از جرم شناسی تا بزه دیده شناسی کویییرها: تحلیل بزه کاری و بزه دیدگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی جنسیتی خاص

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
از جرم شناسی تا بزه دیده شناسی کویییرها: تحلیل بزه کاری و بزه دیدگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی _ جنسیتی خاص
عنواناز جرم شناسی تا بزه دیده شناسی کویییرها: تحلیل بزه کاری و بزه دیدگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی _ جنسیتی خاص
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیدعرفان قادری
استاد راهنمامهرداد رایجیان اصلی11
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات متحده عربی



از جرم شناسی تا بزه دیده شناسی کویییرها: تحلیل بزه کاری و بزه دیدگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی _ جنسیتی خاص عنوان رساله ای است که توسط سیدعرفان قادری، با راهنمایی مهرداد رایجیان اصلی 11 در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد امارات متحده عربی دفاع گردید.

چکیده

آنچه که دیگران را از یکدیگر متمایز میسازد، همانا عوامل محیطی و طبیعی است."جنسیت" از جمله این علل بوده و حسب اینکه جنسیت فرد، مرد یا زن باشد در عرصهها، موقعیتها و جوامع گوناگون، حقوق و تکالیف متفاوتی بر او بار میگردد. در این میان، کسانی هستند که جنسیت آن ها متاثر از عوامل مختلف طبیعی و محیطی دچار اختلال میگردد به نحوی که خودرا در معیارهای سنتی جنس و جنسیت قرار نمی دهند. اشخاصی که گرایش جنسی یا هویت جنسی خود را در این معیار سنتی برنمی تابند، جزیی از پیکره ی کویییرها قلمداد می گردند. وضعیت اجتماعی اقشار کویییر در هر جامعه، در وهله ی اول به فرهنگ و عرف حاکم بر آن جامعه برمی گردد. علاوه بر آن، رویکرد مقنن و پذیرفتن این اقشار به عنوان طیفی از جامعه، در زندگی آنان حایز اهمیت است. از یک طرف، در جامعه ای چون ایران که حقوق و تکالیف اقشار کویییر به درستی و به طور شفاف مشخص نگردیده است، تحت تاثیر عوامل موثر بر ارتکاب جرم از منظر جرم شناسی، این اشخاص طیفی از بزهکاران را به خود اختصاص می دهند و از طرف دیگر، بزه دیدگی ناشی از اختلال هویت جنسی و یا به تعبیر دیگر، ملال جنسیتی عامل بسیار مهمی است که این گروه آسیب پذیر را به ورطه ی بزهکاری و انحراف سوق می دهد. در راستای بزهکاری اقشار کویییر به جهت قرارگیری در وضعیت خاص، در جایگاهی متفاوت نسبت به سایر افراد قرار می گیرند. الزام است این شرایط ویژه در صورت بزهکار بودن آن ها لحاظ گردد؛ چراکه این طیف نه تنها از لحاظ جسمی و روحی در حالتی متفاوت از مردم عادی قرار دارند؛ بلکه به واسطه ی همین تفاوت ها دچار مشکلات و بیماری های روانی گوناگون شده و احساس انزوا و طردشدگی به آن ها دست دهد که این حالت نیز قطعا در ارتکاب جرایم آنان بی تاثیر نخواهد بود. و از طرفی به دلیل شبهه ای که ممکن است در تعیین جنسیتشان در مجازات هایی که میزان آن ها در مرد و زن متفاوت است، پیش بیاید. الزام است وضعیت این افراد در قبال جرایمی که جنسیت در وقوع آن ها نقش ندارد و جرایمی که جنسیت در وقوع آن ها نقش دارد، در صورت بزهکار بودن آن ها مورد بررسی قرار گیرد. در راستای بزه دیدگی به اذعان پژوهشگران و صاحب نظران، آنان به واسطه ی همان تفاوت ها بیشتر از افراد عادی در معرض جرم و جنایت قرار دارند و درصد اینکه مورد سوءاستفاده ی دیگران در ارتکاب جرایم (بهخصوص جرایم جنسی) قرار گیرند، بیشتر است. همچنین این اقشار ممکن است ناخواسته به انجام برخی افعال مبادرت نمایند. چه بسا که قانون انجام این کارها را برای آن ها جرم قلمداد کند، در صورتی که قصد ارتکاب جرم نداشته و حتی آگاه نبوده اند که عملشان مجرمانه است. در کشور ما، برخلاف برخی جوامع، اتخاذ سیاست جنایی افتراقی در سه سطح تقنینی، قضایی و اجرایی در قبال این اشخاص ضروری به نظر می رسد. مسیله ای که تاکنون از نگاه مسیولین مغفول مانده است. بنابراین اگرچه در سطح سیاست جنایی اجرایی اقدامات و فعالیت هایی همچون تاسیس بخش مختص به برخی از اقشار کویییر (ترنس سکشوال ها) در سازمان بهزیستی کل کشور صورت پذیرفته؛ اما در سطح سیاست جنایی تقنینی و قضایی راه درازی در پیش است. به نظر می رسد، با فرهنگ سازی و اتخاذ سازوکارهای مناسب در سطح جامعه از سوی رسانه ها و ارگان های مسیول... بتوان تا حدودی مشکلات این اقشار را بهبود بخشید و همچنین با ارتقای سطح سواد افکار عمومی تا حد زیادی به مشکالت موجود در نحوه ی برخورد با این افراد فایق آمد و مانع سوءاستفاده و کشیده شدن آن ها به ورطه ی کژروی ها، بزهکاری های خواسته یا ناخواسته و بزه دیدگی شد.

