استقلال نهاد وکالت با تاکید بر پیش نویس قانون جامع وکالت

عنوان	استقلال نهاد وکالت با تاکید بر پیش نویس قانون جامع وکالت
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	بهاره مرتضوی
استاد راهنما	زهره موسوی فر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۶
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

استقلال نهاد وکالت با تاکید بر پیش نویس قانون جامع وکالت عنوان پایان نامه ای است که توسط بهاره مرتضوی، با راهنمایی زهره موسوی فر در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

از اساسی ترین حقوق بشری، حق تساوی و برخورداری همگان از حمایت های قانونی و تضمینات لازم برای حق دفاع و دادخواهی است. برای تحقق دادرسی عادلانه و انجام دفاع از حقوق طرفین دعوی، حضور وکلای مدافع مستقل در کنار نهادهای قضایی ضروری است. بنابراین دادرسی عادلانه اقتضا می کند که نهاد وکالت از استقلال برخوردار باشد زیرا وکیل مستقل است که می تواند با فراغ بال در مقابل هر قدرت مداری حتی حاکمیت از حق و عدالت دفاع نماید. به دلیل اهمیت نهاد وکالت و استقلال آن، قوانین متعددی تاکنون در ایران به تصویب رسیده است که جدیدترین آن لایحه قانون جامع وکالت است. در این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی به بررسی استقلال نهاد وکالت در این لایحه پرداخته شد. لایحه جامع وکالت که هم اکنون مورد بحث و اختلاف نظر فراوان بین حقوقدانان است، دربردارنده مباحث مختلفی مانند ساختار کانون وکلای دادگستری، وظایف و اختیارات کانون و ارکان آن، دادسرا و دادگاه های انتظامی وکلا، هیات نظارت، شرایط و موانع ورود به وکالت دادگستری و کارآموزان وکالت، صدور و ابطال پروانه و غیره می باشد. با توجه به مطالعات صورت گرفته و نتایج حاصل از این تحقیق به نظر می رسد که رویکرد اساسی در در این لایحه دخالت شدید قوه قضاییه در فعالیت حرفه وکلا و امور کانون ها در مراحل مختلف و به ویژه ساختار تشکیلاتی این نهاد مدنی باسابقه در ایران است. نظارت بیشتر قوه قضاییه بر کار وکلا طبق این لایحه یا قرار دادن صدور پروانه وکالت جزو اختیارات قوه قضاییه از جمله مواردی است که به نظر می رسد استقلال وکلا را از بین می برد. وکیل دادگستری که بایستی بدون هر گونه تحدیدی و بدون اجبار به اخذ صلاحیت یا مجوز انجام کار از سوی نهادی غیر از کانون وکلا بتواند آزادانه به اشتغال حرفه خویش بپردازد، با این رویکرد یکی از جهات و زیرساخت های اصلی استقلال خود را از دست می دهد. به طور کلی می توان گفت معایب و نواقص این لایحه بیش از محاسن آن است و عمده مقررات مندرج در آن چنین القا می نماید که مقصود صرفا به چالش کشیدن استقلال کانون های وکلای دادگستری و سلب کامل استقلال وکلای دعاوی و وابستگی کامل به دستگاه قضایی است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

فصل اول: کلیات تحقیق

۱–۱– مفهوم لغوی و اصطلاحی وکالت

۱–۲– مفهوم استقلال نهاد وکالت

۱–۲–۱– مقایسه استقلال و بی طرفی

۱–۲–۲– استقلال در ساختار نهاد وکالت

۱–۳– اهمیت و جایگاه حرفه وکالت

۱–۳–۱– اهمیت و جایگاه تاریخی حرفه وکالت

۱–۳–۲– اهمیت و جایگاه حرفه وکالت در فقه امامیه

۱–۳–۳– اهمیت و جایگاه حرفه وکالت در ایران

۱–۴– انواع وکالت دادگستری

۱–۴–۱– وکالت تعیینی (انتخابی)

