ارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
ارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت
عنوانارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت
رشتهحقوق بین الملل
دانشجومحمدعلی جرفی
استاد راهنماعلی قاسمی
استاد مشاورعلیرضا دیهیم
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۲
دانشگاهدانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری



ارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدعلی جرفی، با راهنمایی علی قاسمی و با مشاوره علیرضا دیهیم در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

چکیده

جنایات علیه بشریت، جنایات هولناک و فجیعی هستند که به خصوص در قرن بیستم، علیه افراد غیر نظامی به صورت گسترده به وقوع پیوسته و وجدان جامع–ه جه–انی را جریحه دار کرده است. مفهوم جنایت علیه بشریت به طور کلی دارای دو ویژگی گسترده است. اول، جنایت به قدری فجیع است که به عنوان تعدی و حمله ای به ذات بشریت به حساب می آید. دوم، فجیع بودن این جنایت نه تنها حمله و تعدی علیه قربانیان مستقیم بلکه به عنوان تعدی بر علیه تمام بشریت است. از این رو کل جامعه بشریت خواستار و علاقه مند به مجازات مرتکبان آن است. این جنایات اغلب توسط مقامات دولتی انجام می گیرد که از مصونیت کیفری برخوردار هستند. مصونیت ، به معنای تعرض ناپذیری و در امان بودن از تحت تعقیب قرارگرفتن و محاکمه شدن مقامات دولتی، سابقه ای دیرینه در تاریخ روابط و مناسبات بین دولت ها و همچنین ملت ها با یکدیگر دارد. مصونیت سران دولت ها و کشورها و وزیران خارجه به عنوان یک قاعده مسلم حقوق بین الملل عرفی مورد شناسایی و پذیرش قرار گرفته است. در سال های اخیر، موضوع مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات بین المللی نظیر جنایات علیه بشریت، به دلیل ارتباط با مسایل حقوق بشری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار شده و به یک موضوع بسیار مهم و مورد بحث در بین متخصصان و علمای حقوق بین الملل تبدیل شده است. در بررسی مصونیت باید بین مصونیت شخصی و مصونیت کارکردی تمایز قایل شویم. مصونیت شخصی نسبت به تمام اعمال خصوصی و رسمی اعمال می شود و دارای محدودیت زمانی تا پایان مدت تصدی منصب می باشد. مصونیت کارکردی بدون محدودیت زمانی و مادام العمر و فقط نسبت به اعمال در ظرفیت رسمی قابل استناد است. در این پایان نامه مصونیت مقامات دولتی، در ارتکاب جنایات علیه بشریت در حقوق بین الملل را مورد ارزیابی قرار دادیم. همچنین برای جلوگیری از بی کیفرمانی مقامات دولتی متهم به ارتکاب جنایات علیه بشریت با توجه مصونیت آنها، مرجع یا مراجع دارای صلاحیت پیگرد و رسیدگی به اتهامات آنان را مورد شناسایی قرار دهیم.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

بخش اول – کلیات و مفاهیم

فصل اول – شکل گیری مفهوم، سیر تاریخی ظهور و تکامل مفهوم جنایات علیه بشریت در اسناد بین المللی و داخلی دولت ها

مبحث اول – مفهوم جنایات علیه بشریت

مبحث دوم – جنایات علیه بشریت، قبل از جنگ جهانی دوم

گفتار اول– معاهده های۱۸۹۹ و ۱۹۰۷ لاهه

گفتار دوم – قتل عام ارامنه و اعلامیه مشترک متفقین،۱۹۱۵

گفتار سوم – پیمان صلح ورسای

گفتار چهارم – جنایات علیه بشریت و جامعه ملل

مبحث سوم – جنایت علیه بشریت، بعد از جنگ جهانی دوم

گفتار اول– جنایت علیه بشریت و تشکیل دادگاه نورنبرگ

گفتار دوم – جنایت علیه بشریت و تشکیل دادگاه توکیو

گفتار سوم – جنایت علیه بشریت در قانون شماره ی ۱۰شورای کنترل

گفتار چهارم – جنایات علیه بشریت در اساسنامه ی دیوان بین المللی کیفری برای یوگسلاوی سابق، ۱۹۹۳

