آزادی تظاهرات بین قانون اساسی و اندیشه اسلامی

عنوان	آزادی تظاهرات بین قانون اساسی و اندیشه اسلامی
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	میسون مجید شناوه شناوه
استاد راهنما	هادی محبی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه ادیان و مذاهب

آزادی تظاهرات بین قانون اساسی و اندیشه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط میسون مجید شناوه شناوه، با راهنمایی هادی محبی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.

چکیده

اسلام تاکید زیادی بر دادن فرصت به انسان برای آزادی بیان داشته است و این حق را یکی از حقوق اساسی انسان شمرده که یکی از شاخه های آن آزادی تظاهرات محسوب می گردد که موضوع این رساله است. آزادی بیان یکی از حقوق اساسی است که ادیان آسمانی برای بشر تضمین کرده و میدان را برای ابراز اندیشه و افکار شخصی او بازگذاشته و به مسلمانان همواره برای بیان افکار و اندیشه های خود با گفتار و نوشتار بدون هیچ ترس و نگرانی آزادی داده است و هرگز اختلاف نظر فردی یا اجتماعی را به خاطر مصلحت و دفع منکر ممنوع نکرده است. این حق از زمان رسول اکرم و اهل بیت وجود داشته و امامان شیعه با انجام مناظره های مسالمت آمیز جلوی افکار انحرافی را که در زمان حاکمان گمراه اتفاق می افتاد می گرفتند. شکل این مبارزه ها قیام مسلحانه نبود، جز در زمان امام حسین علیه السالم که شرایط ناگوار سبب وقوع چنین قیامی از سوی امام شد.اسلام این آزادی را از حقوق طبیعی انسان شمرده چرا که زندگی هیچ انسانی بدون داشتن امکان اظهار نظر در مسایل فردی یا اجتماعی ارزشی ندارد تا جایی که درک عظمت خدا توسط عقل سلیم و آزاد انجام می شود. البته اسلام این آزادی را مطلق نگذاتشته بلکه مقید به قیود و شرایطی کرده که خروج از آنها موجب مجازات می شود. اساسا این آزادی تا جایی است که منطبق بر ضوابط و حدودی باشد که شارع مقدس بنا نهاده تا جایی که مرزهای الهی شکسته نشود.در حقیقت هدف اسلام از پذیرش این آزادی، نقطه مقابل تفکر غربی است و به دنبال اهداف بزرگی نظیر آزادی انسان از پرستش غیر خداوند و نجات او از چنگال ستمگران و طاغوت ها و نجات از اوهام و خرافات و بیداری انسان و احساس مسولیت دادن به اومی باشد. حتی اسلام این آزادی را منحصر در مسلمین نکرده بلکه به سایر اقلیاتی که در بلاد اسلامی زندگی می کنند چنین فرصتی داده است که البته ما دراین پژوهش به نظریات اندیشمندان موافق و یا مخالف آزادی تظاهرات اشاره خواهیم داشت که حاصل این بررسی جواز آن تا مادامی است که به مصلحت مسلمانان و در مسیر اعلاء توحید و اصلاح کجی و انحراف باشد. اسلام گوی سبقت را از قوانین بشری در حکایت از آزادی بیان ربوده و قرنها قبل در باره حقوق بشر سخن گفته، امری که فقط در قرنهای اخیر در عهد نامه های بین المللی و کنوانسیون ها تصویب شده است که غالبا راه گشا نبوده و جبنه تبلیغاتی داشته تا جنبه کاربردی و عملی. از همین جا به عظمت اسلام پی برده و معلوم می گردد که تا چه حد احکام الهی مملو از حکمت و مصلحت بوده و در راستای پیشبرد اهداف انسانی است. چرا که همواره بر احترام انسان و آزادی بیان او تاکید داشته مشروط به اینکه به ظلم به دیگران و شکستن حرمت آنان منتهی نشود و منجر به آشوب و درگیری نگردد و در راستای هدف صحیح انسانی قرار گیرد. بنابراین این آزادی تظاهرات به دنبال ناامنی و ایجاد هرج و مرج نیست؛ بلکه مسولیتی است که بر عهده هر شهروند است تا بتواند احقاق حق کند و با انحرافات مبارزه کند و با حکومتهای جور و سلب کننده حقوق و آزادی های مشروع به مبارزه برخیزد.