۱–۴–۲– وکالت تسخیری

۱–۴–۳– وکالت معاضدتی

۱–۵– قوانین وکالت در ایران

۱–۵–۱– قوانین متضمن احکام مربوط به وکالت

۱–۵–۲– قوانین و مقررات (خاص) مربوط به وکالت

فصل دوم: استقلال نهاد وکالت در اسناد بین المللی و حقوق ایران

۲–۱– استقلال نهاد وکالت در اسناد بین المللی

۲–۱–۱– اسناد بین المللی مربوط به استقلال وکیل

۲–۱–۱–۱– اعلامیه جهانی حقوق بشر

۲–۱–۱–۲– اصول اساسی سازمان ملل در مورد نقش وکلاء (۱۹۹۰)

۲–۱–۱–۳– اصول اساسی در خصوص استقلال حرفه وکالت

۲–۱–۱–۴– منشور اصول اساسی وکلای اروپایی (۲۰۰۶)

۲–۱–۱–۵– مجموعه قواعد رفتار حرفه ای وکلای اروپایی (۲۰۰۶)

۲–۱–۱–۶– سایر اسناد بین المللی

۲–۱–۲– معیارها و مولفه های استقلال نهاد وکالت در اسناد بین المللی

۲–۱–۲–۱– عدم وابستگی به حاکمیت

۲–۱–۲–۲– امکان تشکیل انجمن های حرفه ای خودگردان و حق پیوستن به آنها

۲–۱–۲–۳– مدیریت مستقل

۲–۱–۲–۴– مصونیت از مداخلات حکومت و مراجع قدرت

۲–۱–۲–۵– مصونیت مدنی و کیفری

۲–۱–۲–۶– داشتن امنیت شغلی و حرفه ای

۲–۲– استقلال نهاد وکالت در حقوق ایران

۲–۲–۱– قوانین و لوایح استقلال وکلا

۲–۲–۱–۱– لایحه قانونی استقلال کانون وکلای دادگستری (مصوب ۱۳۳۳)

۲–۲–۱–۲– از لایحه قانونی استقلال کانون وکلا (مصوب ۱۳۳۳) تا لایحه جامع وکالت

۲–۲–۱–۳– ادامه سیر استقلال وکلا؛ قانون جامع وکالت

۲–۲–۲– استقلال وکلا و شکل گیری کانون وکلا

۲–۲–۳– مبانی استقلال نهاد وکالت در حقوق ایران

۲–۲–۳–۱– اصل حاکمیت قانون در جامعه؛ مبنای استقلال وکیل

۲–۲–۳–۲– تضمین حقوق و آزادی های بنیادین افراد

۲–۲–۳–۳– آزادی حرفه ای یا آزادی تشکیل انجمن

۲–۲–۴– معیارها و مولفه های استقلال نهاد وکالت در حقوق ایران

۲–۲–۴–۱– مصونیت مدنی و کیفری

۲–۲–۴–۲– داشتن امنیت شغلی و حرفه ای

فصل سوم:

چالش های استقلال نهاد وکالت در پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۱– چالش های استقلال نهاد وکالت در حقوق ایران

۳–۱–۱– ماده

قانون آیین دادرسی کیفری

۳–۱–۲– قانون اخذ کیفیت پروانه مصوب ۱۳۷۶

۳–۱–۳– ماده

قانون برنامه سوم توسعه مصوب ۱۳۷۹

۳–۲– فرایند پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۳– موارد نقض مبانی استقلال نهاد وکالت در پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۳–۱– نقش نداشتن کانون وکلا در تدوین لایحه

۳–۳–۲– دخالت قوه قضاییه در انتصاب وکلا

۳–۳–۳– تشدید نظارت قوه قضاییه بر وکلا

۳–۳–۴– اختیارات فراوان هیات نظارت

۳–۳–۵– عدم پیش بینی حق تجدیدنظر نسبت به تصمیمات هیات نظارت

۳–۳–۶– عدم رعایت اصل قانونی بودن رسیدگی به تخلفات وکلا از طریق دادگاه انتظامی وکلا

۳–۴– نقاط قوت و ضعف پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۴–۱– نقاط مثبت و دستاوردهای طرح پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۴–۲– نقاط ضعف و ایرادات طرح پیش نویس قانون جامع وکالت

۳–۵– حق بر داشتن اتحادیه در اسناد بین المللی و حقوق ایران با تاکید بر پیش نویس قانون جامع وکالت

کلیدواژه ها

• استقلال وکیل
• وکالت