گفتار پنجم – جنایات علیه بشریت در اساسنامه ی دیوان بین المللی کیفری برای روآندا، ۱۹۹۴

گفتار ششم – جنایات علیه بشریت در اساسنامه دادگاه ویژه سیرالیون

گفتار هفتم– جنایات علیه بشریت در اساسنامه دیوان بین المللی کیفری

مبحث چهارم – جنایات علیه بشریت در قانون ملی دولت ها و محاکمه متهمین

گفتار اول – قانون ملی دولت فنلاند

گفتار دوم – قانون ملی دولت سوییس

گفتار سوم – قانون ملی دولت فرانسه

گفتار چهارم – محاکمه متهمین به ارتکاب جنایات علیه بشریت در دادگاه های ملی خارجی

مبحث پنجم– جنایات علیه بشریت در پیش نویس کمیسیون ۲۰۱۹ کمیسیون حقوق بین الملل ۵۰ گفتار اول – نقش کمیسیون حقوق بین الملل در تدوین، تعریف و مصداق سازی جنایات علیه بشریت ۵۰ گفتار دوم – تدوین پیش نویس پیشگیری و مجازات جنایات علیه بشریت۲۰۱۹

قسمت اول – ضرورت تصویب کنوانسیون جنایات علیه بشریت

قسمت دوم – خلاصه ای از فرایند تدوین پیش نویس جنایات علیه بشریت در کمیسیون حقوق بین الملل

قسمت سوم – ماهیت جنایات علیه بشریت در پیش نویس ۲۰۱۹ کمیسیون حقوق بین الملل

قسمت چهارم – تعریف و شرایط تحقق جنایات علیه بشریت در پیش نویس ۲۰۱۹

فصل دوم– مصونیت مقامات دولتی از قاعده عرفی پیش به سوی معاهده

مبحث اول – تعریف و قلمرو مصونیت

گفتار اول – تعریف مصونیت

گفتار دوم – قلمرو مصونیت

قسمت اول – مصونیت اموال و اماکن دیپلماتیک، ارتباطات و مکاتبات رسمی (عدم تعرض)

قسمت دوم – مصونیت قضایی اعضای نمایندگی دیپلماتیک

مبحث دوم – مبانی نظری مصونیت

گفتار اول – نظریه برون مرزی

گفتار دوم – نظریه نمایندگی

گفتار سوم – نظریه انجام وظیفه (دکترین عمل دولت)

گفتار چهارم – نظریه اصل عمل متقابل

مبحث سوم – منابع مصونیت

گفتار اول – معاهدات بین المللی

گفتار دوم – عرف بین المللی

مبحث چهارم – انواع مصونیت مقامات دولتی

گفتار اول – مصونیت بر مبنای شخصی

قسمت اول – مقامات دولتی برخوردار از مصونیت شخصی

قسمت دوم– دامنه مصونیت شخصی

گفتار دوم – مصونیت بر مبنای مادی یا کارکردی

قسمت اول – دامنه مصونیت کارکردی

مبحث پنجم – تحول مصونیت مقامات دولتی از قاعده عرفی به سمت تدوین معاهده

گفتار اول – مصونیت مقامات دولتی به عنوان قاعده عرفی بین المللی

گفتار دوم – مصونیت مقامات دولتی به سمت تدوین معاهده بین المللی

قسمت اول – خلاصه ای از فرایند تدوین پیش نویس مصونیت مقامات دولتی از صلاحیت محاکم خارجی در کمیسیون حقوق بین الملل

قسمت دوم – بررسی اجمالی مواد پیش نویس کمیسیون حقوق بین الملل در رابطه با مصونیت مقامات دولتی از صلاحیت محاکم خارجی

بخش دوم– ارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت و مراجع ذیصلاح در جهت رسیدگی و مجازات آنها

فصل اول – ارزیابی مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت

مبحث اول – مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت در برابر محاکم ملی خارجی

