ادبیات داستانی ایران و نقش و تاثیر آن در آموزش مضامین حقوق بشری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ادبیات داستانی ایران و نقش و تاثیر آن در آموزش مضامین حقوق بشری
عنوانادبیات داستانی ایران و نقش و تاثیر آن در آموزش مضامین حقوق بشری
رشتهحقوق بین الملل عمومی
دانشجومجتبی زارع
استاد راهنمامحمد شریف
استاد مشاورهیبت الله نژندی منش
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۶
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



ادبیات داستانی ایران و نقش و تاثیر آن در آموزش مضامین حقوق بشری عنوان پایان نامه ای است که توسط مجتبی زارع، با راهنمایی محمد شریف و با مشاوره هیبت الله نژندی منش در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

آموزش حقوق بشر یک مفهوم مهم در عصر حاضر است که نیاز به آن به ویژه در جوامع جهان سومی احساس می شود. در همین راستا از ابزار مختلف فرهنگی و اجتماعی به شیوه های مستقیم و غیرمستقیم استفاده می شود. ادبیات نیز به عنوان یک پدیده خلاقه فرهنگی هنری که خیل وسیع مخاطب خاص و عام را به خود اختصاص می دهد و تاثیر عمیقی در احساسات مخاطبان دارد، قابلیت ویژه ای برای آموزش حقوق بشر دارد. در این میان نقش ادبیات داستانی به عنوان قالب غالب و مورد توجه عام و قابلیت ایجاد احساس همزاد پنداری به خصوص در نوع اجتماعی و سیاسی آن، بسیار حایز اهمیت است. مطالعات میان رشته ای ادبیات و حقوق به ویژه در این مورد خاص می تواند ضمن شناسایی ظرفیت های موجود، با ارایه راهکارهای لازم و علمی به آموزش حقوق بشر به وسیله ادبیات، کمک کند. ادبیات داستانی حقوق بشری، به تزریق مفاهیم حقوق بشری به روایت داستانی اشاره دارد که می تواند آن را به ابزاری کاربردی در جهت القای مفاهیم حقوق بشری در جامعه تبدیل کند. مطالعه حقوق بشری آثار داستانی به نحوی که شاخصه های لازم حقوق بشری را در دل روایت داستانی بجوید، حاکی از آن است که غالب آثار شاخص ادبیات داستانی فارسی با وجود ارایه مضامین مهم اجتماعی این توانایی را نداشته اند که به مفهوم ادبیات داستانی حقوق بشری نزدیک شوند. این هم به نبود دغدغه هایی از این دست در بین نویسندگان مربوط است و هم از فضای ناامیدانه و غیرمدنی ناشی می شود. راهکاریی از قبیل گذر از هنجارها به سوی ارزش ها، گرایش به امید و شادی و نهادینه کردن ادبیات ملتزم و ملازمات آن، می تواند در این موضوع راهگشا گردد. اعلامیه جهانی حقوق بشر یک مدل مناسب برای تزریق مفاهیم اساسی حقوق بشر در دل ادبیات داستانی است تا به ابزاری مناسب برای آموزش حقوق بشر تبدیل شود و ادبیات داستانی حقوق بشری متولد گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب چهارچوب پژوهش

۱)بیان مسیله

۲) اهداف پژوهش

هدف اصلی

هدف فرعی

۳) پرسش های پژوهش

پرسش اصلی

پرسش های فرعی

۴) فرضیه های پژوهش

فرضیه اصلی

فرضیه فرعی

۵) موانع و مشکلات

۶) اهمیت و ضرورت تحقیق

۷) پیشینه

۸) روش تحقیق

۹) روش جمع آوری اطلاعات

۱۰) سازماندهی تحقیق

۱۱) مراحل انجام تحقیق

مقدمه

بخش اول: شناسایی مفاهیم اساسی پژوهش فصل اول : تعاریف

گفتار نخست: اعلامیه جهانی حقوق بشر

الف: تحلیلی از اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاقین

ب: بحث در ارتباط حقوق بشر و ادبیات داستانی

۱) ارتباط اعلامیه و میثاقین با ادبیات داستانی و نویسندگان

۲)سیر تکوین حقوق بشر و ادبیات داستانی

گفتار دوم: ادبیات داستانی

الف: مختصری از تاریخ ادبیات داستانی ایران

ب: تعاریف

۱) ادبیات

۲) ادبیات داستانی

۳) نقد ادبی، تفسیر متن و تحلیل محتوا

فصل دوم: ادبیات داستانی حقوق بشری

مدخل

گفتار نخست: مفهوم سازی حقوق بشری

الف: حقوق بشر

ب: اعلامیه جهانی حقوق بشر معیار مضمون پردازی در ادبیات داستانی

گفتار دوم: ادبیات داستانی حقوق بشری

الف: عناصر داستانی

۱) شخصیت

۱–۱) نگرش جهان شمول و راه گشا برای کاستن از آلام بشری

۱–۲) پررنگ بودن توانایی های فکری شخصیت و آرزوهای صرفا بشر دوستانه (در مقابل تاکید بر توانایی های جسمی)

