احوال شخصیه تازه مسلمان ازمنظر فقه امامیه و قوانین ایران
احوال شخصیه تازه مسلمان ازمنظر فقه امامیه و قوانین ایران نام مقاله ای است از عاتکه قاسم زاده و الهام صادقی راد که در شماره هفتاد و چهار، دوره بیست و ششم (بهار و تابستان ۱۴۰۰) دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) منتشر شده‌است.
چکیده
احوال شخصیه آن صفاتی است که قانون مدنی آنها را موضوع آثار حقوقی برای اشخاص قرار می‌دهد. نظر به اینکه مقررات مذکور می‌تواند زندگی خانوادگی افراد را تحت الشعاع قرار دهد و موقعیت‌هایی مانند ورود در دین جدید، ازجمله اسلام، موجبات تغییر در احوال شخصیه فرد را فراهم آورد، پرداختن به این موضوع بسیار حائز اهمیت خواهد بود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از کتب معتبر فقهی، قصد پاسخ گویی به این سؤال را دارد که وضعیت احوال شخصیه و به‌طور خاص نکاح تازه مسلمان در فقه و حقوق ایران چگونه است و چه شرایط و حقوقی برای او در نظر گرفته شده‌است. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، این موضوع ازجمله موضوعاتی است که از خلأهای قانونی محسوب می‌گردد و کمتر بحث و مطلبی در این زمینه در مقالاتِ فقهی و حقوقی دیده می‌شود. در فقه امامیه، دررابطه با احوال شخصیه تازه مسلمان، به‌طور پراکنده ذیل مباحث خانواده مطالب ارزشمندی وجود دارد. یکی از قواعدی که در این زمینه بسیار کارگشاست و مورد استناد قرار می‌گیرد، قاعده فقهی جب است. طبق این قاعده، برخی از احکام وضعی به این دلیل که قبل از اسلام آوردن ازسوی تازه مسلمان واقع شده‌است، از وی رفع می‌گردد و همین مطلب تشویقی برای ورود به اسلام خواهد بود. نظر به اهمیت بسزایی که در اسلام بر تحکیم خانواده وجود دارد، حکم بر صحت نکاح و عدم فروپاشی خانواده تازه مسلمان قرار گرفته، مگر مواردی که مصلحت افتراق بیشتر از مصلحت ادامه زندگی مشترک است که در این موارد، گناهی بر تازه مسلمان نیست، اما ادامه زوجیت مورد نهی واقع شده‌است، مانند نکاح با محارم نسبی؛ بنابراین طبق فقه امامیه، اصل نکاح و آثار آن حتی اگر مخالف با قواعد اسلامی واقع شده باشد، به رسمیت شناخته می‌شود.
کلید واژه‌ها
- احوال شخصیه
- اسلام
- تازه مسلمان
- فقه و حقوق خانواده
- قاعده جبّ