اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل محیط زیست با تاکید بر منابع جاندار دریای خزر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل محیط زیست با تاکید بر منابع جاندار دریای خزر
عنواناصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل محیط زیست با تاکید بر منابع جاندار دریای خزر
رشتهحقوق بین الملل
دانشجونسیم کاوسی
استاد راهنماعلی مشهدی
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه قم



اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل محیط زیست با تاکید بر منابع جاندار دریای خزر عنوان پایان نامه ای است که توسط نسیم کاوسی، با راهنمایی علی مشهدی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

مفهوم استفاده پایدار و معقول از اصول حقوق بین الملل محیط زیست است که در اسنادی چون دستور کار ۲۱، اعلامیه ۲۰۰۲ دهلی نو و سند ریو + ۲۰ آمده است. ولی با وجود این کمتر در آثار نویسندگان به عنوان یک "اصل" مورد شناسایی قرار گرفته است. استفاده پایدار و معقول، استفاده ای است که در عین بر طرف کردن نیاز های نسل حاضر، توانایی نسل آینده را نیز برای برطرف کردن نیازهایش، حفظ کند. مفاد و محتوای این اصل در معاهدات و موافقتنامه های قرن ۱۹ و ۲۰ و تا هم اکنون به طور غیرمستقیم، مورد توجه بوده است. ریشه ی شکل گیری این اصل به استفاده از منابع طبیعی مشترک برمیرگردد. آن جا که بر سر استفاده از این منابع اختلاف پیش می آمد و بحث استفاده ی منصفانه از آن ها مطرح می شد. به دنبال منصفانه بودن، پایداری نیز مطرح شد. دریای خزر از جمله منابع مشترکی است که برای حفظ و بقای محیط زیست و منابع آن، اجرای مفاد این اصل در مورد آن کار ساز است. مقررات بین المللی و منطقه ای که برای حفاظت از محیط زیست دریایی وجود دارد، مولفه های اجرای این اصل را بیان می دارد. اجرای این اصل در کنار سایر اصول حقوق بین الملل محیط زیست می تواند به تحقق هدف کنوانسیون تهران برای حفاظت از محیط زیست دریای خزر کمک کند. حفاظت از محیط زیست دریای خزر امری نیست که به طور انفرادی توسط هر یک از کشور ها ساحلی خزر امکان پذیر باشد؛ بلکه همکاری این دولت ها را در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی می طلبد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب


عنوان صفحه

مقدمه ۱

الف– بیان مساله ۱

ب– ضرورت و اهمیت ۴

ج– پیشینه ۴

د– سوالات اصلی و فرعی ۷

ن– فرضیه ها ۷

و– روش تحقیق ۸

ه– ساختار ۸

فصل اول: مفاهیم، پیشینه و منابع اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل ۹

مبحث اول: مفاهیم ۱۰

گفتار اول: استفاده پایدار ۱۰

بند اول– معنای لغوی ۱۰

بند دوم– معنای اصطلاحی ۱۰

بند سوم– تعریف اسناد قانونی ۱۲

گفتار دوم: استفاده معقول ۱۵

بند اول– معنای لغوی ۱۵

بند دوم– معنای اصطلاحی ۱۵

بند سوم– تعریف اسناد قانونی ۱۶

گفتار سوم: محیط زیست دریایی ۱۹

بند اول: محیط زیست ۱۹

بند دوم– محیط زیست دریایی ۲۰

بند سوم– دریا و دریاچه ۲۱

گفتار چهارم: منابع جاندار ۲۳

بند اول: معنای لغوی ۲۳

بند دوم: معنای اصطلاحی ۲۳

بند سوم: تعریف اسناد قانونی ۲۳

مبحث دوم: پیشینه اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل ۲۳

گفتار اول: قبل از عصر اکولوژی (۱۹۷۰) ۲۳

گفتار دوم: از اعلامیه استکهلم تا ریو ۲۶

بند اول– کنفرانس استکهلم ۲۷

بند دوم– استراتژی حفاظت جهانی (۱۹۸۰) و استراتژی مراقبت از زمین(۱۹۹۱) ۲۹

بند سوم– منشور جهانی طبیعت (۱۹۸۲) ۲۹

بند چهارم– گزارش ۱۹۸۷ بروتلند ۳۰

بند پنجم– کنفرانس ریو ۳۱

گفتار سوم: از عصر توسعه پایدار تاکنون ۳۴

بند اول– نشست ۲۰۰۲ ژوهانسبورگ ۳۴

بند دوم– اعلامیه ی انجمن حقوق بین الملل مربوط به اصول حقوق بین الملل توسعه ی پایدار (دهلی نو ۲۰۰۲) ۳۶

