ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی

از ویکی حقوق
نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۲۲:۰۷ توسط Itbot (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو

ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی: اسرار تجاری الکترونیکی «‌داده پیامی» است که شامل اطلاعات،‌فرمولها، الگوها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها، ابزار و روشها، تکنیک‌ها و فرایندها، تألیفات منتشر‌نشده، روشهای انجام تجارت و داد و ستد، فنون، نقشه‌ها و فراگردها، اطلاعات مالی،‌فهرست مشتریان، طرحهای تجاری و امثال اینها است، که به طور مستقل دارای ارزش‌اقتصادی بوده و در دسترس عموم قرار ندارد و تلاشهای معقولانه‌ای برای حفظ و حراست‌ از آنها انجام شده است.

مواد مرتبط

توضیح واژگان

داده پیام: هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم است که با وسایل الکترونیکی، نوری یا فناوری های جدید اطلاعات تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می شود.[۱]

نرم افزار: عبارت است از یک سلسله دستورهایی که در صورت نصب روی دستگاه پردازش داده ها (یا سخت افزار) کارهای معینی را انجام می دهند. نرم افزار را همچنین می توان محصول فکر انسان دانست که به صورت برنامه مناسب کار کامپیوتر بر روی یک وسیله (دیسکت و غیره) ضبط شده است.[۲] اسرار تجاری: اسرار تجاری به هر نوع اطلاعات ارزشمندی گفته می شود که، از ارزش اقتصادی مستقل برخوردار باشد و از نظر اشخاص ثالث مخفی بوده و توسط انان قابل شناسایی نبوده و یا به سختی قابل شناسایی باشد.[۳]

نکات توضیحی و تفسیری دکترین

یکی از مصادیق اسرار صنعتی و تجاری، اطلاعات و مهارت های تجربی و حرفه ای است که در ساخت یک محصول کاربرد دارد و در نظام حقوقی فرانسه Le savoir-faire و در زبان انگلیسی know-how نامیده می شود. در فرانسه جمله Le savoir-faire به معنای مجموع اطلاعات فنی است که عبارت اند از: روش های ساخت و همچنین رمز مدیریت و فعالیت های تجاری و اقتصادی و امثال ان که به راحتی و فوری قابل دسترسی برای همگان نیستند ولی قابلیت انتقال به اشخاص ثالث خواهند داشت اما با اسرار صنعتی که فقط مربوط به روش ساخت است و باید در موسسه تولیدی مخفی و محرمانه بماند تفاوت دارد.[۴]

نکات توضیحی ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی

«فرمولها» و «دستورالعمل ها» که طریقه و راهنمای تولید محصولات اند، از مهم ترین مصادیق اسرار تجاری محسوب می شوند. فرمول ها در تولید مواد شیمیایی، ارایشی و بهداشتی و خوراکی به کار می روند و با جمع شرایط می توانند در رسته اسرار تجاری قرار گیرند. برای نمونه، فرمول ساخت نوشابه کوکاکولا بیش از صد سال به صورت راز نگاه داشته و سبب شده است تا این شرکت در بازار رقابتی تولید نوشابه های غیر الکلی، منافع زیادی را نسبت به رقبای خود جلب کند.[۵]

برخی از نویسندگان اسرار تجاری را در مفهومی گسترده تر مطرح می نمایند و از جمله ان را شامل اثار علمی، ادبی و هنری منتشر نشده نیز می دانند. تعریفی که ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی ایران از اسرار تجاری الکترونیکی ارائه داده با این مفهوم موسع سازگار است و به عنوان مثال در تعریف یاد شده تالیفات منتشر نشده هم در زمره مصادیق اسرار تجاری قرار گرفته است.[۶]

باید اذعان داشت که راز تجاری با مال تجاری و این دو با حق تالیف و حریم خصوصی تفاوت دارند. راز و مال هر دو ممکن است در قالب الکترونیک یا سنتی باشند، اما تفاوت های عمده به شرح زیر منجر به تمایزی اشکار بین ان ها می شود:

- ارزش مادی مال (اعم از مالکیت مادی و معنوی)، عرفا مشخص و معادل با ارزش اقتصادی و قدرت پایاپایی در مقایسه با سایر کالاهاست. در مقابل، ارزش «اسرار تجاری»، صرفا با قالب مادی ان سنجیده نمی شود و امکان دارد ارزش اقتصادی یک سیستم عامل که توسط شرکتی رقیب در مقابل محصولات یک شرکت طراحی شده است، میلیون ها برابر قیمت لوح فشرده ای باشد که در ان پیاده شده است.

