«نقد رأی» از «عدالت آیینی» تا «عدالت قضایی»
«نقد رأی» از «عدالت آیینی» تا «عدالت قضایی» نام مقاله ای از سید عباس موسوی که در شماره یکم (تابستان 1401) در نشریه نقد و تحلیل آراء قضایی منتشر شده است.
چکیده
رای» مهم‌ترین محصول دادگستری است. ارزشمندترین سند و کامل‌ترین دلیل در بازتاب حقیقت نهفته در خود است. به ویژه اگر رأی در گونه «حکم» تجلی یابد که هم قاطع مناقشه است و هم نظر نهایی دادرس را نسبت به ماهیت اختلاف بیان می‌دارد (ماده 299 ق.آ.د.م). این مهم در اختیار دادگاهها قرار گرفته است و ماموریت واقعی و پروژه اصلی دادگستری است. واکاوی رأی و نمایش ارزشهای حاصل از آن و گاه کمبودها و نارسایی آن بهترین دستگیری برای دادگستری است. بر این باور، سراغ دادنامه‌ای رفته‌ام که به جد واجد نقد و بررسی است. نبودها و کمبودها، کاستیها و نارساییها در این دادنامه هویداست. دادنامه‌ای که به تکاپوی عده‌ای افراد به موجب چند دعوای اصلی و طاری پایان می‌بخشد اما در ماموریت اصلی خود ناکام است. در این پژوهش کوتاه نخست متن رأی، سپس نارساییهای نگارشی و ایرادات ماهوی آن را یادآور می‌شود. در لابه‌لای این بحث عناصر ضروری در ساخت یک رأی باشکوه، سودمند و ارزش‌آفرین گفته خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
- رأی
- دعوای تقابل
- رویه قضایی
- دادرسی منصفانه
- ایرادات