آثار ناشی از جمهوریت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
آثار ناشی از جمهوریت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
عنوانآثار ناشی از جمهوریت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
رشتهحقوق
دانشجوشکرانه عسگری
استاد راهنماعلیرضا دبیرنیا
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه قم



آثار ناشی از جمهوریت نظام در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط شکرانه عسگری، با راهنمایی علیرضا دبیرنیا در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

مفهوم حق تعیین سرنوشت، حکمرانی، قدرت سیاسی و جمهوریت از جمله مفاهیم چالش برانگیز در ادبیات سیاسی و حقوق عمومی است که متناسب با هر جامعه و فرهنگی، تعابیر مختلفی از آن صورت می گیرد. مفهوم جمهوریت در گذر تاریخ سیاسی غرب شکل گرفته است که از مبانی و مکانیزم های خاصی تبعیت می کند و متناسب با آن، بر نحوه و چگونگی حق تعیین سرنوشت ملت موثر است. با پیروزی شکوهمند ملت ایران علیه نظام شاهنشاهی، ملت ایران برای اولین بار از حق تعیین سرنوشت بطور موثر برخوردار گردید به نحوی که ارکان و بنیان نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران بر مبنای آرای مردم استوار گردید. در این میان با شکل گیری جمهوریت نظام، آراء ملت از طریق شرکت در رفراندوم قانون اساسی، به قدرت سیاسی، مشروعیت بخشید و آرای ملت در بالاترین سلسله مراتب قدرت سیاسی قرار گرفت. با توجه به این که ملت ایران در جایگاه خالق قانون اساسی و نظام سیاسی قرار دارد، جمهوریت نظام به عنوان یک بنیان مورد توجه مقنن اساسی قرار گرفت تا حق تعیین سرنوشت به عنوان یک حق طبیعی و با منشا الهی مورد تضمین قرار گیرد. بدین ترتیب، جمهوریت نظام با محتوای شریعت مقدس، به تاسیس نظام سیاسی مبتنی بر نمایندگی منجر شد تا اعتبار تمامی اشکال قدرت سیاسی، با معیاری تحت عنوان آرای ملت مورد سنجش قرار گیرد. بنابراین آراء ملت از بالاترین جایگاه سیاسی در قانون اساسی برخوردار است به نحوی که بدون گذر از آرای ملت، هیچ قدرت معتبری تشکیل نمی گردد و این ویژگی از مهمترین آثار ناشی از جمهوریتِ نظام در قانون اساسی ایران است. این پژوهش ضمن برخورداری از ویژگی نوآوری و کاربردی بودن، با استفاده از روش توصیفی _ تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه ای تدوین شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

۱ بیان مساله

۲ پرسش های تحقیق

۳ ضرورت انجام تحقیق

۴ سابقه، پیشینه مساله و تحقیق

۵ اهداف و کاربردهای تحقیق

۶ روش تحقیق:

۷ فرضیه ها:

۸ جنبه جدید بودن تحقیق:

۹ ساختار پایان نامه:

فصل اول: مفهوم جمهوریت، مبانی و آثار آن در فلسفه غرب گفتار اول: معنای لغوی و اصطلاحی جمهوری

بند اول: معنای لغوی جمهوری

بند دوم: مفهوم اصطلاحی جمهوری

گفتار دوم: روند شکل گیری مفهوم جمهوری در غرب

بند اول: مفهوم جمهوری در یونان باستان

۱ جمهوری از دیدگاه افلاطون

۲ جمهوری از دیدگاه ارسطو

بند دوم: مفهوم جمهوری در روم باستان

۱ جمهوری از دیدگاه سیسرون

بند سوم: مفهوم جمهوری در عصر روشنگری

۱ جمهوری از دیدگاه منتسکیو

۲ جمهوری از دیدگاه کانت

بند چهارم: مفهوم جمهوری درعصر مدرن

۱ ساختار جمهوری از دیدگاه هگل

بند پنجم: بررسی مفهوم جمهوری با انقلاب آمریکا

۱ مفهوم جمهوریت از دیدگاه توکویل

گفتارسوم: همپوشانی جمهوری با دموکراسی لیبرال

بند اول: تعامل جمهوری و دموکراسی

بند دوم: دیدگاه لیبرالها در مورد جمهوری

گفتارچهارم: اصول و مبانی جمهوریت در غرب

بند اول: ارتباط جمهوریت با اومانیسم

بند دوم: پیوند جمهوریت با عقل گرایی

بند سوم: علم گرایی و جمهوریت

بند چهارم: جمهوریت و لیبرالیسم

بند پنجم: جمهوریت در پرتو سکولاریسم

بند ششم: قرارداد اجتماعی، مبنای تشکیل نظام جمهوری

گفتار پنجم: آثار مترتب بر جمهوریت در غرب

بند اول: تفکیک حوزه عمومی از حوزه خصوصی

بند دوم: پویایی قدرت موسِس با ایجاد نظام نمایندگی مستمر

بند سوم: استقرارحاکمیت قانون و تحدید قدرت زمامداران

بند چهارم : استقرار و استمرار موثر و ابتکاری حاکمیت مردم

بند پنجم : تضمین حقوق بنیادین ملت، هدف و غایت حکومت

جمع بندی:

فصل دوم: مفاهیم، اصول و مبانی جمهوریت درقانون اساسی ایران گفتار اول: انقلاب ملت و استقرار نظام جمهوری اسلامی

بند اول: مفهوم جمهوریت در قانون اساسی مشروطه

بند دوم: اقدامات حکومت پهلوی زمینه ساز فروپاشی نظام سیاسی– حقوقی

بند سوم: استقرارنظام جمهوری اسلامی

گفتاردوم: سیر تکامل مفهوم جمهوریت در ایران

بند اول: جمهوریت، نماد شکلی و بنیان حکومت

بند دوم: اسلامیت، محتوای نظام جمهوری

بند سوم: مفهوم نظام جمهوری اسلامی

گفتارسوم: مبانی جمهوریتِ نظام

بند اول: گرایش طبیعی انسان به حق تعیین سرنوشت

بند دوم:تاسیس نظام جمهوری اسلامی ایران در پرتو نظریه قرارداد اجتماعی

بندسوم: جایگاه و اعتبار رای مردم درتاسیس نظام جمهوری

۱ جایگاه آرای مردم از دیدگاه امام خمینی:

۲ جایگاه آرای مردم از دیدگاه آیت الله مصباح یزدی:

گفتار چهارم: دیدگاه های مختلف در مورد جمهوریت نظام

بند اول: هماهنگی بین جمهوریت و اسلامیت

۱ دیدگاه مقنن قانون اساسی نسبت به جمهوریت نظام

۲ تعبیر شهید بهشتی به نظریه امت و امامت

۳ جمهوریت از دیدگاه شهید مطهری

۴ جمهوریت از دیدگاه استاد کاتوزیان

۵ جمهوریت از دیدگاه آیت الله جوادی آملی

بنددوم: استدلال طرفداران تضاد بین جمهوریت و اسلامیت

بند سوم: دیدگاه موافقان با برتری جمهوریت بر اسلامیت

بندچهارم: دیدگاه مخالفین با جمهوریت

گفتار پنجم: مقایسه اصول و مبانی جمهوریت در غرب و ایران

بند اول: مقایسه اصول جمهوریت در غرب و ایران

بند دوم: مقایسه مبانی جمهوریت در غرب و ایران

جمع بندی:

فصل سوم: آثار ناشی از جمهوریتِ نظام بر حقوق بنیادین و عمل حکمرانی گفتار اول: تضمین حق حاکمیت مطلق مردم بر سرنوشت خویش

بند اول: تضمین حقوق بنیادین ملت، هدف و موضوع قانون اساسی

بند دوم: تضمین حق تعیین سرنوشت ملت؛ غایتِ دولت

بند سوم: پیش بینی مکانیزم انتخابات برای تبدیل آراء ملت به قدرت سیاسی

بند چهارم: شناسایی و تصریح حق حاکمیت مطلق ملت بر سرنوشت خویش

بند پنجم: عدم صلاحیت دولت در تعریف و تحدید حقوق بنیادین

بند ششم: جمهوریت، ضامن استقرار آزادی های اساسی

گفتاردوم: تضمین حق حاکمیت مطلق مردم در چارچوب مبانی شریعت مقدس

بند اول: اسلامیت نظام عامل تضمین حقوق بنیادین انسان

بند دوم: جمهوریت، ضامن بقای اسلامیتِ نظام

بند سوم: استقرار حاکمیت ملی با ارزشهای دینی

گفتار سوم:آثار کلی ناشی از جمهوریت نظام

بند اول: محدودیت حکمرانی در چارچوب قانون اساسی

بند دوم: ضرورت تشکیل قدرت سیاسی از طریق برقراری رابطه سیاسی

بند سوم: حاکمیت قانون نه حاکمیت اشخاص

بند چهارم: اولویت امر سیاسی بر امر حقوقی

بند پنجم: شناسایی اراده سیاسی ملت در بالاترین سلسله مراتب سیاسی قدرت

گفتار چهارم: آثار ناشی از جمهوریت نظام در ساختارهای سیاسی– حقوقی و رابطه میان ملت و کارگزاران

بند اول: تعادل و توازن قوا در راستای استقرار جمهوریت نظام

بند دوم: مجلس موسِسان منتخب ملت در راستای تثبیت جمهوریت نظام

بند سوم: مجلس خبرگان رهبری در راستای تثبیت جمهوریت نظام

بند چهارم: مجلس شورای اسلامی در راستای تثبیت جمهوریت نظام

بند پنجم: دولت منتخب ملت در راستای تثبیت جمهوریت نظام

بند ششم: قوه قضاییه در راستای تثبیت جمهوریت نظام

بند هفتم: سایر نهادها در راستای تثبیت جمهوریت نظام

۱ شورای نگهبان در جایگاه نماینده ملت

۲ صدا و سیما در جایگاه نماینده ملت

۳ شورای عالی امنیت ملی در جایگاه نماینده ملت

جمع بندی:

نتیجه گیری:

فهرست منابع

۱ منابع فارسی

الف: کتب

ب: مقالات

ج: تقریرات و جزوات درسی

د: قوانین و مقررات ۱۴۵ ه: سایت خبری

۲ منابع عربی ۱۴۵ ۳ منابع لاتین

کلیدواژه ها

  • ملت
  • جمهوری