اصول کلی حقوق محیط زیست مطالعه تطبیقی قوانین وضعی و فقه اسلامی
 | |
| عنوان | اصول کلی حقوق محیط زیست مطالعه تطبیقی قوانین وضعی و فقه اسلامی |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | صالح خماط زهیر زهیر |
| استاد راهنما | حسین زروندی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه ادیان و مذاهب |
اصول کلی حقوق محیط زیست مطالعه تطبیقی قوانین وضعی و فقه اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط صالح خماط زهیر زهیر، با راهنمایی حسین زروندی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه ادیان و مذاهب دفاع گردید.
چکیده
اصول کلی حقوق محیط زیست در قوانین مثبت و فقه اسلامی محیط زیست یکی از مهمترین منابع زندگی است که فرد باید آن را حفظ کند و ارج نهد. این همان چیزی است که خداوند (متعال) بدون استثنا به همه انسانها سفارش کرده است و محدودیت هایی در این زمینه قرار داده است به گونه ای که هیچ موجودی مجاز به تعدی و تخطی از آنها نمی شود. اهمیت محیط زیست صرفا محدود به زمان ما نیست، بلکه از دوران باستان و از گذشته های دور و نیز در ادیان آسمانی که پس از دوران ظلمت و تاریک عالم آمده اند و نوری برای راه درست بودند اهمیت آن مطرح بوده است. ادیان الهی بیانگر واقعیت محیط زیست و میزان تقدس آن نزد خالق جهانست. بهترین دینی که از ۱۴۰۰ سال پیش از طریق آیات و احادیث شریف اهتمام به محیط زیست داشته و راه حمایت از آن را تبین کرده دین واقعی اسلامی است. پس از اسلام ، قوانین وضعی بشری نیز به مسیله حقوق محیط زیست نیز توجه داشته اند ولی در این زمینه حرف جدیدی مطرح نکرده اند. زیرا اسلام نسبت به بیان هر حکمی از احکام محیط زیست، مقدم بر قوانین وضعی بوده است. اگر قوانین وضعی بر اساس قواعد فقه اسلامی و مبتنی بر آن تصویب می شد ، دیگر در کنترل کشورهای بزرگ مسلط بر کره خاکی و قدرتهای بشری عاجز و ناتوان نبود. اولین کنفرانس بین المللی محیط زیست در سال ۱۹۷۲ در استکهلم برپا شد و پس از آن ، دامنه حفاظت از محیط زیست در عالم با تصویب قوانین ویژه در این زمینه از سوی سایر کشورها و با پرداختن قانون اساسی کشورها به مسیله محیط زیست و مولفه های آن، گسترش یافت. از این رو ، در این تحقیق ، محقق در صدد است تا اصول کلی حقوق محیط زیست را در دو سطح فقه و حقوق مورد بررسی و پژوهش قرار دهد. نگارنده در این رساله به شکل مستدل اثبات می کند که نزدیک ترین دیدگاه علمی در خصوص حمایت از محیط محیط زیست و اثبات مسیولیت بشر در قبال تصرفات غیر قانونیش، اندیشه "ولایت فقیه" است که به نوبه خود بین فقه که احکامش مبتنی بر اصول فقه است و قوانین وضعی که برای اداره روان امور جامعه در یک نظام عادلانه ضروری است، جمع کرده است. لازم به ذکر است که در این تحقیق برخی از قواعد فقهی و مبانی حقوقی در زمینه محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته است که از جمله قواعد فقهی بررسی شده، قاعده خلیفه الله انسان، قاعده الضرر، قاعده مسیولیت و پاسخ گوی انسان، قاعده عدالت و قاعده اعراض می باشد و از اصل تناسب ، اصل احتیاط ، اصل ضرورت ، اصل خطر ، اصل الزام و اصل تحریم یا نهی نیز ازجمله قواعد حقوقی است که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است.