ساختار و فهرست پایان نامه

المقدمه

۱ بیان المساله

۲ اهمیه البحث

۳ هدف البحث

۴ اسیله البحث

۵ فرضیات الدراسه

۶ الدراسات السابقه

۷ منهجیه البحث

۸ هیکلیه البحث

الفصل الاول: المفاهیم والکلیات

۱–۱ المفاهیم

۱–۱–۱ معنی الحریه فی اللغه والاصطلاح

۱–۱–۲ المعنی الاصطلاحی للحریه فی الفقه الاسلامی

۱–۱–۳ معنی التظاهر فی اللغه والاصطلاح

۱–۱–۳–۱ تعریف التظاهر فی اللغه

۱–۱–۳–۲ تعریف التظاهر فی الاصطلاح فی الفقه الاسلامی

۱–۱–۳–۳ تعریف التظاهر السلمی فی الفقه الدولی

۱–۲ الکلیات

۱–۲–۱ لمحه تاریخیه عن حق التضاهر

۱–۲–۱–۱ التاصیل القانونی للمظاهرات فیما قبل العصر الحدیث

۱–۲–۱–۲ التاصیل القانونی للمظاهرات فی العصر الحدیث

۱–۲–۱–۳ تاریخ نشاه الاعتصامات الجماعیه

۱–۲–۲ الاساس القانونی لحریه التظاهر

۱–۲–۲–۱ التنظیم الدستوری لحریه التظاهر والاجتماع السلمی

۱–۲–۲–۲ التنظیم القانونی لحریه التظاهر والاجتماع السلمی

۱–۲–۲–۳ الشروط القانونیه لممارسه حق التظاهر والاجتماع السلمی

۱–۲–۳ انواع المظاهرات

۱–۲–۳–۱ انواع المظاهرات من حیث طبیعتها

۱–۲–۳–۲ انواع المظاهرات من حیث شرعیتها

۱–۲–۳–۳ انواع المظاهرات من حیث تنظیمها

۱–۲–۴ تمییز التظاهر السلمی عن غیره من وسایل التعبیر عن الرای

۱–۲–۴–۱ تمییز التظاهر عن التجمهر

۱–۲–۴–۲ تمییز التظاهر عن الإضراب

۱–۲–۴–۳ تمییز التظاهر عن الاعتصام

۱–۲–۴–۴ تمییز التظاهر عن الحق فی مقاومه الطغیان

الفصل الثانی: الطبیعه القانونیه لحریه التظاهر فی الدساتیر والإسلام

۲–۱ حریه التظاهر فی الدساتیر

۲–۱–۱ شروط ممارسه حریه التظاهر

۲–۱–۱–۱ موقف الدساتیر العراقیه وقوانینها من حق التظاهر السلمی

۲–۱–۱–۲ حق التظاهر السلمی فی قوانین بعض الدول

۲–۱–۲ السلطه المختصه فی تنظیم حریه التظاهر

۲–۱–۲–۱ القیود الوارده علی ممارسه حریه التظاهر حمایه للنظام العام

۲–۱–۲–۲ سلطه الإداره فی مواجهه حریه التظاهر

۲–۲ حکم التظاهر فی الإسلام

۲–۲–۱ اشکالیه ممارسه التظاهر فی الاسلام

۲–۲–۱–۱ موقف ال البیت (علیهم السلام) من المواجهه مع الحکام من خلال التظاهرات وغیرها

۲–۲–۱–۲ موقف علماء اهل السنه المانعین والمجیزین للتظاهر السلمی

۲–۲–۱–۳ حکم التظاهر السلمی من قبل الاقلیات الدینیه

۲–۲–۲ ضوابط التظاهر فی الاسلام

الفصل الثالث: الضمانات الدولیه والدستوریه والشریعه الاسلامیه لحریه التظاهر

۳–۱ التحریم الدولی لانتهاک حریه التظاهر

۳–۱–۱ الاحکام القانونیه لحریه الاجتماعات فی الاتفاقیات الدولیه

۳–۱–۲ الاحکام القانونیه لحریه الاجتماعات فی العهد الدولی الخاص بالحقوق المدنیه والسیاسیه

۳–۱–۲–۱ العهد الدولی الخاص بالحقوق المدنیه والسیاسیه

۳–۱–۲–۲ الاتفاقیه الاوروبیه لحقوق الانسان

۳–۱–۲–۳ اتفاقیه حمایه حقوق الطفل

۳–۲ انواع الرقابه الدولیه المقرره لحمایه حریه التظاهر

۳–۲–۱ رقابه اجهزه الامم المتحده

۳–۲–۱–۱ المعاییر الاممیه الخاصه باستعمال القوه ضد المتظاهرین

۳–۲–۱–۲ واجبات الموظفین الاممین الخاصه بحمایه المتظاهرین

۳–۲–۱–۳ ضمانات حریه التظاهر السلمی فی المیثاق العربی لحقوق الإنسان

۳–۲–۲ رقابه المنظمات الغیر حکومیه

۳–۲–۲–۱ حمایه الرای العام لحق التظاهر السلمی

۳–۲–۲–۲ حمایه الاحزاب السیاسیه لحریه التظاهر السلمی

۳–۳ الضمانات الدستوریه لحریه التظاهر

۳–۳–۱ ضمان النص علی حریه التظاهر فی الدستور

۳–۳–۲ الضمانات التشریعیه لحریه التظاهر

۳–۳–۳ ضمان الرقابه علی اعمال السلطتین التشریعیه والتنفیذیه

۳–۴ ضمانات الشریعه الاسلامیه لرحیه التظاهر

۳–۵ الخاتمه

۳–۵–۱ الاستنتاجات

۳–۵–۲ التوصیات

المصادر والمراجع

کلیدواژه ها

• تظاهر
• آزادی
• قانون
• اندیشه اسلامی