اجناس پرداخت دیه

از اجناس پرداخت دیه علاوه بر شتر، به درهم که نقره ای مسکوک و موزون است، دینار که طلای مسکوک و موزون است،حلّه که عبارت است از دو لباس نیز اشاره شده‌است.

امروزه با توجه به دشوار بودن پرداخت از طریق این وسایل، گفته می شود پرداخت به این شیوه ها موضوعیت ندارد. گروهی نیز معتقدند امروزه عملاً ملاک تعیین مبلغ دیه، قیمت صد شتر است که در آغاز هر سال مبلغ آن با بررسی های لازم تعیین می گردد، ملاک مبلغ دیه را باید قیمت زمان صدور حکم دانست، لذا بطور کلی با توجه به مشکلات اجرایی و نیز تعذر از پرداخت دیه به برخی از طرق نظیر دادن دینار و ... ، گروهی معتقدند باید تعیین نوع دیه پرداختی را منوط به انتخاب خود جانی نمود. گروهی معتقدند کلمه دیه در آیه مربوط به آن به صورت نکره به کار برده شده است، لذا نشانگر این نکته است که نمی توان مقدار مشخص، معین، دائمی و قاطعی را برای دیه در نظر گرفت.

در قانون

ماده ۵۴۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، موارد دیه کامل را همان موارد تعیین شده در مقررات شرع می‌داند.

در فقه

در خصوص ده هزار درهم که آن را مقدار دیه کامل دانسته‌اند، گروهی از فقها آن را برابر با پنج هزار و دویست و پنجاه مثقال بیست و چهار نخودی نقره مسکوک به سکه رایج در معاملات و با توجه به قیمت عادله روز تعیین کرده‌اند.

در خصوص وسیله پرداخت دیه، میان فقها اختلاف نظر وجود دارد، گروهی معتقدند، در میان وسایل شش‌گانه پرداخت دیه باید شتر را اصل تلقی نموده و و دیگر اجناس را مبتنی بر آن دانست، گروهی دیگر اما بر این باورند که تک تک این اجناس دارای اصالت بوده و در عرض یکدیگر قرار می‌گیرند، برخی از فقها نیز در خصوص حله، یمنی بودن آن را ثابت ندانسته و گروهی نیز به‌طور کلی حله را به عنوان وسیله پرداخت دیه به رسمیت نشناخته‌اند.

در رویه قضایی

به موجب نظریه مشورتی۷/۱۷۹۹_۶۷/۳/۲۵، شتر و دینار به عنوان وسیله پرداخت دیه و ارش موضوعیت ندارد.