استثنایات وارد بر اختراعات دارویی مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی هند و ایران
 | |
| عنوان | استثنایات وارد بر اختراعات دارویی مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی هند و ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق مالکیت فکری |
| دانشجو | ثمین سادات میرشریفی |
| استاد راهنما | مهدی زاهدی |
| استاد مشاور | محسن صادقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه علامه طباطبایی |
استثنایات وارد بر اختراعات دارویی مطالعه تطبیقی در نظام حقوقی هند و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ثمین سادات میرشریفی، با راهنمایی مهدی زاهدی و با مشاوره محسن صادقی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.
چکیده
از سالیان پیش، حفاظت از جان افراد بشر و تلاش برای بقای او، از اهم دغدغه های زندگی انسان بوده است. بی راه نخواهد بود اگر بگوییم همین دغدغه ها سبب شد تا رشته طب و کشف و اختراع داروهای شفابخش از دیرباز در صدر مهم ترین علوم قرار بگیرند. از دیگر سو، در سال های معاصر افزایش اهمیت اقتصادی اموال فکری، تلاش برای شکل گیری رویه های نظام مند برای حمایت از این اموال در سطح بین–المللی و جایگاه ویژه محصولات و فرآیندهای دارویی در حقوق مالکیت فکری، موجب شده است تا توجهات بیشتری به ارتباط حقوق مالکیت فکری و اختراعات دارویی مبذول شوند. با تصویب موافقت نامه بین المللی تریپس، در الزام دولت ها به اعطای ورقه حق اختراع برای محصولات دارویی شکی باقی نیست، اما آن چه برای کشورهای درحال توسعه واجد اهمیت است استفاده بهینه از انعطاف های این موافقت نامه است تا با بهره از آن ها راه را برای دسترسی آسان و ارزان به داروها هموار کرده و موجبات بالندگی صنایع بومی خود را فراهم آورند. در این راستا پرداختن به مقرراتی که حق انحصاری صاحب اختراع را محدود می کنند از جالب توجه ترین راهکارها است که برخی از کشورهای درحال توسعه مانند هند در استفاده از آن ها با تدبر عمل کرده اند و تجربه ایشان می تواند برای برای سایر کشورهای درحال توسعه مفید واقع شود. از این رو موضوع این جستار، استثنایات وارد بر اختراعات دارویی است تا با بررسی مقررات مربوطه در سطح بین المللی و همچنین با نگاهی تطبیقی در کشورهای هند و ایران، اهمیت و جایگاه این استثنایات را در نظام حمایت از اختراعات دارویی روشن سازد.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ه بخش اول: کلیاتی در باب اختراعات دارویی و استثنایات وارد بر آن
گفتار اول : مفهوم شناسی
بند اول: مفهوم دارو و انواع آن
بند دوم: مفهوم اختراع و حق اختراع
گفتار دوم: تاریخچه
بند اول: تاریخچه حمایت از اختراعات دارویی در هند
بند دوم: تاریخچه حمایت از اختراعات دارویی در ایران
بند سوم: تاریخچه حمایت از اختراعات دارویی در سطح بین المللی
الف) موافقتنامه مربوط به جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری (تریپس)
اول)تصویب موافقتنامه و دستاوردهای آن
دوم) موافقتنامه تریپس و استثنایات وارد بر اختراعات
سوم) رویه قضایی سازمان تجارت جهانی در مورد اعمال ماده
موافقتنامه
ب) اعلامیه دور دوحه:
گفتار سوم: حمایت از اختراعات دارویی
بند اول: حقوق ناشی از حق اختراع
الف) حقوق معنوی
ب) حقوق مادی
