ارتقاء و تضمین حقوق بنیادین بشر در پرتو دکترین امنیت انسانی

عنوان	ارتقاء و تضمین حقوق بنیادین بشر در پرتو دکترین امنیت انسانی
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	محمود آبیل
استاد راهنما	حسین شریفی طرازکوهی
استاد مشاور	علیرضا حجت زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	مرکز پیام نور تهران

ارتقاء و تضمین حقوق بنیادین بشر در پرتو دکترین امنیت انسانی عنوان پایان نامه ای است که توسط محمود آبیل، با راهنمایی حسین شریفی طرازکوهی و با مشاوره علیرضا حجت زاده در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

در سیر تحولات تاریخی مربوط به حقوق بشر و در نسل سوم حقوق بشر تحت عنوان حقوق جمعی، سازمان های بین المللی و به ویژه نهادهای مالی بین المللی به توسعه پایدار و توسعه انسانی توجه ویژه داشتند و به منزله مدافعان عمومی به سمت دکترین حکمرانی مطلوب رهنمون گشتند و همزمان با ارایه حکمرانی مطلوب توسط بانک جهانی در سال ۱۹۸۹ ، برنامه توسعه ملل متحد ( UNDP) دکترین امنیت انسانی با تاکید بر اینکه فرد انسانی باید در مرکز و بطن امور بین الملل قرار بگیرد ، را ارایه کرد . در تعریف امنیت انسانی توسط برنامه توسعه ملل متحد ، امنیت جدای از تعریف انحصاری و قدیمی خود در امور نظامی و در حوزه ای وسیعتر مطرح گردید و از گرسنگی و قحطی تا خطرات زیست محیطی ، جرایم ، بیماریها و بلایای طبیعی را به عنوان تهدید در نظر گرفته و مقابله با این تهدیدات جدید در دستور کار دولت ها قرار گرفت و بر پیشگیری ، حفاظت ، حمایت، توانمند سازی و جبران خسارت استوار گردید . دکترین امنیت انسانی در سایه توجه به دو بعد رهایی از ترس و رهایی از نیاز و در هفت مقوله: امنیت اقتصادی ، غذایی ، بهداشتی ، زیست محیطی، شخصی ، اجتماعی و سیاسی که بهم مرتبط بوده و بر یکدیگر اثر گذارند ، درصدد تامین تضمین و ارتقاء حقوق بنیادین بشر می باشد .

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

طرح تحقیق ۱

۱– تبیین موضوع تحقیق ۱

۲– سوالات تحقیق ۴

۳ – سابقه و ضرورت انجام تحقیق ۵

۴ – اهداف تحقیق ۵

۵ – فرضیه ها ۵

۶ – تعریف مفاهیم ۵

۷ – روش تحقیق ۶

۸ – نقطه تمرکز ۶

۹ – سازماندهی پژوهش ۷

فصل اول : کلیات و مفاهیم ۸

مقدمه ۹

گفتار اول : کلیات ۱۱

۱– درآمد ۱۱

۲– تلاش های مصلحان واقدامات حقوق بشری ۱۱

۳– حقوق بشر بین المللی یا میراث مشترک جهانی ۱۳

گفتار دوم: تاریخچه حقوق بشر پیش از تشکیل سازمان ملل متحد ۱۵

۲–۱– درآمد ۱۵

۲–۲– قبل از کنگره وستفالی ۱۵

۲–۳– پس از کنگره وستفالی ۱۹

گفتار سوم:تاریخچه حقوق بشرپس از تشکیل سازمان ملل متحد ۲۸

۳–۱– درآمد ۲۸

۳–۲– مرحله نخست : دیدگاه سنتی ۲۸

۳ –

–

– نخستین اقدامات ملل متحد ۲۸

۳ –

–

– اعلامیه جهانی حقوق بشر ۳۰

۳ –

– تفکیک حقوق مدنی و سیاسی از حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۳۲

