اسقاط حق شکایت از رای؛ نقدی بر رای وحدت رویۀ شمارۀ 819 هیأت عمومی دیوان عالی کشور
اسقاط حق شکایت از رای؛ نقدی بر رای وحدت رویۀ شمارۀ 819 هیأت عمومی دیوان عالی کشور نام مقاله ای از بدیع فتحی که در شماره چهارم (پاییز و زمستان ۱۴۰۲) در نشریه نقد و تحلیل آراء قضایی منتشر شده است.
چکیده
همه اشخاصی که رای به ضرر آنان است در صورتی که حق خود را ساقط نکرده باشند برابر قاعده «مغلوبیت» حق شکایت از رای را دارند، در مواردی محکوم‌علیه حق انتخاب چند شیوه شکایت از رای را دارد و ممکن است در مهلت یک شیوه شکایت از رای شیوه دیگری را انتخاب کند که هنوز مهلت آن نرسیده است مانند این که در مهلت واخواهی شیوه تجدیدنظرخواهی یا فرجام خواهی درپیش گیرد و یا در مهلت تجدیدنظرخواهی شیوه فرجام‌خواهی را درپیش گیرد. در این صورت این پرسش پیش می‌آید که آیا از نظرگاهِ حقوق آیینی این امر قابل پذیرش است یا خیر؟ دیوان عالی در رای وحدت رویه شمارۀ 819 – 16/1/ 1401 خورشیدی در خصوص رایی که محکوم‌علیه در مهلت تجدیدنظرخواهی درخواست فرجام‌خواهی داشته فرجام‌خواهی را به درستی مورد پذیرش قرار داده و بنابراین تکلیف کرده است که شعبه‌های دیوان عالی کشور برخلاف رویه غالب زمان صدور رای وحدت رویه، فرجام خواهی را به تجدیدنظرخواهی توصیف نکنند. این رای مورد نقد برخی است و افزون بر آن زوایای دیگری نیز دارد و اصلی‌ترین پرسش در مورد اسقاط ضمنی حق شکایت از یک شیوه و در پیش گرفتن شیوۀ دیگری و نیز استفاده وحدت ملاک آن در موارد مشابه است.
کلیدواژه‌ها
- اسقاط حق شکایت از رای
- اسقاط یک جانبه
- اسقاط دو طرفه
- تسلیم ضمنی
- تسلیم صریح