اول) حقوق مادی صاحب حق اختراع در موافقتنامه بین المللی تریپس
دوم) حقوق مادی صاحب حق اختراع در حقوق هند
سوم) حقوق مادی صاحب حق اختراع در مقررات ایران
بند دوم: شرایط حمایت از اختراعات دارویی
الف) شرایط ایجابی حمایت از اختراعات
اول) جدید بودن
دوم) داشتن گام ابتکاری
سوم) داشتن کاربرد صنعتی
ب) شرط سلبی: عدم مغایرت ثبت اختراع دارویی با نظم عمومی
بند سوم: دلایل حمایت از اختراعات دارویی
الف) مبانی نظری موافقان و مخالفان حمایت از ابداعات دارویی:
اول) دلایل مدافعان حمایت از اختراعات دارویی
۱) از دیدگاه اقتصادی
۲) از دیدگاه حقوق بشری
۱–۲ حق بر سلامتی
۲–۲ نظریه جان لاک
دوم) دلایل مخالفان حمایت از اختراعات دارویی
۱) از دیدگاه اقتصادی
۲) از دیدگاه حقوق بشری:
۱–۲ حق بر سلامتی
۲–۲ نظریه جان لاک
ب) نظر برگزیده و مبانی نظری استثنایات وارد بر اختراعات دارویی
اول: قاعده لاضرر ۵۰ دوم: نظریه جان لاک
سوم: نظریه تقدم حق حیات بر حق مالکیت
چهارم: لزوم رعایت منفعت عمومی
پنجم: نظریه منع سوء استفاده از حق
بخش دوم: مصادیق استثنایات وارد بر اختراعات دارویی
گفتار اول: استفاده شخصی
بند اول: مفهوم استثناء
بند دوم: جایگاه استثناء استفاده شخصی و غیر تجاری در مقررات هند
بند سوم: جایگاه استثناء استفاده شخصی و غیر تجاری در مقررات ایران
گفتار دوم: استفاده تجربی و آزمایشگاهی
بند اول: مفهوم استثناء
بند دوم: جایگاه استثناء استفاده تجربی و آزمایشگاهی در مقررات هند
بند سوم: جایگاه استثناء استفاده تجربی و آزمایشگاهی در مقررات ایران
گفتار سوم: استفاده آموزشی
بند اول: مفهوم استثناء
بند دوم: جایگاه استثناء استفاده آموزشی در مقررات هند
بند سوم: جایگاه استثناء استفاده آموزشی در مقررات ایران
گفتار چهارم: استثناء اقدام پیش از موعد یا استثناء بولار
بند اول: مفهوم استثناء
بند دوم: جایگاه استثناء بولار در مقررات هند
بند سوم: جایگاه استثناء بولار در مقررات ایران
گفتار پنجم: استثناء استفاده قبلی
بند اول: مفهوم استثناء
بند دوم: جایگاه استثناء استفاده قبلی در مقررات هند
بند سوم: جایگاه استثناء استفاده قبلی در مقررات ایران
گفتار ششم: واردات موازی
بند اول: مفهوم زوال یا استیفای حق
بند سوم: جایگاه استثناء واردات موازی در مقررات هند
بند چهارم: جایگاه استثناء واردات موازی در ایران
گفتار هفتم: مجوز اجباری
بند اول: جهات صدور مجوز اجباری
الف) عدم بکارگیری اختراع یا عدم کفایت آن
ب) خودداری از انعقاد مجوز بهره برداری
ج) اختراعات وابسته
د) مغایرت با رقابت آزاد و غیررقابتی بودن
ه)استفاده دولتی
و) وضعیت فوق العاده بهداشتی و اضطرار ملی
بند دوم: شرایط صدور مجوز اجباری
الف) بررسی موردی:
ب) تلاش برای مذاکره با دارنده حق جهت جلب رضایت وی
ج) پرداخت کافی به دارنده حق اختراع با لحاظ ارزش اقتصادی مجوز
د) صدور مجوز عمدتا برای تامین بازار داخلی کشور صادرکننده مجوز
بند سوم: اوصاف مجوزهای اجباری
الف) غیر انحصاری بودن مجوز اجباری
ب) غیرقابل نقل و انتقال بودن مجوزهای اجباری
ج) قابلیت اعتراض
د) محدودیت دامنه و مدت زمان استفاده
بند چهارم: ماده
تریپس و بیانیه دوحه
نتیجه گیری و پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
کلیدواژه ها
- حقوق مالکیت فکری
- اختراعات دارویی
- استثنایات
- حق انحصاری
- ورقه اختراع