بند سوم– کنفراس ریو + ۲۰ ۳۷

بند چهارم: قطعنامه های صید پایدار مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از جمله از طریق موافقتنامه ۱۹۹۵ برای اجرای مقررات کنوانسیون حقوق دریا ها در مورد حفاظت و مدیریت ذخایر ماهیان مهاجر دور و دوکاشانه ای و سایر اسناد مربوطه ۳۸

مبحث سوم: منابع اصل استفاده پایدار و معقول در حقوق بین الملل ۴۰

گفتار اول: معاهدات بین المللی ۴۱

بند اول– اسناد عام ۴۱

الف– آب ها (دریا ها،دریاچه ها، رودخانه ها) ۴۱

ب– جنگل ها ۴۴

ج– تالاب ها ۴۶

د– گونه های گیاهی و جانوری ۴۶

بند دوم: اسناد خاص ۴۸

الف– آب ها ۴۸

ب– انرژی ۵۶

ج– جنگل ها ۵۶

ج– گونه های گیاهی و جانوری ۵۷

گفتار دوم: عرف ۵۹

بند اول– عنصر مادی ۶۰

بند دوم– عنصر معنوی ۶۱

گفتار سوم: اصول کلی حقوقی ۶۵

گفتار چهارم: رویه ی قضایی ۶۷

بند اول: رای

سپتامبر ۱۹۲۹ دیوان دایمی دادگستری بین المللی در اختلاف بین لهستان و اعضای کمیسیون بین المللی رودخانه ادِر ۶۷

بند دوم: رای

نوامبر ۱۹۵۷ دیوان داوری فرانسه و اسپانیا در اختلاف بر سر دریاچه لانو ۶۸

بند سوم: رای

سپتامبر ۱۹۹۷ دیوان بین المللی دادگستری در اختلاف بین مجارستان و اسلواکی( قضیه گابچیکو–نیگاماروس) ۶۹

بند چهارم: رای ۲۰۱۰ دیوان بین المللی دادگستری در اختلاف میان آرژانتین و اوروگویه (قضیه خمیر کاغذ) ۷۱

بند پنجم: رای

مارس ۲۰۱۳ دیوان بین المللی دادگستری در قضیه ی صید نهنگ ها، دعوای استرالیا علیه ژاپن با ورود نیوزلند ۷۲

گفتار پنجم: دکترین ۷۳

بند اول: دکترین هارمون ۷۴

بند دوم: دکترین رقیب دکترین هارمون ۷۵

الف– اصل منع آسیب به سرزمین ۷۶

ب– اصل حسن همجواری و همکاری بین المللی ۷۸

گفتار ششم: انصاف ۸۰

فصل دوم : کاربرد اصل استفاده پایدار و معقول در منابع جاندار دریایی؛ مورد دریاچه خزر ۸۲

