نظریه شماره 7/98/1938 مورخ 1399/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرکت سردسته گروه مجرمانه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری درفعل مادی این جرایم: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/98/1938|شماره پرونده=98-142-1938 ک|تاریخ نظریه=1399/03/17}} '''استعلام''': با توجه به ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردار مصوب ۱۳۶۷: ۱- آیا لازم است که سردسته گر...» ایجاد کرد) |
(لینک های درون ویکی+نگارش چکیده) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/98/1938|شماره پرونده=98-142-1938 ک|تاریخ نظریه=1399/03/17}} | {{جعبه اطلاعات نظریات مشورتی|شماره نظریه=7/98/1938|شماره پرونده=98-142-1938 ک|تاریخ نظریه=1399/03/17|موضوع نظریه=[[کیفری اختصاصی]]|محور نظریه=[[سردستگی گروه مجرمانه]]}} | ||
''' | '''چکیده نظریه شماره 7/98/1938 مورخ 1399/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرکت سردسته گروه مجرمانه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری در فعل مادی این جرایم:'''تشکیل دهندگان شبکه یا رهبری کنندگان آن ها به شرح [[ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری|ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری]]، اعم از این که در [[عملیات اجرایی جرم|عملیات اجرایی جرایم]] مذکور در ماده اشاره شده، مداخله داشته باشند یا نه، مشمول [[مجازات]] مقرر در ماده ۴ می باشند. | ||
۱- آیا لازم است که سردسته گروه مجرمانه در فعل مادی بزه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری مشارکت داشته باشد؛ یا این که لازمه تحقق سردستگی، مشارکت نداشتن در فعل مادی بزه است؟ | == استعلام == | ||
با توجه به [[ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی]] و [[ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری|ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردار مصوب ۱۳۶۷]]: | |||
۱- آیا لازم است که [[سردستگی گروه مجرمانه|سردسته گروه مجرمانه]] در فعل مادی [[ارتشاء|بزه ارتشاء]] یا [[اختلاس]] و یا [[کلاهبرداری]] [[شرکت در جرم|مشارکت]] داشته باشد؛ یا این که لازمه تحقق سردستگی، مشارکت نداشتن در فعل مادی [[جرم|بزه]] است؟ | |||
۲- آیا لازمه تحقق بزه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری شبکه ای وجود سردسته است یا این که ممکن است عده ای به صورت شبکه ای مرتکب بزه کلاهبرداری شوند و در عین حال هیچیک از آن ها سردسته گروه نباشد؟ | ۲- آیا لازمه تحقق بزه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری شبکه ای وجود سردسته است یا این که ممکن است عده ای به صورت شبکه ای مرتکب بزه کلاهبرداری شوند و در عین حال هیچیک از آن ها سردسته گروه نباشد؟ | ||
| خط ۹: | خط ۱۲: | ||
۳- با توجه به پاسخ سوال های قبل در خصوص هر یک از حالت های زیر راهنمایی فرمایید: | ۳- با توجه به پاسخ سوال های قبل در خصوص هر یک از حالت های زیر راهنمایی فرمایید: | ||
الف - در فرضی که سه نفر یا بیشتر با تشکیل گروه مجرمانه منسجم مرتکب کلاهبرداری شوند و یک نفر از آن ها سردستگی گروه را بر عهده داشته باشد (تشکیل گروه + وجود سردسته)، آیا رفتار سردسته تعدد معنوی است یا تعدد مادی مشارکت در کلاهبرداری شبکه ای و سردستگی گروه مجرمانه برای انجام بزه کلاهبرداری شبکه ای؟ آیا مجازاتی که برای سردسته گروه مذکور تعیین می شود حداکثر مجازات شدیدترین جرم ارتکابی توسط اعضای گروه (حبس ابد) است یا این که مجازات قانونی به نحو دیگری تعیین می شود؟ | الف - در فرضی که سه نفر یا بیشتر با تشکیل گروه مجرمانه منسجم مرتکب کلاهبرداری شوند و یک نفر از آن ها سردستگی گروه را بر عهده داشته باشد (تشکیل گروه + وجود سردسته)، آیا رفتار سردسته [[تعدد معنوی]] است یا [[تعدد مادی]] مشارکت در کلاهبرداری شبکه ای و سردستگی گروه مجرمانه برای انجام بزه کلاهبرداری شبکه ای؟ آیا مجازاتی که برای سردسته گروه مذکور تعیین می شود حداکثر [[مجازات]] شدیدترین جرم ارتکابی توسط اعضای گروه ([[حبس ابد]]) است یا این که مجازات قانونی به نحو دیگری تعیین می شود؟ | ||