۳ –

–

– میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۳۴

۳ –۳–

– میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۳۵

۳ –

–

– سایر معاهدات ، اصول و موازین بین المللی حقوق بشر ۳۶

۳ –

–

–

– صدور فرمان منشور کبیر در انگلستان۱۲۱۵ ۳۶

۳ –

–

–

– اعلامیه استقلال امریکا ومنشور حقوق بشر ایالت ویرجینیای امریکا۱۷۷۶ ۳۶

۳ –

–

–

– حقوق اساسی ملت های متحد امریکا و متمم های قانون اساسی ۱۷۸۷ ۳۶

۳ –

–

–

– اعلامیه حقوق بشر و شهروندان فرانسه۱۷۸۹ ۳۷

–

–

–

– اعلامیه حقوق بشر۱۷۹۳ ۳۷

۳ –

–

–

– اعلامیه حقوق بشر ومردم کشور (فرانسه) ۱۷۹۵ ۳۷

۳ –

–

–

– کنوانسیون منع و مجازات جرم نسل کشی مصوب۱۹۴۸ ۳۷

۳ –

–

–

– کنوانسیون اروپایی حمایت از حقوق بشر و آزادی های بنیادین۱۹۵۰ ۳۷

۳–

–

–

– کنوانسیون بین المللی محو همه اشکال تبعیض نژادی ۱۹۶۵ ۳۸

–

–

–

– بیانیه ها و رهنمودهای سازمان ملل متحد ودیگر نهادها در رابطه با حقوق بشر ۳۸

۳ –

– ظهور حقوق جمعی ۳۹

۳ –

–

– حق توسعه ۴۱

۳ –

–

– توسعه انسانی ۴۲

گفتارچهارم : پیشینه مفهوم امنیت انسانی ۴۵

۴ – ۱– مقدمه ۴۵

۴ –

– پیشینه مفهوم امنیت انسانی ۴۵

۴ –

– طرح مفهوم امنیت انسانی ۵۰

۴ –

– سیر تکاملی مفهوم امنیت انسانی در سطح بین المللی ۵۲

گفتار پنجم : تعریف امنیت انسانی ۵۶

۵ – ۱– مقدمه ۵۶

۵ –

– مفهوم امنیت ۵۷

۵ –

– تعریف امنیت انسانی ۵۸

۵ –

– دستاوردهای سیاسی امنیت انسانی ۶۵

گفتار ششم : انتقادات به مفهوم امنیت انسانی ۶۷

۶ –

– انتقاد به تعریف امنیت انسانی ۶۷

۶ –

– امنیت انسانی مفهومی نوین یا تکراری ۶۹

گفتار هفتم : چالش جهانی و منطقه ای پیش روی امنیت انسانی ۷۳

۷ –

– جهانشمولی امنیت انسانی ۷۳

۷ –

– مسیولیت حکومت در تامین امنیت انسانی ۷۴

۷ –

– امنیت انسانی مصلحت عموم جهانیان ۷۵

۸–

– جمع بندی ۷۶

فصل دوم: مولفه های امنیت انسانی ۷۹

مقدمه ۸۱

گفتار اول : امنیت اقتصادی ۸۳

۱ –

– مقدمه ۸۴

۱–

– جایگاه امنیت اقتصادی ۸۴

۱ –

– ابعاد امنیت اقتصادی ۸۵

۱– ۳– ۱– امنیت سرمایه گذاری ۸۶

۱ –

–

– امنیت اشتغال و درآمد ۸۶

۱–

– توسعه در سایه امنیت اقتصادی ۸۷

۱ –

– افق های ثبات اقتصادی ۸۸

۱ –

– تامین اجتماعی و امنیت اقتصادی ۸۹

گفتار دوم : امنیت غذایی ۹۱

۲–

– مقدمه ۹۱

۲ –

– مفهوم امنیت غذایی ۹۲

۲ –

– ابعاد امنیت غذایی ۹۴

۲ –

– ۱– موجود بودن غذا ۹۴

۲–

–۲ – دسترسی به غذا ۹۵

۲ –۳–۲–۱ – سوء تغذیه و گرسنگی ۹۶

۲ – ۳–۲–۲– گذر تغذیه ای ۹۷