مبحث اول:وضعیت اکولوژیکی و منابع موجود در دریای خزر ۸۳

گفتار اول: معرفی اجمالی دریای خزر ۸۳

گفتار دوم– گونه های گیاهی و جانوری دریای خزر ۸۴

بند اول– ماهیان خاویاری ۸۶

بند دوم– ماهی سفید ۸۸

بند سوم– ماهی کفال ۸۸

بندچهارم– ماهی سوف ۸۹

بند پنجم– کیلکا ماهیان ۸۹

بند ششم– فک خزری ۹۰

مبحث دوم: شناسایی عوامل مغایر با اصل استفاده پایدار و معقول ۹۱

گفتار اول: آلودگی دریای خزر ۹۲

بند اول–آلودگی ناشی از منابع مستقر در خشکی ۹۲

بند دوم– آلودگی ناشی از دریا ۹۶

بند سوم– آلودگی با منشا جوی ۱۰۰

گفتار دوم: صید ۱۰۱

بند اول– صید بی رویه ۱۰۱

بند دوم– روش ها ی نامناسب صید ۱۰۲

بند سوم–صید قاچاق ۱۰۲

گفتار سوم: توسعه ناپایدار سواحل ۱۰۳

گفتار چهارم: نوسان های سطح آب ۱۰۳

مبحث سوم: تعهدات دولت ها در استفاده پایدار و معقول از منابع جاندار دریای خزر ۱۰۵

گفتار اول: تعهدات دولت ها در سطح بین المللی ۱۰۵

بند اول–کنوانسیون حقوق دریاها۱۹۸۲ ۱۰۷

بند دوم– کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان ۱۹۷۲ ۱۰۷

بند سوم– کنوانسیون ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی ۱۰۸

بند چهارم–کنوانسیون تجارت بین المللی گونه های جانوران و گیاهان وحشی در معرض خطر انقراض و نابودی (سایتس) ۱۹۷۳ ۱۱۰

بند پنجم– کنوانسیون تنوع زیستی ۱۹۹۲ ۱۱۲

بند ششم– کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر وحشی ۱۹۷۹ ۱۱۴

بند هفتم– کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن و رسوبات کشتی ها ۲۰۰۴ ۱۱۶

بند هشتم–کنوانسیون بین المللی آمادگی، مقابله و همکاری در برابر آلودگی نفتی ۱۹۹۰ ۱۱۶

بند نهم–کنوانسیون چارچوب تغییرات آب و هوایی ۱۱۷

بند دهم– کنوانسیون حقوق بهره برداری های غیر کشتیرانی از آبراه های بین المللی ۱۹۹۷ ۱۱۹

گفتار دوم: تعهدات دولت ها در سطح منطقه ای ۱۲۱

بند اول– توافقات اولیه تا تشکیل کمیسیون منابع زنده دریای خزر ۱۲۱

بند دوم– کنوانسیون چارچوب حفاظت از محیط زیست دریایی دریای خزر ۱۲۳

بند سوم– پروتکل آمادگی، مقابله و همکاری منطقه ای در مبارزه با آلودگی نفتی ۱۲۶

بند چهارم– پروتکل کنترل و کاهش آلودگی ناشی از منابع و فعالیت های مستقر در خشکی ۱۳۲

بند پنجم– پروتکل حفاظت از تنوع زیستی ۱۳۴

بند ششم– پروتکل ارزیابی اثرات زیست محیطی فرامرزی ۱۴۱

مبحث چهارم: اجرای کنوانسیون چارچوب تهران و پروتکل های آن ۱۴۳

گفتار اول: موانع همکاری کشور های ساحلی دریای خزر ۱۴۳

بند اول– عدم تعیین رژیم حقوقی دریای خزر ۱۴۴

بند دوم– منافع اقتصادی ناشی از بهره برداری نفت و گاز ۱۴۷

گفتار دوم: اقداماتی که کشور های حاشیه خزر باید انجام دهند ۱۵۴

بند اول– اقدامات انفرادی دولتهای ساحلی ۱۵۴

الف– وضع مقررات لازم زیست محیطی و تدوین طرح های ملی مرتبط با موضوع پروتکل ها ۱۵۵

ب– اطلاع رسانی به سایر کشور های همسایه ۱۵۶

ج– اتخاذ ضمانت اجرا ها برای خسارات زیست محیطی ۱۵۹

بند دوم– اقدامات دولت های ساحلی دریای خزر در سطح منطقه ۱۶۳

الف– برنامه محیط زیست دریای خزر ۱۶۵

ب– ایجاد یک سازمان منطقه ای برای حفاظت از محیط زیست دریای خزر ۱۶۶

ج– ایجاد شبکه سازمان های غیر دولتی ۱۶۹

بند سوم– همکاری های بین المللی ۱۶۹

نتیجه گیری ۱۷۲

پیشنهادات ۱۷۷

فهرست منابع ۱۷۶

الف منابع فارسی ۱۷۶

ب منابع انگلیسی ۱۸۶

کلیدواژه ها

  • محیط زیست دریایی
  • استفاده پایدار
  • استفاده معقول
  • منبع جاندار
  • دریای خزر
  • کنوانسیون تهران.