آثار و احکام مترتب بر رجوع از اذن در ازدواج فرزند
 | |
| عنوان | آثار و احکام مترتب بر رجوع از اذن در ازدواج فرزند |
|---|---|
| رشته | حقوق خانواده |
| دانشجو | فایزه سیستانی |
| استاد راهنما | امیر خواجه زاده |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان |
آثار و احکام مترتب بر رجوع از اذن در ازدواج فرزند عنوان پایان نامه ای است که توسط فایزه سیستانی، با راهنمایی امیر خواجه زاده در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.
چکیده
اذن ولی در ازدواج باکره در میان موضوعات فقهی به کثرت روایات متعارض نما مشهور است و همین نکته سبب شکل گیری دیدگاه های فقهی متفاوتی شده است. بررسی این موضوع از دوجنبه اهمیت دارد: اول آن که نشان می دهد فقها تا چه اندازه نص مدارند و در بررسی نصوص دینی تا چه میزان موشکافانه و دقیق برای کشف اراده ی شارع دست به کار می شوند و دوم آن که، فقه پژوهان را با موضوعی پیچیده درگیر می کند و نشان می دهد که می توان بازخوانی دوباره و روشمند نصوص به نتایجی نو همراه با اتقان کافی دست یافت. با مراجعه به منابع دینی و فتاوای فقها می توان شاهد نوعی محدودیت اراده و منع آزادی عمل درباره زنان بود؛ به این معنی که زن باید برخی اعمال و رفتارهای خود را با اذن و اجازه شخص دیگری انجام دهد. این شخص پیش از ازدواج، پدر و جدپدری او و پس از ازدواج، شوهر اوست. در فتاوای شماری از فقها یکی از مواردی که دوشیزه ی بالغ و رشید باید اذن پدر یا جد پدری را داشته باشد، مسیله ازدواج است؛ یعنی دختر باکره در ازدواج خود آزاد نیست و اذن یا اجازه پدر آن یا جدپدری او در ازدواجش نقش دارد. فقها در این مساله اختلاف دارند و نظریاتی را بیان کرده اند. آن چه در این مسیله موجب اختلاف نظر فقها شده، اختلاف در مبانی اصولی و رجالی، رجوع از اذن و تفاوت مفاد روایات و کیفیت آن هاست. مسیله ی اذن در قانون مدنی و ابواب مختلف فقه امامیه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. نقش و اهمیت اذن در ارتباط با حقوق خانواده، روابط اجتماعی و حقوقی افراد در مواد قانون مدنی و ابواب فقه به چشم می خورد که اعتبار اذن ولی در نکاح دختر باکره و مسیله ی رجوع از اذن در نکاح از جانب ولی از جمله موارد مهم محسوب می گردد. در این تحقیق، بر آن شدیم که به بررسی آثار و احکام مترتب بر رجوع از اذن در ازدواج فرزند بپردازیم. با تفحص در قرآن و روایات مطلب زیادی در ارتباط با این موضوع یافت نشد ولی با بررسی آراء و نظرات حقوقی، معلوم گردید که اجازه صریح یا ضمنی بعد از عقد نکاح موجب تنفیذ عقد است، به همین علت قابل رجوع نیست. در حقیقت رجوع از اذن در ازدواج فرزند قابل اثبات نیست و ولی نمی تواند بعد از رضایت رجوع کند. بنابراین با توجه به لزوم قایل شدن حق انتخاب در ازدواج برای دختر باکره و از طرفی دفع ضرر احتمالی، نیاز به استفاده از تدابیر عاقلانه ی پدر در این رابطه اهمیت زیادی خواهد داشت که در واقع پدر با بینش عاقلانه خود در انتخاب همسر برای فرزند خود، دختر خود را یاری می نماید. و بعد از اینکه رضایت به عقد نکاح می دهد دیگر نمی تواند از آن رجوع کند. در این پژوهش تلاش شده است که اذن ولی در ازدواج فرزند و رجوع از آن مورد بررسی قرار گیرد و تلاش شده است که بهترین روش در بحث نکاح و اذن ولی و رجوع از آن به عنوان اصلی ترین بحث این پایان نامه به شیوه ی توصیفی–تحلیلی مورد بررسی قرار بگیرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فصل اول: مقدمه
۱–بیان مساله
۲–اهمیت و ضرورت تحقیق
۳–پیشینه تحقیق
۴–اهداف تحقیق
۵–سیوالات تحقیق
۶–فرضیه های تحقیق
۷–روش تحقیق
۸–ساماندهی تحقیق
فصل دوم:مفاهیم، تاریخچه و مبانی نظری نکاح
مبحث اول: مفاهیم و تاریخچه
گفتار اول: تعاریف
بند اول: ولایت
بند دوم: ولی
