادی ۳۸۹ ۳–۴–۳–۲–۱–۲ مشخصه های اصلی قرارداد در نگرش اقتصادی

۳–۴–۳–۳ دو روایت از رویکرد اقتصادی به حقوق قرارداد

۳–۴– ۳–۳–۱ کالابرسی و ملامد: قواعد مالکیت و قواعد مسیولیت

۳–۴– ۳–۳–۲–۱ هزینه های مبادله هزینه اجتماعی – کوز

۳–۴–۳–۳–۲–۲ قواعد مالکیت یا قواعد مسیولیت در ارتباط با پشیمانی متعهد

۳–۴–۳–۳–۳ گوتز و اسکات

۳–۴–۳–۳–۳–۱ لزوم توجه رویکرد اقتصادی به تصمیم قراردادی در کنار تصمیم اجرا یا نقض

۳–۴–۳–۳–۳–۲ اثر ضمانت اجراهای قانونی و رابطه قراردادی طرفین

۳–۴–۳–۳–۳–۳ ارزیابی دیدگاه گوتز و اسکات

۳–۴–۳–۴ انتقادات وارد بر تحلیل اقتصادی قرارداد (نظریه های کارآیی – بنیاد)

۳–۴–۳–۴–۱ ایراد راجع به عدم تناسب و سازگاری این نگرش با حقوق

۳–۴–۳–۴–۲ فرض (تصورات) غیرواقعی

۳–۴–۳–۴–۳ ایراد اخلاقی

۳–۴–۳–۴–۴ عدالت توزیعی

۳–۴–۳–۴–۵ مخالفت حق بنیادها

۳–۴–۳–۴–۶ ایراد شفافیت

۳–۴–۳–۵ تحلیل نگارنده:کارایی به مثابه رویکرد مکمل

۳–۴–۳–۵–۱ رویکرد اقتصادی: اصیل یا مکمل؟

۳–۴–۳–۵–۲ رویکرد اقتصادی: قوت در غایت (مصلحت های واقعی)

۳–۴–۳–۵–۳ رویکرد اقتصادی: ضعف در بنیاد(هنجاری)

۳–۴–۳–۵–۴ رویکرد اقتصادی: مکملی برای نظریه اراده

۳–۴–۳–۵–۵ تحلیل موضوع در حقوق ایران

۳–۵ نتیجه فصل

فصل چهارم: غایت مسیولیت قراردادی

۴–۱ حقوق ضمانت اجراهای قراردادی

۴–۱–۱ در مورد ضمانت اجراهای نقض تعهد مدنی و به طور کلی

۴–۱–۱–۱ حقوق ضمانت اجراها، چشم انداز کامن لایی

۴–۱–۱–۲ حقوق ضمانت اجراها از نگاه رومی – ژرمنی

۴–۱–۲ ضمانت اجراهای مقرر برای نقض تعهد قراردادی

۴–۱–۲–۱ مفاهیم، انسجام و انتخاب

۴–۱–۲–۱–۱ رابطه بین حق ها و ضمانت اجراها؛رویکرد دانیل فریدمن

۴–۱–۲–۱–۲ گونه گونی ضمانت اجراها؛دیدگاه روی کریتنر

۴–۱–۲–۱–۳ انتخاب ضمانت اجرا به مثابه ساز و کار تعدیل؛ نظریه مدینا

۴–۱–۲–۱–۴ مطالعه تطبیقی

۴–۱–۲–۱–۴–۱ واکنش قانونی به ماندن یا خروج از قرارداد؛روایت مارک گرگن

۴–۱–۲–۱–۴–۲ تاملاتی تطبیقی در حقوق (فرانسوی) ضمانت اجراها؛دیدگاه ماری لیتیه

۴–۱–۲–۱–۴–۳ داستان اصلاحات در قانون مدنی آلمان، روایت هلریخ و ریم

۴–۱–۲–۱–۴–۴ اصلاحات قانون مدنی آلمان در رابطه با نقض قرارداد؛ تحلیل داگمر والنتین

۴–۱–۲–۱–۴–۵ شناخت اجرای عین تعهد؛ برداشت لیونل اسمیت

۴–۱–۲–۲ نتیجه بحث، تحلیل نگارنده

۴–۲ ضمانت اجراها در آیینه نظریه های قراردادی

۴–۲–۱ نظریه های قراردادی و طرحی کلی برای ضمانت اجراهای ناشی از نقض

۴–۲–۱–۱ نظریه های حق بنیاد

۴–۲–۱–۱–۱ اجرای مستقیم

۴–۲–۱–۱–۲ جبران خسارت

۴–۲–۱–۱–۳ درباره محتوای ضمانت اجراها از منظر رویکرد حق بنیاد

۴–۲–۱–۲ رویکردهای سودگرا(اقتصادی)