ساختار و فهرست پایان نامه
المقدمه
مشکله البحث
اولا: السوال الرییسی
ثانیا: الاسیله الفرعیه
فرضیات البحث
حدود الدراسه
الدراسات السابقه
اهمیه البحث
اهداف البحث
منهجیه البحث
هیکلیه البحث
الفصل الاول: المفاهیم والکلیات المبحث الاول : المفاهیم
المطلب الاول:مفهوم البییه لغه واصطلاحا
الفرع الاول : تعریف البییه لغه
الفرع الثانی : تعریف البییه اصطلاحا
اولا: العنصر الطبیعی
ثانیا: العنصر غیر الطبیعی
المطلب الثانی: مفهوم التلوث لغه واصطلاحا
الفرع الاول : تعریف التلوث لغه
الفرع الثانی : تعریف التلوث اصطلاحا
المطلب الثالث : مفهوم حمایه البییه لغه واصطلاحا
الفرع الاول: تعریف الحمایه لغه
الفرع الثانی: تعریف الحمایه اصطلاحا
المطلب الرابع :مفهوم المبادی العامه للبییه لغه واصطلاحا
الفرع الاول : تعریف المبادی لغه
الفرع الثانی : تعریف المبادی اصطلاحا
المبحث الثانی: الکلیات
المطلب الاول :حمایه البییه فی الحضارات القدیمه
الفرع الاول : حمایه البییه فی حضاره بلاد الرافدین
الفرع الثانی : حمایه البییه فی الحضاره الیونانیه
الفرع الثالث : حمایه البییه فی الحضاره الرومانیه
الفصل الثانی: مصادر وآلیات حمایه البییه فی الفقه الإسلامی والقوانین الوضعیه المبحث الاول: مصادر حمایه البییه فی الفقه الاسلامی وانواعها
المطلب الاول :حمایه الحق فی البییه من منظور القرآن الکریم والسنه النبویه
الفرع الاول: حمایه البییه من منظور القرآن الکریم
اولا: الارض (الیابسه)
ثانیا: الماء
ثالثا: الهواء
الفرع الثانی: حمایه البییه من منظور سنه الاطهار المعصومین(علیهم السلام)
اولا: فی مجال الحفاظ علی الثروه النباتیه ۵۰ ثانیا: فی مجال الحفاظ علی عماره الارض وإحیایها
ثالثا : فی مجال الحفاظ علی المیاه
المطلب الثانی: انواع حمایه البییه من منظور الفقه الاسلامی
الفرع الاول: حمایه البییه من منظور العبادات الفقهیه
اولا: المطهرات
ثانیا: الحج والعمره
ثالثا: الجهاد
الفرع الثانی : حمایه البییه من منظور المعاملات الفقهیه
اولا: إحیاء الموات
ثانیا: المزارعه والمساقاه
المبحث الثانی: مصادر حمایه البییه فی القوانین الوضعیه
المطلب الاول:الاطار القانونی لحمایه البییه علی المستوی الداخلی والدولی فی القوانین الوضعیه
الفرع الاول: الإطار القانونی لحمایه البییه علی المستوی الداخلی
اولا : التشریع الاساسی(الدستور)
ثانیا: التشریع العادی
ثالثا: التشریع الفرعی
الفرع الثانی : الاطار القانونی لحمایه البییه علی المستوی الدولی
اولا: المعاهدات والإتفاقیات الدولیه
ثانیا: العرف الدولی
المطلب الثانی: دور المنظمات الدولیه والاقلیمیه فی حمایه البییه
الفرع الاول : دور المنظمات الدولیه فی حمایه البییه
اولا: دور المنظمات الدولیه الحکومیه فی حمایه البییه:
ثانیا: دور المنظمات الدولیه غیر الحکومیه فی حمایه البییه
ملخص الفصل الثانی: مصادر وآلیات حمایه البییه فی القوانین الوضعیه والفقه الاسلامی
الفصل الثالث: المبادیء والمسوولیه لحقوق البییه فی الفقه الإسلامی والقوانین الوضعیه المبحث الاول: المبادیء العامه لحقوق البییه فی الفقه الإسلامی والعقوبات الرادعه لحمایتها
المطلب الاول: المبادیء العامه لحقوق البییه فی الفقه الاسلامی
الفرع الاول: مبدا الخلافه (الاستیمان)
الفرع الثانی: مبدا الضرر محرم للنفس وللغیر (لا ضرر ولا ضرار)
اولا: ما یراه المذهب الإمامی من القاعده
ثانیا: ما تراه المذاهب الإسلامیهالاخری من القاعده
الفرع الثالث: مبدا المسوولیه الشخصیه (کلکم راع وکلکم مسوول عن رعیته)
الفرع الرابع: مبدا العداله
الفرع الخامس: مبدا الإعراض(ترک الملکیه)
المطلب الثانی:العقوبات الرادعه لحمایه البییه والمسوولیه الفقهیه فی الفقه الاسلامی
الفرع الاول: الإسراف
الفرع الثانی: تحریم الإعتداء علی الموارد الطبیعیه
اولا: یقول الله (تعالی)
ثانیا: ویقول (تعالی)
ثالثا: قوله (سبحانه)
رابعا: قوله( جل من قایل)
المبحث الثانی: المبادیء العامه لحقوق البییه والمسوولیه المترتبه علیها فی القانون الوضعی
المطلب الاول:المبادیء العامه لحقوق البییه علی المستوی الدولی
الفرع الاول : مبدا التناسب
الفرع الثانی : مبدا الضروره
الفرع الثالث : مبدا الحیطه والحذر
المطلب الثانی: المبادیء العامه لحقوق البییه فی ضوء الدساتیر الوطنیه
الفرع الاول : مبدا الحظر او المنع
الفرع الثانی : مبدا الإلزام
الفرع الثالث : مبدا الاخطار
المطلب الثالث:المسوولیه المترتبه علی حقوق البییه فی القانون الوضعی
الفرع الاول: المسوولیه المترتبه علی حمایه البییه فی القانون الدولی
الفرع الثانی: المسوولیه المترتبه علی حمایه البییه فی القانون الداخلی
ملخص الفصل الثالث:المبادیء العامه لحقوق البییه والمسوولیه المترتبه علیها فی الفقه الإسلامی والقانون الوضعی
الخاتمه:
اولا:الإستنتاجات
ثانیا:الإقتراحات
المصادر
کلیدواژه ها
- فقه اسلامی
- حمایت بین المللی