اختیارات قضات در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اختیارات قضات در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران
عنواناختیارات قضات در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوداود فرهنگ زاده
استاد راهنماحسن فرهودی نیا
استاد مشاورحسین فخر
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه تبریز



اختیارات قضات در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط داود فرهنگ زاده، با راهنمایی حسن فرهودی نیا و با مشاوره حسین فخر در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.

چکیده

اختیارات قضات کیفری از مسایل بسیار مهم و اساسی در یک سیستم حقوقی و قضایی است. قضات کیفری اعم از قضات دادسراها و دادگاه های کیفری اختیاراتی دارند که توسط مقنن به ایشان اعطا شده است. امور اختیاری اموری هستند که انجام یا عدم انجامشان قضات کیفری را مواجه با تکلیفی نمی سازد. در امور اختیاری گاه قاضی کیفری مخیر بین انجام دو عمل است و گاه مخیر بین انجام یا عدم انجام یک عمل است. قانون گذار با عباراتی مانند در صورت مصلحت و قاضی می تواند و اگر قاضی لازم بداند در متن قوانین کیفری به اختیارات قضات کیفری اشاره نموده است. در برخی موارد حتی بدون وجود عبارات فوق اختیار قاضی کیفری از متن مواد قانونی استنباط می شود. قضات کیفری نه باید بی اختیار مطلق باشند و نه دارای اختیارات گسترده، بلکه قضات کیفری باید دارای اختیارات ضابطه مند و مشخص باشند. اعطای اختیارات توسط مقنن به قضات کیفری باید آگاهانه صورت گیرد نه اینکه قضات کیفری ابهام و اجمال و سکوت قوانین کیفری را منشا اعمال اختیار خود نمایند. بر همین اساس امر قانون نویسی و شیوه نگارش قانون خصوصا قوانین کیفری امری بسیار مهم و خطیر است که توجه و دقت بسیاری را توسط مقنن می طلبد. ابهام و اجمال قوانین کیفری نه تنها می تواند منشا اعمال اختیارات گسترده و بی ضابطه قضات کیفری باشد، بلکه در بسیاری موارد اصل قانونی بودن مجازات ها را زیر پا گذاشته و نهایتا منجر به تضییع حقوق و آزادی های فردی می شود. قوانین کیفری فعلی از این جهت نیاز ضروری به اصلاح و بازنگری دارند. اگر اعطاء اختیار به قضات کیفری بدون معیار و ملاک باشد و نحوه اعمال آن مشخص نباشد کاری عبث و بیهوده خواهد بود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

مقدمه

فصل اول: اختیارات قضات دادسرا در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران ۱

مبحث اول:کیفیت و چگونگی و شکل تحقیقات ۱

گفتار اول:اختیارات دادستان در ارجاع پرونده کیفری ۱

گفتار دوم:اختیارات دادستان در انتخاب معاونان و دادیاران اجرای احکام و اظهارنظر ۴

گفتار سوم: اختیارات دادستان در تفویض تنظیم کیفرخواست و معرفی نماینده جهت شرکت در دادرسی شعبات جزایی ۵

گفتار چهارم: اختیارات دادستان در دادن تعلیمات و نظارت بر تحقیقات بازپرس و اختیارات بازپرس در نظارت بر تحقیقات ضابطین ۱۱