۲ – ۳– ۳– پایداری در دسترسی به غذا ۹۹

۲ – ۴– عوامل اثرگذار بر امنیت و سلامت غذایی ۱۰۰

گفتار سوم : امنیت اجتماعی ۱۰۱

۳ – ۱– مقدمه ۱۰۱

۳ –۲ – ریشه های ظهور و شیوه های بروز امنیت اجتماعی ۱۰۱

۳–

– مرجع امنیت اجتماعی ۱۰۳

۳ –

– امنیت اجتماعی معنا و مفهوم ۱۰۳

۳ –

– مفهوم بندی امنیت اجتماعی ۱۰۹

۳ –

– تعریف امنیت اجتماعی به عنوان یکی از مولفه های امنیت انسانی ۱۱۰

گفتار چهارم : امنیت شخصی ۱۱۲

۴ –۱– مقدمه ۱۱۲

۴ – ۲– تعریف امنیت شخصی ۱۱۳

۴ –

– ابعاد امنیت شخصی ۱۱۴

۴ – ۳–

– تساوی در برابرقانون ۱۱۴

۴ – ۳– ۱– ۱– تساوی نزد دادگاهها ۱۱۵

۴ – ۳– ۲– رهایی از شکنجه، رفتار یا مجازات وحشیانه، غیر انسانی و خوار کننده ۱۱۵

۴ – ۳–۳– برابری و عدم تبعیض ۱۱۶

۴ – ۳– ۴– آزادی شخصی ۱۱۷

۴ – ۳– ۴– ۱– بردگی ۱۱۷

۴ – ۳– ۴– ۲– کار اجباری ۱۱۸

۴ – ۳– ۴– ۳– بازداشت خودسرانه و توقیف و حبس بدون دلیل ۱۱۹

گفتار پنجم: امنیت بهداشتی ۱۲۰

۵ – ۱– مقدمه ۱۲۰

–۲– مفهوم امنیت بهداشتی ۱۲۱

۵ – ۳– تعریف امنیت بهداشتی ۱۲۲

۵ – ۴– اهمیت امنیت بهداشتی ۱۲۳

گفتار

امنیت سیاسی ۱۲۵

۶ – ۱– مقدمه ۱۲۵

۶ – ۲– تعریف آزادی سیاسی ۱۲۶

– ۲–

– تهدیدات امنیت سیاسی ۱۲۶

۶ – ۲–۲– تعاریف امنیت سیاسی ۱۲۶

۶ – ۳– عناصر امنیت سیاسی ۱۲۸

۶ – ۴– مصادیق امنیت سیاسی ۱۲۹

۶ –

–

– آزادی انتخاب و حق رای ۱۲۹

۶ – ۴–

– آزادی بیان ۱۲۹

۶ –

–

– آزادی تشکیل اجتماعات و احزاب ۱۳۰

۶ – ۴–

– آزادی عقیده و مذهب ۱۳۰

۶ –

– تقسیم بندیهای آزادی سیاسی ۱۳۱

۶– ۶– پیامدهای آزادی سیاسی ۱۳۲

۶ – ۷– قلمرو آزادی سیاسی ۱۳۲

گفتار هفتم : امنیت زیست محیطی ۱۳۳

۷ – ۱– مقدمه ۱۳۳

۷ – ۲– مفهوم امنیت زیست محیطی ۱۳۴

۷ – ۳– تهدیدات امنیت زیست محیطی ۱۳۶

فصل سوم: تاثیر دکترین امنیت انسانی بر وظایف و تکالیف دولت ها ۱۴۰

گفتار اول : امنیت اقتصادی ۱۴۱

۱– ۱– مقدمه ۱۴۱

۱ – ۲– امنیت سرمایه گذاری ۱۴۱

۱– ۳– امنیت اشتغال و در آمد ۱۴۳

۱ –

–۱ – حق کار کردن ۱۴۳

۱ –۳–۱– ۱– حق بر کار در میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۱۴۶

۱ – ۳–۲– برابری حقوق و رفع تبعیض ۱۴۷

۱–۳–۲–۱ عدم تبعیض و برابری در میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۱۴۷

۱ – ۳– ۳– گسترش اشتغال مولد ۱۴۸

۱ – ۳–۳ – ۱– کشاورزی ۱۴۹

۱ –۳– ۳– ۲– صنعت و تجارت ۱۴۹

۱ – ۳–

– اصلاح قوانین و مقررات اقتصادی ۱۴۹

گفتار دوم: امنیت غذایی ۱۵۱

۲ – ۱– مقدمه ۱۵۱

۲ – ۲– حق بر غذای کافی در میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۱۵۲