ب - در فرضی که سه نفر یا بیشتر در تشکیل گروه مجرمانه منسجم و نیز ارتکاب فعل مادی بزه کلاهبرداری مشارکت داشته و در عین گروه مجرمانه فاقد سردسته باشد (تشکیل گروه+ عدم وجود سردسته)، آیا مجازات قانونی همه اعضای گروه حبس از پانزده سال تا ابد است؟ | ب - در فرضی که سه نفر یا بیشتر در تشکیل گروه مجرمانه منسجم و نیز ارتکاب فعل مادی بزه کلاهبرداری مشارکت داشته و در عین گروه مجرمانه فاقد سردسته باشد (تشکیل گروه+ عدم وجود سردسته)، آیا مجازات قانونی همه اعضای گروه [[حبس]] از پانزده سال تا ابد است؟ | ||
ج - آیا حالتی متصور است که سه یا بیشتر بدون تشکیل گروه منسجم و سازمان یافته اقدام به کلاهبرداری کنند؛ به نحوی که رفتار آن ها کلاهبرداری شبکه ای نباشد اما در عین حال فردی سردستگی آن گروه را بر عهده داشته باشد (عدم وجودگروه منسجم + وجود سردسته)؟/ع | ج - آیا حالتی متصور است که سه یا بیشتر بدون تشکیل گروه منسجم و سازمان یافته اقدام به کلاهبرداری کنند؛ به نحوی که رفتار آن ها کلاهبرداری شبکه ای نباشد اما در عین حال فردی سردستگی آن گروه را بر عهده داشته باشد (عدم وجودگروه منسجم + وجود سردسته)؟/ع | ||
== نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه == | == نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه == | ||
۱- تشکیل دهندگان شبکه یا رهبری کنندگان آن ها به شرح ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، اعم از این که در عملیات اجرایی جرایم مذکور در ماده اشاره شده، مداخله داشته باشند یا نه، مشمول مجازات مقرر در ماده ۴ می باشند. | ۱- تشکیل دهندگان شبکه یا رهبری کنندگان آن ها به شرح ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، اعم از این که در [[عملیات اجرایی جرم|عملیات اجرایی جرایم]] مذکور در ماده اشاره شده، مداخله داشته باشند یا نه، مشمول مجازات مقرر در ماده ۴ می باشند. | ||
۲- تشکیل شبکه موضوع ماده ۴ قانون اخیرالذکر الزاما مستلزم دارا بودن سر دسته گروه نیست؛ هر چند در بعضی موارد ممکن است بعضی از افراد دارای چنین عنوانی باشند. | ۲- تشکیل شبکه موضوع ماده ۴ قانون اخیرالذکر الزاما مستلزم دارا بودن سر دسته گروه نیست؛ هر چند در بعضی موارد ممکن است بعضی از افراد دارای چنین عنوانی باشند. | ||
۳- الف - تشکیل دهنده یا رهبری کننده شبکه موضوع ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری چنانچه در عملیات مادی جرایم مذکور در این ماده شرکت هم کند مرتکب جرم واحد شده است و موضوع تعدد اعم از مادی یا معنوی در این حالت منتفی است؛ زیرا وی عضوی از گروه مجرمانه (شبکه) است و عبارت کسانی که با تشکیل شبکه ... به امر ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری مبادرت ورزند در صدر ماده ۴ قانون یادشده مؤید این امر است، ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که در مقام بیان عنوان خاص سردستگی گروه مجرمانه در کلیه جرایم است، ناسخ کیفر سردستگی گروه مجرمانه مذکور در قوانین خاص مانند ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری یا ماده ۱۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر نیست و هر یک در جای خود قابلیت اعمال دارد. | ۳- الف - تشکیل دهنده یا رهبری کننده شبکه موضوع ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری چنانچه در عملیات مادی [[جرم|جرایم]] مذکور در این ماده شرکت هم کند مرتکب جرم واحد شده است و موضوع تعدد اعم از مادی یا معنوی در این حالت منتفی است؛ زیرا وی عضوی از گروه مجرمانه (شبکه) است و عبارت کسانی که با تشکیل شبکه ... به امر ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری مبادرت ورزند در صدر ماده ۴ قانون یادشده مؤید این امر است، ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که در مقام بیان عنوان خاص سردستگی گروه مجرمانه در کلیه جرایم است، [[نسخ|ناسخ]] کیفر سردستگی گروه مجرمانه مذکور در [[قانون خاص|قوانین خاص]] مانند ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری یا [[ماده ۱۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر و الحاق موادی به آن مصوب ۱۳۷۶|ماده ۱۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر]] نیست و هر یک در جای خود قابلیت اعمال دارد. | ||
ب – همان طور که در بند الف اعلام شد، عبارت صدر ماده ۴ قانون تشدید مجازت مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری عام است و لذا مجازات کسانی که با تشکیل شبکه به امر ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری مبادرت می ورزند بدون این که یکی از آن ها سردستگی گروه را به عهده داشته باشد نیز مطابق ماده ۴ قانون یادشده تعیین می شود. | ب – همان طور که در بند الف اعلام شد، عبارت صدر ماده ۴ قانون تشدید مجازت مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری عام است و لذا مجازات کسانی که با تشکیل شبکه به امر ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری مبادرت می ورزند بدون این که یکی از آن ها سردستگی گروه را به عهده داشته باشد نیز مطابق ماده ۴ قانون یادشده تعیین می شود. | ||
ج - سردستگی گروه یا شبکه بدون وجود (خارجی) گروه یا شبکه قابل تصور نیست و در عین حال تشخیص موضوع با قاضی رسیدگی کننده است. | ج - سردستگی گروه یا شبکه بدون وجود (خارجی) گروه یا شبکه قابل تصور نیست و در عین حال تشخیص موضوع با [[مقام قضایی|قاضی]] رسیدگی کننده است. | ||
== مواد مرتبط == | |||
* [[ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی|ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲]] | |||
* [[ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری|ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردار مصوب ۱۳۶۷]] | |||
* [[ماده ۱۸ قانون مبارزه با مواد مخدر|ماده ۱۸ قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۷۶]] | |||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[سردستگی گروه مجرمانه]] | |||
* [[ارتشا]] | |||
* [[اختلاس]] | |||
* [[کلاهبرداری]] | |||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]] | [[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه]] | ||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]] | [[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه سال ۱۳۹۹]] | ||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (کیفری)]] | |||
[[رده:نظرات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه (کیفری اختصاصی)]] | |||
[[رده:سردستگی گروه مجرمانه]] | |||
[[رده:نظریه 2]] | |||
نسخهٔ ۲۳ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۶
 | |
| شماره نظریه | ۷/۹۸/۱۹۳۸ |
|---|---|
| شماره پرونده | ۹۸-۱۴۲-۱۹۳۸ ک |
| تاریخ نظریه | ۱۳۹۹/۰۳/۱۷ |
| موضوع نظریه | کیفری اختصاصی |
| محور نظریه | سردستگی گروه مجرمانه |
چکیده نظریه شماره 7/98/1938 مورخ 1399/03/17 اداره کل حقوقی قوه قضاییه درباره شرکت سردسته گروه مجرمانه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری در فعل مادی این جرایم:تشکیل دهندگان شبکه یا رهبری کنندگان آن ها به شرح ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، اعم از این که در عملیات اجرایی جرایم مذکور در ماده اشاره شده، مداخله داشته باشند یا نه، مشمول مجازات مقرر در ماده ۴ می باشند.
