آسیب شناسی قانون مجازات اسلامی 1392 و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری 1399

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
آسیب شناسی قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ۱۳۹۹
عنوانآسیب شناسی قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ۱۳۹۹
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیدمهدی هاشمی کرویی
استاد راهنمایزدان صیقل
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه علامه محدث نوری



آسیب شناسی قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ۱۳۹۹ عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدمهدی هاشمی کرویی، با راهنمایی یزدان صیقل در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه محدث نوری دفاع گردید.

چکیده

اگر چه کیفر حبس با رویکرد مجازات مجرم، امن سازی جامعه و اصلاح و بازپروری اودر زندان مورد توجه است؛ اما نمی توان انکار کرد که آسیب های مجازات حبس بسیار جدی و غیر قابل اغماض است. نرخ بالای جمعیت کیفری از یک سو و عدم توسعه کمی و کیفی زندان ها و بازداشتگاه ها آسیب های زیادی را متوجه زندانیان، خانواده زندانیان و در سطح گسترده در جامعه می نماید.بر این اساس حبس زدایی به عنوان یکی از مصادیق کیفرزدایی همواره مورد توجه صاحبنظران علوم جرم شناسی و کیفرشناسی بوده است. بررسی این سیاست در نظام تقنینی ایران در سطوح مختلف (اعم از اسناد بالادستی و قوانین عادی) و چرخه تحولات بعمل آمده در این حوزه (خصوصا تحولات قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و قانون کاهش مجازات حبس تعزیری ۱۳۹۹) موضوع این پژوهش است.بر این اساس محوری ترین سوال این تحقیق این است مهمترین اهداف تصویب قانون مجازات اسلامی و قانون کاهش حبس تعزیری چه بوده و چه موانعی در جهت دستیابی به این اهداف وجود دارد؟ نتایج این پژوهش بیانگر آن است که مهمترین اهداف تصویب قوانین یاد شده، توجه به مجازات های جایگزین و تبدیل مجازات ها در جهت سیاست جناییِ مبتنی بر حبس زدایی می باشد که تغییرات اعمال شده در قانون کاهش مجازات حبس تعزیری، چالش های حقوقی و عملی فراوانی بر حقوق کیفری وارد آورده که دارای توالی فاسدی هم بر حقوق جامعه، هم بر حقوق متهم و هم بر حقوق بزه دیده خو.اهد داشت. بر این اساس پیشنهاد می شود قانون گذار مبادرت به بازنگری در این خصوص نموده و برای کاستن از جمعیت کیفری زندان و اثرات مخرب ورود بزهکاران به زندان، با طمانینه و بررسی های علمی بیشتر در جهت اصلاح و تکمیل این قوانین اقدام نمایند.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه (کلیات تحقیق)

مقدمه

بیان مساله تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیه های تحقیق

پیشینه تحقیق

اهداف تحقیق

هدف کلی

اهداف فرعی

روش تحقیق

محدودیت تحقیق

ساختار فصل بندی تحقیق

فصل اول ادبیات و مفاهیم نظری تحقیق

مبحث اول: تعزیر

گفتار اول– مفهوم تعزیر

گفتار دوم– ویژگی های تعزیز

مبحث دوم– حبس و حبس زدایی

گفتار اول– معنا و مفهوم حبس

گفتار دوم – ماهیت کیفر حبس در اسلام

گفتار سوم– ماهیت کیفر حبس در حقوق کیفری

گفتار چهارم– جلوه های حبس زدایی در حقوق کیفری ایران

مبحث سوم– ابزارهای سیاست جنایی حبس زدا

گفتار اول– ابزارهای تقنینی

گفتار دوم– ابزارهای قضایی

۱– حبس زدایی در اسناد بالادستی

الف– حبس زدایی در قانون اساسی

ب– حبس زدایی در سیاست های کلی نظام

ج– کاهش حبس در قوانین توسعه

۲– حبس زدایی در قوانین عادی

الف– حبس زدایی از حبس های کوتاه مدت

ب– حبس زدایی از سایر حبس ها

فصل دوم آسیب شناسی قانون مجازات اسلامی سال ۱۳۹۲ از منظر رویکردهای حبس زداء

مبحث اول– چالش های پیش روی سیاست های کیفری حبسزداء در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