مبحث دوم:اختیارات قضات دادسرا در شروع یا عدم شروع به تعقیب و تحقیق ۱۲

گفتار اول: اعلام و اخبار ضابطین و اشخاص در امر تعقیب ۸

بند اول: اعلام و اخبار ضابطین دادگستری ۱۰

بند دوم: اعلام و اخبار اشخاصی که از قولشان اطمینان حاصل شود ۱۱

گفتار دوم:اعلام جرم در امر تعقیب (مواد

و

ق ا د ک) ۱۱

بند اول: اعلام کننده ناظر وقوع جرم بوده و جرم مذکور دارای جنبه عمومی باشد ۱۲

بند دوم: گزارش ها و نامه هایی که هویت گزارش دهندگان معلوم نیست ۱۳

مبحث سوم:اختیارات قضات دادسرا در جلب و احضار متهم ۱۵

گفتار اول: احضار متهم ۱۵

گفتار دوم : جلب متهم ۱۸

بند اول:جلب بدون احضار ۱۸

بند دوم:جلب در شب ۱۹

بند سوم:جلب سیار ۱۹

مبحث چهارم:اختیارات قضات دادسرا در حین تحقیقات ۲۰

گفتار اول: تفتیش و بازرسی منازل و اماکن و کشف آلات و ادوات جرم ۲۱

بند اول: دلایل و ظن قوی و چگونگی حصول آن: ۲۱

بند دوم:تفتیش و بازرسی و حقوق اشخاص: ۲۲

بند سوم:فوریت و ضرورت در تفتیش و بازرسی ۲۶

بند چهارم:تفتیش و بازرسی اسناد و نوشته ها و سایر اشیای متهم ۳۱

گفتار دوم: کنترل تلفن افراد ۳۲

گفتار سوم: دخالت وکلای دادگستری ۳۵

گفتار چهارم: شهادت ۳۸

گفتار پنجم: انجام تحقیقات مقدماتی در محلی غیر از دادسرا ۴۲

بند اول: بیماری فرد احضار شده یا مجلوب ۴۲

بند دوم: وجود مصلحت ۴۳

مبحث پنجم: اختیارات قضات دادسرا در صدور قرارهای مقدماتی ۴۳

گفتار اول: صدور قرارهای تحقیق و معاینه محلی و کارشناسی: ۴۴

بند اول: تحقیق و معاینه محلی ۴۴

بند دوم: در کارشناسی ۴۷

گفتار دوم: در قرار های تامین ۴۹

بند اول: قرارهای بازداشت موقت ۴۹

بند دوم: سایر قرارهای تامین کیفری ۵۶

بند سوم: تشدید یا تخفیف قرارهای تامین کیفری ۶۰

مبحث ششم: اختیارات قضات دادسرا در مرحله اجرای احکام کیفری ۶۳

گفتار اول: اجرای احکام قصاص، رجم، قتل، اعدام ۶۳

گفتار دوم: آزادی مشروط ۶۷

فصل دوم: اختیارات قضات دادگاه های کیفری در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران ۷۰

مبحث اول: اختیارات مشترک قضات دادسراها و محاکم کیفری در قوانین کیفری و سیستم قضایی ایران ۷۱

گفتار اول:قرارهای اعدادی یا مقدماتی ۷۱

بند اول: صدور قرارهای تحقیق و معاینه محلی و کارشناسی ۷۲

بند دوم: قرارهای تامین کیفری ۷۳

بند سوم: احضار و جلب ۷۵

گفتار دوم: تبدیل، تشدید، تخفیف قرار تامین ۷۶

مبحث دوم: اختیارات قضات محاکم کیفری در حین محاکمه و رسیدگی ۸۰

گفتار اول: تحقیقات اولیه ۸۰

بند اول: نقص تحقیقات در پرونده های ارسالی از دادسرا ۸۰

بند دوم: عدم تبعیت از کیفرخواست ۸۱

بند سوم: ایراد جدی به صحت تحقیقات ضابطین در مرحله رسیدگی های کیفری ۸۲

گفتار دوم: علنی یا غیرعلنی بودن جلسات دادگاه و توقیف اخلال کنندگان در نظم دادگاه ۸۲