استعلام
با توجه به ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی و ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردار مصوب ۱۳۶۷:
۱- آیا لازم است که سردسته گروه مجرمانه در فعل مادی بزه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری مشارکت داشته باشد؛ یا این که لازمه تحقق سردستگی، مشارکت نداشتن در فعل مادی بزه است؟
۲- آیا لازمه تحقق بزه ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری شبکه ای وجود سردسته است یا این که ممکن است عده ای به صورت شبکه ای مرتکب بزه کلاهبرداری شوند و در عین حال هیچیک از آن ها سردسته گروه نباشد؟
۳- با توجه به پاسخ سوال های قبل در خصوص هر یک از حالت های زیر راهنمایی فرمایید:
الف - در فرضی که سه نفر یا بیشتر با تشکیل گروه مجرمانه منسجم مرتکب کلاهبرداری شوند و یک نفر از آن ها سردستگی گروه را بر عهده داشته باشد (تشکیل گروه + وجود سردسته)، آیا رفتار سردسته تعدد معنوی است یا تعدد مادی مشارکت در کلاهبرداری شبکه ای و سردستگی گروه مجرمانه برای انجام بزه کلاهبرداری شبکه ای؟ آیا مجازاتی که برای سردسته گروه مذکور تعیین می شود حداکثر مجازات شدیدترین جرم ارتکابی توسط اعضای گروه (حبس ابد) است یا این که مجازات قانونی به نحو دیگری تعیین می شود؟
ب - در فرضی که سه نفر یا بیشتر در تشکیل گروه مجرمانه منسجم و نیز ارتکاب فعل مادی بزه کلاهبرداری مشارکت داشته و در عین گروه مجرمانه فاقد سردسته باشد (تشکیل گروه+ عدم وجود سردسته)، آیا مجازات قانونی همه اعضای گروه حبس از پانزده سال تا ابد است؟
ج - آیا حالتی متصور است که سه یا بیشتر بدون تشکیل گروه منسجم و سازمان یافته اقدام به کلاهبرداری کنند؛ به نحوی که رفتار آن ها کلاهبرداری شبکه ای نباشد اما در عین حال فردی سردستگی آن گروه را بر عهده داشته باشد (عدم وجودگروه منسجم + وجود سردسته)؟/ع
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
۱- تشکیل دهندگان شبکه یا رهبری کنندگان آن ها به شرح ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری، اعم از این که در عملیات اجرایی جرایم مذکور در ماده اشاره شده، مداخله داشته باشند یا نه، مشمول مجازات مقرر در ماده ۴ می باشند.
۲- تشکیل شبکه موضوع ماده ۴ قانون اخیرالذکر الزاما مستلزم دارا بودن سر دسته گروه نیست؛ هر چند در بعضی موارد ممکن است بعضی از افراد دارای چنین عنوانی باشند.
۳- الف - تشکیل دهنده یا رهبری کننده شبکه موضوع ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری چنانچه در عملیات مادی جرایم مذکور در این ماده شرکت هم کند مرتکب جرم واحد شده است و موضوع تعدد اعم از مادی یا معنوی در این حالت منتفی است؛ زیرا وی عضوی از گروه مجرمانه (شبکه) است و عبارت کسانی که با تشکیل شبکه ... به امر ارتشاء، اختلاس، کلاهبرداری مبادرت ورزند در صدر ماده ۴ قانون یادشده مؤید این امر است، ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ که در مقام بیان عنوان خاص سردستگی گروه مجرمانه در کلیه جرایم است، ناسخ کیفر سردستگی گروه مجرمانه مذکور در قوانین خاص مانند ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری یا ماده ۱۸ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر نیست و هر یک در جای خود قابلیت اعمال دارد.
ب – همان طور که در بند الف اعلام شد، عبارت صدر ماده ۴ قانون تشدید مجازت مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری عام است و لذا مجازات کسانی که با تشکیل شبکه به امر ارتشاء یا اختلاس و یا کلاهبرداری مبادرت می ورزند بدون این که یکی از آن ها سردستگی گروه را به عهده داشته باشد نیز مطابق ماده ۴ قانون یادشده تعیین می شود.
ج - سردستگی گروه یا شبکه بدون وجود (خارجی) گروه یا شبکه قابل تصور نیست و در عین حال تشخیص موضوع با قاضی رسیدگی کننده است.
مواد مرتبط
- ماده ۱۳۰ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲
- ماده ۴ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبردار مصوب ۱۳۶۷
- ماده ۱۸ قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۷۶