گفتار اول– چالش های ناظر به آزادی مشروط

گفتار دوم – چالش های ناظر به اجرای محرومیت از حقوق اجتماعی

گفتار سوم– چالش های ناظر به اجرای مجازات الزام به خدمات عمومی

۱–دولت اقتدارگرا و مشکلات زیرساختی

۲– عدم وجود انعطاف در مجازات ها در مرحله اجرا

۳– پیش بینی استفاده از نظرات مشاورین

۴– چالش های ناظر به دوره مراقبت

۵–چالش های ناظر بر نظارت الکترونیکی

۶– چالش های ناظر بر جریمه روزانه

۷–چالش های ناظر به صدور قرار تعویق محکومیت

الف–بایگانی کیفری موثر

ب– لزوم تشکیل پرونده شخصیت

ج– تاسیس نهاد نظارت

د– عدم مشارکت نهادهای مدنی در فرآیند اجرای مجازات

مبحث دوم– دلایل عدم موفقیت الگوهای جایگزینی حبس در رویه قضایی ایران

گفتار اول– عدم تاثیر بر کاهش جمعیت زندان ها

گفتار دوم– عدم استقبال قضات

گفتار سوم– جانشین مجازات های غیراز حبس

گفتار چهارم– محدودیت قلمرو الگوی جایگزینی

فصل سوم آسیب شناسی قانون کاهش مجازاتِ حبس تعزیری مصوب ۱۳۹۹ ۵۰ مبحث اول– برخی از مهمترین خصیصه های قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

گفتار اول– افزایش شمار جرایم قابل گذشت

گفتار دوم– کاهش مجازات حبس برخی جرایم

۱–کاهش جنبه عمومی بزه ایراد جرح عمدی

۲–کاهش مجازات جرم آدم ربایی

۳–کاهش و تبدیل مجازات جرم تخریب

۴–کاهش مجازات جرم چراندن و خشکاندن باغ میوه و تاکستان

۵–تبدیل مجازات توهین ساده

۶–کاهش مجازات نشر اکاذیب

گفتار سوم– اعطای نقش به شاکی در تعیین نوع و میزان مجازات

گفتار چهارم– گسترش دامنه جرایم قابل گذشت

مبحث دوم– چالش های پیش روی قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

گفتار اول– چالش های ناظر بر تعیین میزان خسارت و ارزش مال

۱–تقویم توسط بزه دیده

۲–ارجاع به کارشناسی

۳–کسب اطلاع از اهل خبره

۴–تامین دلیل

۵–تشخیص مقام قضایی

گفتار دوم– ایهام در تعیین مرجع صالح رسیدگی

گفتار سوم– تردید در انتخاب نوع قرار تامین کیفری

گفتار چهارم– بلاتکلیفی ضابطان و قضات کشیک

مبحث سوم– چالش های ماهوی حقوق کیفری در مقررات قانون کاهش مجازات حبس تعزیری

گفتار اول– ابهام در تعیین درجه جرم

گفتار دوم– چالش های ناظر بر تعیین مجازات قضایی برای جرم ارتکابی

گفتار سوم– قابل مجازات نبودن شروع به جرم در جرایم مهم

گفتار چهارم– تغییر ضوابط تخفیف مجازات

گفتار پنجم– تغییر ضوابط تعدد جرم

گفتار ششم– تغییر ضوابط تکرار جرم

نتیجه گیری

پیشنهادهای تحقیق

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

  • کیفر
  • حبس
  • حبس زدایی
  • کاهش مجازات