۱–۳) انتخاب شخصیت از میان یکی از اشخاص مورد حمایت در اسناد حقوق بشری

۱–۴) انگیزه بالذات برای انسان و کرامتهای انسانی نه ترویج ایدیولوژی خاص

۲) پیرنگ

۲–۱) جنبه اجتماعی برجسته تر از جنبه فردی

۲–۲) جریان سازی حوادث در راستای رونمایی امری از امور حقوق و ارزش های انسانی

۲–۳) توالی وقایع داستانی در جهت تحول فکری شخصیت ها و روشنگری اجتماعی

۲–۴) پیرنگ سازی متفکرانه و ذهنیت گرا

۳) گفت و گو

۳–۱) گفت و گوی سازنده

۳–۲) گفت و گو با رعایت حق آزادی بیان

۳–۳) گفت و گوی مستدل و قانع کننده

۳–۴) گفت و گوی نمایانگر احترام به کثرت گرایی و آزادی اندیشه

۴) درونمایه و مضمون

۴–۱) درونمایه جهان شمول و عام

۴–۲) درونمایه حقوق بشری (چه سلبی چه ایجابی)

۴–۳) درونمایه با حضور پررنگ جامعه و نیروهای اجتماعی

۴–۴) تسلط درون مایه حقوق بشری به عنوان هدف اصلی اثر(در مقابل گنجاندن چند جمله شعاری حقوق بشری)

۵) گره گشایی

۵–۱) رجحان تفکر و استدلال نسبت به جنبههای بدنی و نیروی فیزیکی در گره گشایی

۵–۲) گره گشایی به واسطه مدارا، تساهل و اقناع (در مقابل انتقام گیری)

۵–۳) گره گشایی توسط جامعه و نیروهای اجتماعی (نه صرفا اعمال فردی)

۵–۴) مبارزه در برابر تبعیض و نابرابری و آگاهی بخش به حقوق بنیادین (اگر قرار است مبارزه منجر به گره گشایی شود)

ب: تعریف ادبیات داستانی حقوق بشری

گفتار سوم: نگرش صحیح نسبت به ادبیات داستانی به عنوان ابزار آموزش حقوق بشر

الف: حوزه آموزشی ادبیات داستانی در آموزش حقوق بشر

ب: تحلیل وضعیت ادبیات داستانی در دسته بندی نظام آموزشی

ج) ادبیات داستانی در موازنه میان سرگرمی و ابزار آموزش حقوق بشر

بخش دوم: خوانش حقوق بشری آثار برگزیده فصل اول: تحلیل و بررسی نقش آثار برگزیده در آموزش مضامین حقوق بشری

مدخل

گفتار اول: مطالعه آثار بر مبنای جدول ادبیات داستانی حقوق بشری

الف: تهران مخوف / مرتضی مشفق کاظمی

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

۳) بخش های درون متنی مرتبط با اسناد حقوق بشر ۵۰ ب: بوف کور / صادق هدایت

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

ج: مدیر مدرسه / جلال آل احمد

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

۳)بخش های درون متنی مرتبط با اسناد حقوق بشری

د: بیست و چهار ساعت در خواب و ببداری / صمد بهرنگی

۱)خلاصه داستان

۲) تحلیل اثر بیست و چهارساعت در خواب و بیداری

۳)بخش های درون متنی مرتبط با اسناد حقوق بشری

ه) سووشون / سیمین دانشور

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

و: همسایه ها / احمد محمود

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

۳)بخش های درون متنی مرتبط با اسناد حقوق بشری

ز: جای خالی سلوچ / محمود دولت آبادی

۱)خلاصه رمان

۲)تحلیل اثر

۳)بخش های درون متنی مرتبط با اسناد حقوق بشری

ح) عادت می کنیم / زویا پیرزاد

۱)خلاصه رمان

۲)تحلیل اثر

ط: به هادس خوش آمدید / بلقیس سلیمانی

۱)خلاصه داستان

۲)تحلیل اثر

گفتار دوم: بحث در آثار برگزیده از جهت آموزش مضامین حقوق بشری

الف: جلوه مضامین حقوق بشری در دو گروه نویسندگان مرد و زن

۱) نویسندگان مرد

۲) نویسندگان زن

ب: تاثیر آثار برگزیده در آموزش مضامین مختلف حقوق بشری

۱) از جهت خلق و پردازش شخصیت هایی که می توانند به نوعی مبلغ و معلم مضامین حقوق بشری باشند

۲) از جهت ساخت پیرنگ و مضمونی که در راستای تعلیم و ترویج مضامین حقوق بشری باشد

فصل دوم: ابزارسازی ادبیات داستانی در راستای آموزش مضامین حقوق بشری

مدخل

گفتار اول: راهکارهای اجرای مضامین حقوق بشری در ادبیات داستانی در راستای آموزش مضامین

الف: عبور از واقعیت به سمت ارزش و سپس هنجار

ب: طرح مقوله امید و شادی

۱) پرداخت شخصیت های امیدوار در داستان های حقوق بشری

۲) توجه به فرجام داستان های حقوق بشری

ج: ارتباط مراکز آموزشی حقوق و ادبیات

د: ادبیات ملتزم

۱) نفی ایدیولوژی

۲) ایجاد نهاد برای تحقق ادبیات داستانی ملتزم

۲–۱) ترکیب متخصصان حقوق و نویسندگان برای ابداع شیوه های نو در داستان نویسی

نقد حقوق بشری بر آثار نویسندگان

بازنویسی وقایعی که کمک به حفظ حقوق بشر کرده اند

نتیجه گیری

فهرست منابع

کلیدواژه ها

  • آموزش حقوق بشر
  • اعلامیه جهانی جقوق بشر