۲ – ۲– ۱– آزادی از گرسنگی ۱۵۳

۲ –۲–۱–۱ – بند

تفسیر عمومی شماره ۱۲ ۱۵۳

۲ – ۲–

– معنای غذای کافی ۱۵۴

۲ – ۲–

– تحقق حق بر غذا ۱۵۵

۲– ۲–۳–۱– کافی بودن و پایداری در دریافت غذا و دسترسی به غذا درتفسیر عمومی شماره

۱۵۶

۲ – ۳– وظایف دولت ها در زنجیره امنیت غذایی ۱۵۶

۲ – ۳–

– استراتژی های کلی جهت تامین امنیت غذایی در سطح ملی ۱۵۷

گفتار سوم :امنیت اجتماعی ۱۶۲

۳ –

– مقدمه ۱۶۲

۳ –

– حقوق زنان ۱۶۳

۳ –

– حقوق خانواده ۱۶۵

۳ –

– حقوق کودکان ۱۶۶

۳ –

– حقوق مردمان بومی ۱۶۹

۳ – ۶– حقوق پناهندگان و کنوانسیون ۱۹۵۱ ۱۷۰

گفتار چهارم : امنیت شخصی ۱۷۲

۴ –۱ – مقدمه ۱۷۲

۴ – ۲– برابری و عدم تبعیض ۱۷۲

۴ –

– برابری نزد قانون ۱۷۵

۴ –

– رهایی از شکنجه ، رفتار یا مجازات وحشیانه ، غیر انسانی و خوار کننده ۱۷۶

۴ –

– حق آزادی شخصی ۱۷۸

۴ –

– ۱– منع بردگی ۱۷۹

۴ –

–

– منع کار اجباری ۱۸۰

۴ –

–

– منع بازداشت خودسرانه و توقیف و حبس بدون دلیل ۱۸۱

گفتار پنجم: امنیت بهداشتی و حق بر بهداشت ۱۸۳

۵ – ۱– مقدمه ۱۸۳

۵ –

– قلمرو حق بر بهداشت ۱۸۴

۵ –

– محتوای اصلی حق بر بهداشت ۱۸۵

۵ –۴ – اصول راهبردی حق بر بهداشت ۱۸۷

۵ – ۵– تکالیف مربوط به حق بر بهداشت ۱۸۸

۵ –

– ماده

میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۱۸۸

۵ –

– تفسیر عمومی شماره

(۲۰۰۰ ) ماده

میثاق بین المللی حقوق اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ۱۸۹

گفتار۶ : امنیت سیاسی ۱۹۱

۶ –

– مقدمه ۱۹۱

۶ –۲ – آزادی بیان

۶ –

–

– آزادی مطبوعات و رسانه ها ۱۹۳

۶ –۲ –

– حدود آزادی بیان ۱۹۴

۶–۳ – حق تعیین سرنوشت و آزادی انتخاب و رای ۱۹۴

۶–

– آزادی عقیده و مذهب ۱۹۶

۶ –

– آزادی تشکیل اجتماعات و احزاب ۱۹۷

گفتار

امنیت زیست محیطی ۲۰۲

–۱ – مقدمه ۲۰۲

۷ – ۲– حق محیط زیست سالم یکی از حقوق نسل سوم (حقوق همبستگی) ۲۰۳

۷ – ۳– حقوق زیست محیطی

۷–۳–۱ کنوانسیون های بین المللی در مورد حقوق محیط زیست ۲۰۶

۷–۳–۲ حقوق محیط زیست در قوانین اساسی ۲۰۶

۷–۴ محتوای حقوق محیط زیست ۲۰۷

نتیجه گیری ۲۰۸

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• حقوق بشر
• حکمرانی
• حقوق بنیادین بشر
• امنیت انسانی
• حکمرانی مطلوب
• توسعه انسانی
• آزادیهای سیاسی .
• امنیت انسانی
• دکترین
• آزادی سیاسی
• توسعه انسانی