بند سوم: تعریف اذن
بند چهارم: نکاح
گفتار دوم: تاریخچه
بند اول: سوابق حقوقی
بند دوم: سوابق فقهی
مبحث دوم: مبانی نظری ولایت در نکاح
گفتار اول: ولایت در نکاح
گفتار دوم: ولایت بر دختر بالغ در فقه
گفتار سوم: نظریه استقلال ولی
بند اول: دلایل طرفداران ولایت ولی بر دختر
بند دوم: نقد دلایل طرفداران ادامه ولایت ولی
گفتار چهارم: نظریه استقلال دختر
بند اول: دلایل طرفداران استقلال دختر
بند دوم: طرفداری ابوحنیفه از استقلال دختر در نکاح
گفتار چهارم: نظریه تشریک در ولایت
گفتار پنجم: نظرات مراجع تقلید در خصوص اذن ولی برای ازدواج دختر باکره رشیده
گفتار ششم: نظریه مورد پذیرش قانون مدنی
گفتار هفتم: ولی در فقه امامیه و فقه عامه
بند اول: شرایط ولی در فقه امامیه
بند دوم: ولایت قهری پدر
بند سوم: ولایت جد پدری
بند چهارم: تعارض دو ولایت
گفتار هشتم: حدود اختیارات والدین در ازدواج پسر و دختر
گفتار نهم: تاثیر زوال بکارت در سقوط ولایت
مبحث سوم: اذن ولی قهری در عقد نکاح
گفتار اول: وجوه افتراق ولایت در نکاح با اذن ولی در نکاح
گفتار دوم: مبانی ولایت در نکاح دختر بالغه باکره و پسر و یا دختر صغیر
بند اول: مبانی ولایت در نکاح دختر بالغه باکره
بند دوم: مبانی ولایت در نکاح دختر و پسر صغیر
گفتار سوم: اوصاف اذن ولی قهری در نکاح
بند اول: خاص است
بند دوم: قابل رجوع است
بند سوم: اذن در نکاح قابلیت سقوط و تعلیق دارد
بند چهارم: اجازه نکاح شخصی و منحصر به فرد ولی قهری است
گفتار چهارم: قابلیت یا عدم قابلیت توکیل اذن ولی در نکاح صغیر
گفتار پنجم: نقد رویه دفاتر اسناد رسمی
مبحث چهارم: بازنگری حقوقی ماده ۱۰۴۳ قانون مدنی
گفتار اول: بررسی و تحلیل حقوقی ماده ی ۱۰۴۳ قانون مدنی
گفتار دوم: تجزیه و تحلیل مفاد ماده ۱۰۴۳
بند اول: لزوم اجازه ولی در صورت باکره بودن دختر
بند دوم: سقوط اجازه ولی در صورت ممانعت غیرموجه
بند سوم: ترتیب ازدواج دختر در صورت ممانعت ولی
بند چهارم: سقوط اجازه ولی در صورت محجوریت یا عدم دسترسی به او
بند پنجم: ضمانت اجرای نکاح دختر بدون اذن ولی
فصل سوم: احکام وجود و ضمانت اجرا و نظریات اذن ولی در ازدواج فرزند
مبحث اول: موارد سقوط اعتبار اذن پدر و جد پدری در نکاح باکره
گفتار اول: سقوط اذن در صورت محجوریت پدر یا جدپدری
گفتار دوم: سقوط اذن در صورت عدم دسترسی به پدر یا جدپدری
گفتار سوم: سقوط اذن پدر یا جد پدری در صورت ممانعت غیرموجه
مبحث دوم: ضمانت اجرای نکاح بدون اذن باکره
گفتار اول: بطلان نکاح بدون اذن
گفتار دوم: صحت نکاح بدون اذن
گفتار سوم: عدم نفوذ نکاح بدون اذن
گفتار چهارم: رویه قضایی و نکاح بدون اذن
مبحث سوم: نظریات متصور، به عنوان موضع قانون مدنی در اختیار نمودن اذن یا اجازه ولی در نکاح
گفتار اول: لزوم کسب اذن قبل از وقوع نکاح
گفتار دوم: کفایت اجازه ولی به نکاح، بعد از وقوع
گفتار سوم: رضایت ولی به نکاح در معنی رضایت او به وطی
گفتار چهارم: عدم مدخلیت اذن یا اجازه ولی در نفس وقوع عقد نکاح
گفتار پنجم: نظریه منطبق با قانون در خصوص رضایت ولی به نکاح دختر باکره بالغ
فصل چهارم: رجوع از اذن در ازدواج فرزند و آثار رضایت ولی نسبت به ازدواج
مبحث اول: آثار مترتب بر نکاح به موجب رضایت، عدم رضایت و عدم ثبت
گفتار اول: آثار رضایت ولی دختر باکره بالغ به موجب اجازه
گفتار دوم: آثار عدم رضایت ولی به نکاح دختر باکره بالغ
گفتار سوم: آثار مترتب بر عدم ثبت نکاح دختر باکره بالغ
مبحث دوم: رجوع از اذن در ازدواج فرزند
گفتار اول: سابقه ی فقهی اختیار ولی در انحلال نکاح دختر باکره بالغ
گفتار دوم: امکان توسل ولی به هریک از فسخ و طلاق
گفتار سوم: آراء و نظرات حقوقی در باب رجوع از اذن ولی در ازدواج فرزند
نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری
ارایه پیشنهادات
منابع و ماخذ
کلیدواژه ها
- اذن ولی
- ازدواج