ارتباط متقابل توسعه پایدار و امنیت آب از منظر حقوق بین الملل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ارتباط متقابل توسعه پایدار و امنیت آب از منظر حقوق بین الملل
عنوانارتباط متقابل توسعه پایدار و امنیت آب از منظر حقوق بین الملل
رشتهحقوق بین الملل
دانشجوزهرا ملکی راد
استاد راهنمامصطفی فضایلی، مهناز رشیدی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۰
دانشگاهدانشگاه قم


ارتباط متقابل توسعه پایدار و امنیت آب از منظر حقوق بین الملل عنوان پایان نامه ای است که توسط زهرا ملکی راد، با راهنمایی مصطفی فضایلی و مهناز رشیدی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

از میان عناصر سازنده محیط زیست، آب مهم ترین عنصر طبیعت به شمار می آید. آب، منبع حیات بشر بوده و در مرکز توسعه اقتصادی و اجتماعی قرار دارد. آب برای حفظ سلامتی، تولید غذا، تولید انرژی و حفظ محیط طبیعی دارای اهمیت فراوانی است. با توجه به این موضوع سال هاست بحث امنیت آب مورد توجه جامعه بین المللی قرارگرفته است. زیرا کمبود ذاتی منابع آب شیرین و مصرف رو به افزایش آن، بحران های جبران ناپذیر، انسانی، اقتصادی و زیست محیطی را برجای خواهد گذاشت، و ممکن است در روند توسعه جوامع اثرگذار باشد. امنیت آب به معنی اطمینان خاطر جوامع انسانی از دستیابی و دسترسی به مقادیر کافی از آب سالم برای رفع نیازهای انسانی و ایمنی از خطرات و بلایای مربوط به آب در یک فضای صلح و ثبات سیاسی می تواند ارتباط وثیقی با مفهوم توسعه داشته باشد. از آنجایی که توسعه، امروزه صرفا به معنای توسعه اقتصادی و اجتماعی نبوده و رویکرد توسعه پایدار یعنی توسعه همراه با توجه به حفظ منابع طبیعی و محیط زیست، جایگزین برداشت های سنتی نسبت به این مفهوم گشته است، این ارتباط نزدیک تر خواهد بود. بر این اساس، سوالی که این تحقیق با روش توصیفی– تحلیلی در پی پاسخگویی به آن برآمده این است که: حقوق بین الملل در برقراری ارتباط میان توسعه پایدار و امنیت آب چه نقشی ایفا می کند؟ با درنظر گرفتن رابطه درهم تنیده این دو مفهوم، نتیجه حاصله آن است که بسیاری از تعهدات بین المللی همچون تعهد به حق بر محیط زیست سالم، اصل حاکمیت محدود بر منابع طبیعی، پیشگیری، احتیاط، مسیولیت مشترک اما متفاوت و اصل مشارکت عمومی، از طریق حفظ منابع آبی، بهینه–سازی مصرف، بهره وری بالای اقتصادی و توزیع عادلانه آب شیرین زمینه ساز حفظ امنیت آب و در عین حال، حصول اهداف توسعه پایدار خواهند بود. پایبندی دولت ها نسبت به این قواعد و اصول بین المللی در موقعیت ها و شرایط گوناگون با توجه به اشتراک منافع همگان در استقرار وضعیت امنیت آب و حصول توسعه پایدار در تضمین صلح و امنیت بین المللی و نیز تامین منافع نسل های آینده بسیار تاثیر گذار خواهد بود.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست تفصیلی مطالب مقدمه:

فصل اول: توسعه پایدار و امنیت آب؛ قلمروی مفهومی، جایگاه حقوقی و مبانی نظری

مبحث اول: مفهوم شناسی، پیشینه و جایگاه توسعه پایدار در حقوق بین الملل

گفتار اول: توسعه پایدار: مفهوم، پیشینه و جایگاه آن در چارچوب نظام حقوق بین الملل

بند اول: قلمروی مفهومی توسعه پایدار و عناصر آن

بند دوم: پیشینه طرح مفهوم توسعه پایدار در اسناد بین المللی

گفتار دوم: جایگاه توسعه پایدار در نظم حقوقی بین المللی کنونی

مبحث دوم: امنیت آب: مفهوم، پیشینه و جایگاه امنیت آب در حقوق بین الملل

گفتار اول: قلمروی مفهومی امنیت آب و عناصر آن

بند اول: مفهوم شناسی امنیت آب

بند دوم: پیشینه طرح مفهوم امنیت آب در اسناد بین المللی

بند سوم: جایگاه امنیت آب در نظم حقوقی بین المللی کنونی

مبحث سوم: مبانی نظری پیوستگی آب، امنیت و توسعه

گفتار اول: اثر امنیت آب بر توسعه پایدار

گفتار دوم: اثر توسعه پایدار بر امنیت آب

فصل دوم: تعهد دولت ها به امنیت آب و نقش آن در نیل به اهداف توسعه پایدار

مبحث اول: امنیت آب و تضمین عنصر اجتماعی توسعه پایدار

گفتار اول: دسترسی به آب

گفتار دوم: رفع فقر

گفتار سوم: توزیع منصفانه منابع آبی

بند اول: انصاف درون نسلی و انصاف بین نسلی

مبحث دوم: امنیت آب و بعد اقتصادی توسعه پایدار

گفتار اول: مالکیت و تسهیم منابع آب

گفتار دوم: رویکرد حمایتی سیستم اقتصادی بین المللی

بند اول: تجارت آب

الف: آب به عنوان کالای تجاری

ب: چارچوب حمایتی سازمان تجارت جهانی از تجارت آب

۱– آزادی تجارت و کاهش تعرفه های واردات محصولات کشاورزی

۲– حذف یارانه های مختل کننده تجارت کشاورزی

۳– برچسب آب

بند دوم: سرمایه گذاری آب

مبحث سوم: امنیت آب و بعد زیست محیطی توسعه پایدار

گفتار اول: حفاظت از آب در برابر آلودگی ها

گفتار دوم: حفاظت و پایداری اکوسیستم های آبی

فصل سوم: تعهد دولت ها نسبت به توسعه پایدار و نقش آن در استقرار وضعیت امنیت آب

مبحث اول: بازتاب تعهد به توسعه پایدار در اصول حقوق بین الملل منابع آبی فرامرزی و تحقق امنیت آب

گفتار اول: تعهد به توسعه پایدار و اصل استفاده منصفانه و معقول

گفتار دوم: تعهد به توسعه پایدار و اصل همکاری

گفتار سوم: تعهد به توسعه پایدار و لزوم پیشروی به سمت نظریه اجتماع منافع

مبحث دوم: تعهد به توسعه پایدار و تضمین عنصر دسترسی به منابع آب

گفتار اول: تعهد به توسعه پایدار و اصل منع آسیب فرامرزی

گفتار دوم: تعهد به توسعه پایدار و حفظ اکوسیستم های آبی

مبحث سوم: تعهد به توسعه پایدار و مدیریت تعارضات آبی

گفتار اول: تعهد به توسعه پایدار و پیشگیری از آسیب به منابع آبی محدود پیش از وقوع مخاصمات مسلحانه

گفتار دوم: تعهد به توسعه پایدار و حفظ منابع آبی در طول مخاصمات مسلحانه

گفتار سوم: تعهد به توسعه پایدار و بازسازی منابع آبی آسیب دیده پس از تعارضات مسلحانه

بند اول: تعهد دولت ها به ترمیم بازسازی منابع آبی پس از مخاصمات مسلحانه

بند دوم: مقررات بین المللی در حمایت از تعهد به ترمیم و بازسازی منابع آبی پس از مخاصمات مسلحانه

بند سوم: وظایف سازمان های بین المللی در ایجاد و تضمین تعهد به بازسازی منابع آبی پس از مخاصمات مسلحانه

نتیجه گیری

فهرست منابع و مآخذ:…………………………………………………

کلیدواژه ها

  • توسعه پایدار
  • امنیت آب
  • امنیت انسانی
  • حقوق بین الملل
  • حقوق بین الملل آب
  • حقوق بین الملل محیط زیست