ساختار فهرست رساله

چکیده:

فصل اول:

کلیات پژوهش …۳ ۱–۱. بیان مسیله

۲–۱. پیشینهی تحقیق

۳–۱. سوالات تحقیق

۱–۳–۱. سوال اصلی تحقیق

۱–۳–۲. سوالات فرعی تحقیق

۴–۱. فرضیات تحقیق

۱–۴–۱. فرضیات اصلی

۱–۴–۲. فرضیات فرعی

۵–۱. اهداف پژوهش

۶–۱. ضرورت انجام تحقیق

۷–۱. روش انجام تحقیق

۸–۱. سازماندهی پژوهش

فصل دوم:

ادبیات تحقیق (مفهومشناسیها، تعریف و گونهشناسی)

۱–۲. دستهبندی با معیار شخصی (به اعتبار افراد کویییر)

۱–۱–۲. جنسیت

۲–۱–۲. اقلیت جنسی

۳–۱–۲. گرایش جنسی

۲–۱–۳–۱. دگرجنسگرا

۲–۱–۳–۲. همجنسگرا

۲–۱–۳–۳. دوجنسگرا

۲–۱–۳–۳–۱. کلیشه های دوجنسگرایی

۲–۱–۳–۳–۲. روند تکامل در مفهوم دوجنسگرایی

۲–۱–۳–۴. بیجنسگرا

۳–۲–۲. هویت جنسی

۲–۲–۳–۱. زنانه

۲–۲–۳–۲. مردانه

۲–۲–۳–۳. بیجنسیت

۴–۳–۲–۲. دگرباشان جنسی

۲–۲–۳–۴–۱. مرد به زن

۲–۲–۳–۴–۲. زن به مرد

۲–۲–۳–۵. میان جنس: هرمافرودیت: خنثی

۲–۲–۳–۵–۱. میان جنس کاذب مذکر (خنثی واضح)

۲–۲–۳–۵–۲. میان جنس کاذب مونث (خنثی واضح)

۲–۲–۳–۵–۳. میان جنس واقعی (خنثی غیر واضح)

۲–۲–۳–۶. افراد دارای خصلت و منش جنسی – جنسیتی خاص )کویییر (

۲–۲. دستهبندی با معیار نوعی (به اعتبار رفتار یا پدیده ی مجرمانه_منحرفانه)