گفتار اول – ارزیابی مصونیت شخصی از صلاحیت دادگاه های ملی خارجی

قسمت اول – دادگاه ملی دولت بلژیک، پرونده عبدالله یرودیا

قسمت دوم – دادگاه ملی اسپانیا، قضیه فیدل کاسترو

قسمت سوم – دادگاه ملی بلژیک، قضیه شارون

قسمت چهارم – دادگاه ملی آمریکا، پرونده موگابه

قسمت پنجم – دادگاه ملی فرانسه، پرونده معمر قذافی

گفتار دوم – ارزیابی مصونیت کارکردی از صلاحیت دادگاه های ملی خارجی

قسمت اول– مجلس اعیان دولت انگلستان، پرونده آگوستو پینوشه

قسمت دوم – دادگاه های ملی سنگال و بلژیک، قضیه حسن هابره

مبحث دوم – مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت در برابر دادگاه های نظامی بین المللی

گفتار اول – تحولات قواعد مصونیت مقامات دولتی، قبل از منشور نورنبرگ

گفتار دوم – مصونیت مقامات دولتی، در منشور دادگاه نظامی بین المللی نورنبرگ

گفتار سوم – مصونیت مقامات دولتی، در منشور دادگاه نظامی بین المللی خاور دور– توکیو

گفتار چهارم – مصونیت مقامات دولتی، در قانون شماره

شورای کنترل متفقین

گفتار پنجم – مصونیت مقامات دولتی در اساسنامه ی دیوان بین المللی کیفری برای یوگسلاوی سابق،

گفتار ششم – مصونیت مقامات دولتی در اساسنامه ی دیوان بین المللی کیفری برای روآندا

گفتار هفتم – مصونیت مقامات دولتی در اساسنامه دادگاه ویژه سیرالیون

قسمت اول – محاکمه چارلز تیلور رییس جمهوری سابق لیبریا

مبحث سوم – مصونیت مقامات دولتی در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی

گفتار اول – دستور بازداشت احمد عمر البشیر

گفتار دوم – دستور بازداشت ولادیمیر پوتین

گفتار سوم – دستور بازداشت معمر قذافی

گفتار چهارم – احضاریه اوهورو کنیاتا رییس جمهور کنیا

گفتار پنجم – پرونده لوران باگبو رییس جمهور سابق ساحل عاج

مبحث چهارم – تحلیل مصونیت مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت

گفتار اول – مصونیت شخصی

قسمت اول – مصونیت شخصی در دادگاه های ملی خارجی

قسمت دوم – مصونیت شخصی در دادگاه های بین المللی

گفتار دوم – مصونیت کارکردی

قسمت اول – مصونیت کارکردی در دادگاه های ملی خارجی

قسمت دوم – استثنایات مصونیت مقامات دولتی در دادگاه های ملی خارجی

قسمت سوم – مصونیت کارکردی در دادگاه های بین الملی

فصل دوم – مراجع صلاحیت دار در رسیدگی به مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت

مبحث اول – ارزیابی صلاحیت محاکم ملی خارجی با استناد به اصل صلاحیت جهانی در رسیدگی به اتهامات مقامات دولتی متهم به ارتکاب جنایات علیه بشریت

گفتار اول – صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به اتهامات مقامات دولتی در ارتکاب جنایات علیه بشریت

گفتار دوم – محدودیت ها و مشکلات دیوان کیفری بین المللی در اعمال صلاحیت بر مقامات و سران دولت ها

مبحث دوم – ارزیابی صلاحیت محاکم ملی خارجی با استناد به اصل صلاحیت جهانی در رسیدگی به اتهامات مقامات دولتی متهم به ارتکاب جنایات علیه بشریت

گفتار اول – تعریف، ضرورت، اسناد بین المللی و ملی

گفتار دوم – اصل صلاحیت جه–انی در تقابل با قاعده مصونیت قضایی مقامات دولتی

گفتار سوم – چالش ها و مشکلات اعمال اصل صلاحیت جه–انی نسبت به مصونیت کارکردی مقامات دولتی سابق

نتایج و پیشنهادات

منابع

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

  • جنایات علیه بشریت
  • مقامات دولتی
  • مصونیت
  • مصونیت شخصی
  • مصونیت کارکردی