حق عمری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

عمری، از عقود عینی است[۱] و ممکن است به مدت عمر منتفع و بطن اول از اولاد او منعقد گردد.[۲] اگر حق انتفاع، به مدت عمر منتفع یا ثالث، به وجود آمده باشد؛ پس از فوت مالک عین، ورثه او نمی‌توانند منتفع را از انتفاع در ملک مزبور بازدارند.[۳] به نظر برخی از حقوقدانان، عمری، مجانی بوده و شرط عوض در آن، خلاف مقتضای عقد محسوب گردیده و موجب بطلان حق انتفاع می‌گردد[۴] و به عقیده برخی دیگر، همانند هبه معوض، حق انتفاع به صورت معوض نیز صحیح است.[۵]

ویژگی

عمری، سکنی و رقبی، مبتنی بر مسامحه بوده، لذا ممکن است مدت رقبی، به‌طور دقیق ذکر نگردد.[۶]

ممکن است حق انتفاع، مرکب از عمری و رقبی باشد؛ به‌طور مثال، مالک، این حق را برای منتفع تا زمان حیات وی و برای وراث منتفع، به مدت ده سال پس از مرگ او ایجاد نماید.[۷]

شرط عوض در عمری، اعتبار ندارد.[۸]

تعلیق در عمری، رقبی و سکنی، موافق قاعده است.[۹]

برخلاف عاریه که نسبت به طرفین جایز است؛ عمری، تنها نسبت به مالک جایز بوده و با فوت یا حجر طرفین نیز، منحل نمی‌گردد.[۱۰]

مطالعات فقهی

سوابق فقهی

شرایط صحت وقف، باید در مورد عمری و رقبی نیز رعایت گردد.[۱۱]

رویه‌های قضایی

به موجب دادنامه شماره ۶۴۷ مورخه ۲۹/۱۲/۱۳۱۷ شعبه ۳ دیوان عالی کشور، عمری، یکی از اقسام حق انتفاع بوده که قبض، شرط صحت آن است.[۱۲]

منابع

  1. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185236
  2. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185240
  3. ناصر کاتوزیان. قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی. چاپ 26. میزان، 1389.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 91128
  4. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185272
  5. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185280
  6. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185880
  7. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185872
  8. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185272
  9. محمدجعفر جعفری لنگرودی. مبسوط در ترمینولوژی حقوق (جلد دوم). چاپ 4. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 116076
  10. محمدجعفر جعفری لنگرودی. دوره متوسط شرح قانون مدنی (حقوق اموال). چاپ 6. گنج دانش، 1388.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 185312
  11. عبداله کیایی. قانون مدنی و فتاوای امام خمینی (جلد اول). چاپ 1. سمت، 1384.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 37212
  12. سیدمحمدرضا حسینی. قانون مدنی در رویه قضایی. چاپ 4. مجمع علمی و فرهنگی مجد، 1387.  ,شماره فیش در پژوهشکده حقوق و قانون ایران: 165852