- جرایم علیه اسرار و جرایم علیه اموال، حتی اگر نام واحدی همچون سرقت، خیانت، کلاهبرداری یا .. برای تحصیل و بهره مندی از انها، اطلاق شود؛ به لحاظ ماهوی با همدیگر تفاوت دارند.[۷]

اسرار تجاری نباید به سادگی و از طریق به کار گیری ابزار ها و وسایل معمولی به وسیله مردم قابل احراز و دستیابی باشند؛ یعنی اطلاعات نباید به قدری بدیهی باشد که هر شخص با اندک تخصصی که در ان رشته مربوطه دارد، بدون تلاش بسیار بتواند به ان دست یابد.[۸]

شرط دیگر برای این که اطلاعات خاصی اسرار تجاری تلقی شوند، ان است که این اطلاعات نباید در اختیار عموم باشد. اگر اطلاعاتی، در زمان و مکان خاصی در اختیار همگان باشد، دیگر اسرار تجاری محسوب نمی شوند، و دارنده ان نمی تواند کارکنان سابق خود یا اشخاصی که با وی قرارداد دارند، از استفاده منع نماید.[۹]

نکات توصیفی هوش مصنوعی ماده 65 قانون تجارت الکترونیکی

  1. اسرار تجاری الکترونیکی شامل اطلاعات، فرمول‌ها، نرم‌افزارها و برنامه‌ها است که ارزش اقتصادی مستقل دارند.
  2. اسرار تجاری نباید در دسترس عموم باشند.
  3. برای حفظ اسرار تجاری، تلاش‌های معقولانه‌ای صورت گرفته است.
  4. مفهوم داده‌ پیام شامل هر اطلاعاتی است که با وسایل الکترونیکی یا فناوری‌های جدید تولید، ارسال، دریافت، ذخیره یا پردازش می‌شود.
  5. نرم‌افزار شامل دستورالعمل‌هایی است که روی سخت‌افزار اجرا شده و کارهای معینی را انجام می‌دهند.
  6. اسرار تجاری دارای ارزش اقتصادی مستقل بوده و برای اشخاص ثالث مخفی هستند.
  7. اسرار تجاری با مفاهیمی همچون مال، حق تالیف و حریم خصوصی متفاوتند.
  8. اطلاعات باید به‌صورتی باشد که با ابزارهای معمولی و بدون تلاش خاصی قابل دستیابی نباشد تا به‌عنوان راز در نظر گرفته شود.
  9. اطلاعات در صورت عمومی بودن، دیگر به عنوان اسرار تجاری محسوب نمی‌شوند.

مصادیق و نمونه ها

مصادیق اسرار تجاری عبارت اند از:

  • فرصت های جدید تجاری
  • اوزالیدها
  • دستور العمل راهنما
  • استراتژی های کسب و کار[۱۰]

مقالات مرتبط

منابع

  1. محبوبه عبدالهی. دلیل الکترونیکی در نظام ادله اثبات دعوی. چاپ 1. خرسندی، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6487048
  2. علی اکبر عرب مازار. سیاست توسعه نرم افزار کامپیوتری در هند و جنبه های مالیاتی آن. مجله پژوهشنامه مالیات شماره 10 پاییز و زمستان 1374، 1374.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6487320
  3. محمدحسین کریمی. علائم تجاری در حقوق ایران (براساس ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386/11/3). چاپ 1. مجد، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 6487304
  4. اسداله امامی. حقوق مالکیت فکری (جلد دوم) حقوق مالکیت صنعتی. چاپ 1. میزان، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3961400
  5. ابراهیم رهبری. حقوق اسرار تجاری. چاپ 1. سمت، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 3258996
  6. محسن خدمتگزار. فلسفه مالکیت فکری (بررسی تحلیلی تاریخچه، مبانی، مفهوم و مالکیت فکری). چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 4907460
  7. مجله حقوقی دادگستری شماره 50.51 بهار و تابستان 1384. قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 2772084
  8. علی نحفی توانا و محمد امینی. حمایت کیفری از اسرار تجاری در حقوق ایران و قوانین فدرال آمریکا. فصلنامه تخصصی حقوق اسلامی (فقه و حقوق سابق) شماره 28 بهار 1390، 1390.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5032144
  9. روح اله صابری. قراردادهای لیسانس. چاپ دوم. شهردانش، 1393.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5131136
  10. سیدحسن میرحسینی. فرهنگ حقوق مالکیت معنوی (جلد اول) حقوق مالکیت صنعتی. چاپ 2. میزان، 1391.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 5168424