۱–۲–۲. مبدل پوشی

۲–۲–۱–۱. درگ کینگ

۲–۲–۱–۲. درگ کویین

۲–۲–۲. انحرافات

۲–۲–۲–۱. نمایشگری

۲–۲–۲–۲. یادگارپرستی

۲–۲–۲–۳. مالشگری

۲–۲–۲–۴. پدوفیلی

۲–۲–۲–۵. خودآزاری

۲–۲–۲–۶. دگرآزاری

۲–۲–۲–۷. سادومازوخیسم

۳–۲–۲. کژرویها

۲–۲–۳–۱. کژروی نخستین

۲–۲–۳–۲. کژروی دومین

۲–۲–۳–۳. کژروی فردی

۲–۲–۳–۴. کژروی گروهی

۳–۲. دستهبندی با معیار جرمانگاری (به اعتبار عناوین مجرمانه قانونی)

۲–۳–۱. لواط

۲–۳–۲. مساحقه

۲–۳–۳. فروش و استعمال مواد مخدر

۲–۳–۴. ضرب و جرح

۲–۳–۵. ولگردی و تکدیگری

۲–۳–۶. تنفروشی و جرایم منافی عفت و اخلاق عمومی

فصل سوم:

تبیینهای علتشناسه ی بزهکاری و بزهدیدگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی– جنسیتی خاص

۱–۳. تبیینهای روانشناسانه

۳–۱–۱. علتشناسی با پیروی از نظام روانشناسی DSM

۳–۱–۱–۱. اختلال هویت جنسی از دیدگاه “DSM”

۳–۱–۱–۲. اختلال هویت جنسی در کودکان

۳–۱–۱–۳. اختلال هویت جنسی در بزرگسالان

۳–۱–۱–۴. اختلال هویت جنسی در نامعین

۳–۱–۲. علل پدید آمدن هویت جنسی

۳–۱–۲–۱. استرس قبل از تولد

۳–۱–۲–۲. اختلالات ژنتیکی

۳–۱–۲–۳. مشکلات مغزی و سیستم عصبی مرکزی

۳–۱–۳. علل ارتکاب جرایم جنسی از منظر روانشناسی

۳–۱–۳–۱. عوامل روانی و اختلالات شخصیتی

۳–۱–۳–۲. اختلال اخلاقی

۳–۱–۳–۳. دورهی گذار از حالت سردرگمی

۲–۳. تبیینهای جرمشناسانه

۳–۲–۱. تاثیر عوامل زیستی بر رفتار مجرمانه

۳–۲–۱–۱. زیستشناسی جنایی سنتی

۳–۲–۱–۲. زیستشناسی جنایی نوین

۳–۲–۱–۳. رفتار مجرمانه و ژنتیک

۳–۲–۱–۴. رفتار مجرمانه و زیست شناسی شیمیایی

۳–۲–۱–۵. رفتار مجرمانه و فیزیولوژی عصب

۳–۲–۲. قلمرو اثرگذاری زیستشناسی جنایی

۳–۲–۲–۱. اقلام اثرگذاری عوامل زیستی

۳–۲–۲–۲. میزان اثرگذاری عوامل زیستی

۳–۲–۳. تبیینهای جرمشناسانهی کویییرها (از منظر گونه شناسی)

۳–۲–۳–۱. سنخشناسی مکتب اثباتی

۳–۲–۳–۲. سنخشناسی روان/ اجتماعی از نظر تارد

۳–۲–۳–۳. سنخشناسی روانپزشکی– بنیاد از منظر بنیاد ایبراهامسن

۴–۲–۳. علل ارتکاب جرایم جنسی (از منظر جرمشناسی)

۳–۲–۴–۱. عوامل فیزیولوژیکی

۳–۲–۴–۲. عوامل فرهنگی و اجتماعی

۳–۲–۴–۳. محرومیت از روابط جنسی و طبیعی

۳–۳. تبیینهای بزه دیده شناسانهی اقشار کویییر

۳–۳–۱. نظریههای بزه دیده مدار

۳–۳–۲. نظریهی شتابدهندگی بزه دیده

۳–۳–۲–۱. تحریک و تشویق فعال

۳–۳–۲–۲. تحریک و تشویق منفعل

فصل چهارم:

تبیینهای پیشگیرانهی بزهکاری وبزهدیدهگی اشخاص دارای خصلت و منش جنسی – جنسیتی خاص

۱–۴. پیشگیری قهرآمیز (سرکوبگر)

۴–۱–۱. توسل به مجازات های حدی

۴–۱–۲. توسل به مجازاتهای تعزیری

۲–۴. پیشگیری غیر قهرآمیز (غیر سرکوبگر)

۴–۲–۱. پیشگیری موقعیتمدار در خصوص کویییرها

۴–۲–۲. پیشگیری فرد مدار در خصوص کویییرها

۴–۲–۲–۱. پیشگیری از سوءاستفاده جنسی

۴–۲–۲–۲. پیشگیری از توهین و تحقیر

۴–۲–۲–۳. پیشگیری از ازدواج اجباری، طرد از خانواده و ارجاع به بیمارستان روانی

۴–۲–۲–۴. پیشگیری از جرایم مبتنی بر نفرت و مقابله با رفتارهای همجنس هراسانه

۱–۴–۲–۲–۴. به رسمیت شناختن جرایم تنفرآمیز و بزهدیدگی ناشی از آن در قوانین کیفری

۲–۴–۲–۲–۴. ترسیم سازوکارهای حمایتی از گذر نگاه بزه دیده

۳–۴–۲–۲–۴. تدوین ساختار مشارکتی در نظام جامع حمایت از بزهدیدگان جرایم ناشی از نفرت

۵–۲–۲–۴. توسل به مداخلات زود هنگام در جهت پیشگیری از جرایم اطفال

۴–۲–۲–۵–۱. شناسایی کودکان در معرض خطر

۲–۵–۲–۲–۴. شناسایی نیازهای کودکان در معرض خطر

۳–۵–۲–۲–۴. شناسایی آسیبها و عوامل بزهکاری و بزه دیدگی کودکان در معرض خطر

۶–۲–۲–۴. پیشبینی مددکار اجتماعی در محیط مدرسه

۴–۲–۲–۷. ایجاد چتر حمایتی بهزیستی، بیمه و آموزش و پرورش

۴–۲–۲–۸. یادگیری تغییر افکار ناکارآمد در خانواده و تعامل مثبت با کودکان

۴–۲–۲–۹. فراهم کردن سهولت دسترسی به روانشناسان و روانکاوان و مقابله با برچسب زنی بیماری روانی

۴–۲–۲–۱۰. ارتقای عزت نفس و ایجاد روحیه در کودکان

۳–۲–۴. پیشگیری اجتماعمدار در خصوص کویییرها

۴–۲–۳–۱. ارتقای سطح رفاه و زندگی مردم با حمایت دولت

۴–۲–۳–۲. ایجاد اشتغال و فراهم کردن فرصتهای شغلی

۴–۲–۳–۳. امکان دسترسی به خدمات عمومی (درمانی) و بهداشتی

۴–۲–۳–۴. ارتقای سطح فرهنگ عمومی جامعه از طریق رسانههای جمعی

۴–۲–۳–۵. حمایت از افراد کویییر در برابر هرگونه تبعیض در نظام عدالت جنایی و آموزش قضات و مامورین در برخورد با آنان

فصل پنجم:

نتیجه گیری و پیشنهادها

۱–۵. نتیجهگیری

۲–۵. پیشنهادها

فهرست منابع

منابع فارسی

کتاب ها، مقاله ها، پایان نامه ها:

مقاله ها

پایان نامه ها

گزارش ها، سندها، قانون ها، مرجع های اینترنتی:

منابع انگلیسی

کتاب ها، مقاله ها

کلیدواژه ها

  • جنسیت
  • هویت جنسی
  • گرایش جنسی
  • کویییر
  • بزهکاری
  • بزه دیدگی