بند دوم: توقیف اخلال کنندگان در نظم دادگاه ۸۳

گفتار سوم: درباره گواهان ۸۵

بند اول: نحوه تحقیق از گواهان، انفرادی، اجتماعی ۸۵

بند دوم: تفرق گواهان ۸۶

گفتار چهارم: وکیل و وکالت ۸۶

گفتار پنجم: صدور رای ۸۷

بند اول: صدور رای اصراری ۸۷

بند دوم: عقیده برقرار بودن حکم صادره ۸۸

گفتار ششم: سایر اختیارات ۸۹

بند اول: عدم قید نوع اتهام در جراید ۸۹

بند دوم: تعیین مترجم ۹۱

بند سوم: کشف دلیل در جنبه خصوصی جرم ۹۱

بند چهارم: ضرورت یا عدم ضرورت حضور نماینده کانون اصلاح و تربیت ۹۲

مبحث سوم: اختیارات محاکم کیفری تعیین یا عدم تعیین مجازات ۹۲

گفتار اول: تعیین یک یا چند نوع مجازات ۹۳

گفتار دوم: اختیار در تعیین میزان مجازات ها ۹۵

گفتار سوم: تعیین مجازات بر اساس نظر خود ۹۵

گفتار چهارم: تعیین قسمتی از مجازات یا عدم تعیین آن ۹۶

مبحث چهارم: تخفیف مجازات ها ۹۸

گفتار اول : تخفیف مجازات بر اساس ماده

قانون مجازات اسلامی ۹۸

گفتار دوم: اعمال تخفیف مجازات مطابق ماده

قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر ۱۰۴

گفتار سوم: تخفیف مجازات در تعدد و تکرار جرم ۱۰۸

بند اول: تخفیف مجازات در تعدد جرم ۱۰۹

بند دوم: اختیارات قضات کیفری در تخفیف مجازات در موارد تکرار جرم ۱۱۱

گفتار چهارم: تخفیف مجازات در مواردی که مقنن بر حداکثر مجازات نظر داشته است ۱۱۳

گفتار پنجم: اختیارات قضات کیفری در تخفیف مجازات یا عدم تعیین مجازات ۱۱۵

گفتار ششم: تخفیف مجازات پس از صدور حکم محکومیت قطعی ۱۱۹

بند اول:تخفیف مجازات مطابق ماده

قانون آیین دادرسی کیفری ۱۲۰

بند دوم: تخفیف مجازات مطابق ماده

قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری ۱۲۲

بند سوم:تخفیف در مجازات اطفال بزه کار ۱۲۴

مبحث پنجم: تشدید مجازات و اعمال اقدامات تامینی و تربیتی ۱۲۶

گفتار اول : تشدید مجازات ۱۲۶

بند اول: تشدید مجازات در تکرار جرم ۱۲۷

بند دوم:تشدید مجازات در تعدد جرم ۱۲۸

بند سوم: تشدید مجازات در موارد علل اختصاصی تشدید ۱۳۰

گفتار دوم: اعمال یا عدم اعمال اقدامات تامینی و تربیتی ۱۳۲

بند اول: اقدامات تامینی و تربیتی موضوع ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۳۲

بند دوم: تبعید یا اقامت اجباری در نقطه معین یا محرومیت از اقامت در نقطه معین ۱۳۵

بند سوم: اعمال اقدامات تامینی و تربیتی در موارد خاص ۱۴۰

بند چهارم: اعمال اقدامات تامینی موضوع ماده

مکرر قانون مجازات اسلامی ۱۴۲

مبحث ششم: اختیارات محاکم کیفری در تعلیق مجازات و آزادی مشروط ۱۴۴

گفتار اول: تعلیق اجرای مجازات ۱۴۴

گفتار دوم: آزادی مشروط ۱۴۶

مبحث هفتم:اختیارات محاکم کیفری در حدود ۱۴۸

گفتار اول: عمل به علم ۱۴۹

گفتار دوم: تعیین مجازات حد ۱۵۱

گفتار سوم: جاری نمودن حد یا تقاضای عفو از ولی امر ۱۵۶

گفتار چهارم: تعزیر متهمان به جرایم حدی ۱۵۸

گفتار پنجم: اجرای حدود ۱۶۲

مبحث هشتم: اختیارات قضات محاکم کیفری در مرحله اجرای احکام کیفری ۱۶۳

گفتار اول: اجرای احکام اعدام، قصاص نفس و قتل ۱۶۴

گفتار دوم: اجرای سایر احکام کیفری ۱۶۵

نتایج و پیشنهادات ۱۶۷

کلیدواژه ها

  • قاضی
  • حقوق جزا
  • اختیار
  • قوه قضاییه
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • کیفری