۴–۲–۱–۲–۱ روش های اصلی تحقق کارایی در اعمال ضمانت اجراها

۴–۲–۲–۲–۲ ضمانت اجراها به مثابه مشوق ها،

رویکرد فرعی

۴–۲–۱–۳ مسیولیت قراردادی از دیدگاه فضیلت گرایی ارسطویی – (غایت گرایی حق بنیاد)

۴–۲–۲ بررسی موضوع از دریچه ضمانت اجراها

۴–۲–۲–۱ اجرای عین تعهد

۴–۲–۲–۱–۱ توجیهات حق بنیاد

۴–۲–۲–۱–۱–۱ غیرممکن بودن اجرای عین تعهد

۴–۲–۲–۱–۱–۲ تخییری بودن تعهدات قراردادی

۴–۲–۲–۱–۱–۳ اجرای عین تعهد مخل آزادی شخصی است ۴۸۹ ۴–۲–۲–۱–۱–۴ نقدو نظر

۴–۲–۲–۱–۲ توجیهات کارآیی بنیاد

۴–۲–۲–۱–۲–۱ نقض کارآمد

۴–۲–۲–۱–۲–۱–۱ نمونه های عملی در نقض کارآمد

۴–۲–۲–۱–۲–۱–۲ تردید در توجیه رویکرد دادگاه ها بر اساس نقض کارآمد

۴–۲–۲–۱–۲–۲ هزینه هالی معاملاتی

۴–۲–۲–۱–۲–۳ هزینه های اداری

۴–۲–۲–۲ خسارات

۴–۲–۲–۲–۱ بحث توصیفی: مفهوم و گستره قاعده بنیادین خسارات

۴–۲–۲–۲–۲ بحثهای هنجاری؛ مقایسه های تبیین حق بنیاد خسارات با توجیه کارایی محور

۴–۲–۲–۲–۲–۱ نظریه های کارایی و قاعده بنیادین خسارت

۴–۲–۲–۲–۲ –۱–۱ خسارات اتکا در مقابل خسارات متوقع

۴–۲–۲–۲–۲ –۱–۱–۱ مفهوم و گستره خسارات اتکا

۴–۲–۲–۲–۲ –۱–۱–۲ منفعت اتکا و تصمیم ورود

۴–۲–۲–۲–۲ –۱–۱–۳ خسارات اتکا و تصمیم نقض

۴–۲–۲–۲–۳ توجیهات نظریه حق بنیاد برای قاعده بنیادین خسارات

۴–۲–۲–۲–۳–۱ عدالت معاوضی معیار مطلوب حق بنیادها

۴–۲–۲–۲–۳–۲ خسارات انتظار؛ جبران منفعت اتکا یا انتظار؟

۴–۲–۲–۲–۳ تحلیل قاعده بنیادین خسارات در کامن لا و هزینه اجرای تعهد در حقوق ایران

۴–۲–۲–۲–۴ برخی الزامات قاعده بنیادین خسارات

۴–۲–۲–۲–۴ –۱ هزینه اجرا در برابر کاهش ارزش

۴–۲–۲–۲–۴ –۱–۱ دوگانه هزینه اجرا (برای متعهد) و بهای اجرا (برای متعهدله)

۴–۲–۲–۲–۴–۱–۱–۱ تحلیل نظری این دوگانگی در کامن لا در ارتباط آن با اجرای عین تعهد

۴–۲–۲–۲–۴–۱–۱–۲ بررسی این دوگانه در حقوق ایران

۴–۲–۲–۲–۴–۵ استرداد منافع و حکم به ارزش (کاهش یافته) اجرا

۴–۲–۲–۲–۴–۶ قاعده بنیادین خسارات و خسارات دور و با واسطه

۴–۲–۲–۲–۴–۶–۱ قاعده کاهش خسارات

۴–۲–۲–۲–۴–۶–۲ خسارات غیر پولی

۴–۳ تحلیل غایات در دکترین حقوق قرارداد (دو نهاد تنبیهی در مسیولیت قراردادی)

۴–۳–۱ نقش اراده های طرفین در تعیین ضمانت اجرای نقض قرارداد

۴–۳–۱–۱ بحث تاریخی

۴–۳–۱–۲ شروط حاوی وجه التزام در کامن لا

۴–۳–۱–۲–۱ رویکرد کلی – تحلیل واژگانی

۴–۳–۱–۲–۲ معیارهای تمایز شرط کیفری از توافق بر خسارت مقطوع

۴–۳–۱–۲–۳ مبنای نظری منع شناسایی شروط کیفری در کامن لا

۴–۳–۱–۲–۳–۱ شرط کیفری و الزام قراردادی:

۴–۳–۱–۲–۳–۲ نظم عمومی و منع کارکرد ارعابی

۴–۳–۱–۲–۳–۳ مسیله مسیولیت محض و شرط کیفری

۴–۳–۱–۲–۳–۴ شروط کیفری مانع تحقق کارآیی اقتصادی است

۴–۳–۱–۲–۴ نقد رویکرد سنتی و حمایت از شروط حاوی وجه التزام

۴–۳–۱–۲–۴–۱ نقد دیدگاه سنتی و تبیین مزایای اقتصادی شروط کیفری

۴–۳–۱–۲–۴–۲ مسیله ارزشهای شخصی و تضمین اجرا

۴–۳–۱–۲–۴–۳ تغییر دیدگاه دیوانعالی انگلستان: تجویز بازدارندگی برای حفظ منفعت مشروع مشروط له

۴–۳–۱–۲–۵ نقد و نظر

۴–۳–۱–۳ شروط حاوی وجه التزام در رومی–ژرمنی

۴–۳–۱–۳–۱ خاستگاه تاریخی اصل پذیرش شروط حاوی وجه التزام

۴–۳–۱–۳–۲ امکان تعدیل – بازبینی شروط

۴–۳–۱–۳–۳ تحلیل مبنایی رویکررومی–ژرمنی و مقایسه با موضع کامن لا

۴–۳–۱–۳–۴ نقد و نظر

۴–۳–۱–۴–۱ رویکرد اصلی: پذیرش در تعهدات غیر پولی

۴–۳–۱–۴–۱–۱ قابلیت تعدیل،نقد موضع ق م

۴–۳–۱–۴–۱–۲ اثر وجه التزام بر تعهد اصلی

۴–۳–۱–۳–۱–۳ رابطه بین تقصیر متعهد و وجه التزام، اثر قوه قاهره

۴–۳–۱–۴–۱–۴ تحلیل نگارنده و ضرورت اصلاح م۲۳۰ق م

۴–۳–۱–۴–۲ وجه التزام در تعهدات پولی

۴–۳–۱–۴–۲–۱ تعهدات پولی: ماهیت و خسارات ناشی از نقض

۴–۳–۱–۴–۲–۱–۱ ماهیت و ویژگی های تعهدات پولی

۴–۳–۱–۴–۲–۱–۲ خسارات ناشی از نقض تعهدات پولی: دوگانه کاهش ارزش پول_بهره

۴–۳–۱–۴–۲–۲– خسارت ناشی از نقض تعهد پولی در قانون آیین دادرسی مدنی ۱۳۷۹

۴–۳–۱–۴–۲–۲–

شرایط تحقق خسارت

۴–۳–۱–۴–۲–۲– ۲ مفهوم مصالحه در ماده

۵۹۴ ۴–۳–۱–۴–۲–۳ توافق بر بهره (وجه التزام) در تعهدات پولی

۴–۳–۱–۴–۲–۳–۱ جایگاه ویژه

۴–۳–۱–۴–۲–۳–۲ خسارت تاخیر تادیه و وجه التزام

۴–۳–۱–۴–۲–۳–۳ وجه التزام و ربا

۴–۳–۱–۴–۲–۴ نقد و نظر

۴–۳–۱–۴–۲–۴ –۱ نقد رویه قضایی

۴–۳–۱–۴–۲–۴ –۲ دخالت دادگاه؛ نظر برگزیده

۴–۳–۲ خسارات تنبیهی در مسیولیت ناشی از نقض قرارداد

۴–۳–۲–۱ خسارت تنبیهی خاستگاه و مصادیق نخستین در مسیولیت قراردادی

۴–۳–۲–۱–۱ خاستگاه خسارت تنبیهی

۴–۳–۲–۱–۲ شناسایی در مسیولیت قراردادی

۴–۳–۲–۲ خسارت تنبیهی وحدت کارکردی با نهادهای مشابه در مسیولیت قراردادی

۴–۳–۲–۲–۱ وجه التزام؛ نهاد تنبیهی قراردادی

۴–۳–۲–۲–۲ ساز و کارهای تنبیهی قانونی

۴–۳–۲–۳ دو نهاد معارض با خسارت تنبیهی

۴–۳–۲–۳–۱ نقض کارآمد

۴–۳–۲–۳–۲ اصل جبران کامل خسارت

۴–۳–۲–۴ نقد و نظر

۴–۳–۲–۴–۱ مبانی نظری عدم پذیرش خسارات تنبیهی در مسیولیت قراردادی

۴–۳–۲–۴–۲ پاسخ به مخالفتها

۴–۳–۲–۵ خسارات تنبیهی و تناسب با کارکرد مسیولیت قراردادی

۴–۳–۲–۶ نتیجه

۴–۴ خلاصه فصل

نتیجه گ–یری و پیش–نهادها

کلیدواژه ها

  • آزادی قراردادی
  • خاستگاه مسیولیت قراردادی
  • ماهیت مسیولیت قراردادی
  • غایت مسیولیت قراردادی،
  • نقض قرارداد
  • جبران ها
  • عدالت قضایی