اعتبار و نحوه کاربرد ادله ی عصب شناسی در حقوق کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اعتبار و نحوه کاربرد ادله ی عصب شناسی در حقوق کیفری
عنواناعتبار و نحوه کاربرد ادله ی عصب شناسی در حقوق کیفری
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجواتابک صالحی مرکید
استاد راهنماطهمورث بشیریه
استاد مشاورآرین پتفت
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهدانشگاه علامه طباطبایی



اعتبار و نحوه کاربرد ادله ی عصب شناسی در حقوق کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط اتابک صالحی مرکید، با راهنمایی طهمورث بشیریه و با مشاوره آرین پتفت در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی دفاع گردید.

چکیده

حقوق کیفری در نوینترین تعامل خود با سایر گرایشهای علمی، به طور فزایندهای پذیرای یافتههای عصبشناختی است. بهرهگیری از علوم اعصاب که در ابعاد مختلف حقوقی در دستهبندیهای نظری و کاربردی قرار میگیرد، با توجه به گسترش روند مرسوم به دادرسی عصبشناختی، کاربرد عمدهی ادلهی عصبشناختی در حقوق کیفری، ایدهی اصلی این تحقیق است. این پژوهش با روش موسوم به تحلیلی–توصیفی با استفاده از کتب و مقالات داخلی و خارجی، با بررسی اعتبار شواهد عصبشناختی در حقوق کیفری و خصوصا در دادرسی، به کاربردهایی که ادلهی عصبشناختی میتواند در حقوق کیفری داشتهباشد، پرداختهاست. با استعانت به نظریههایی که راهکارهای اعتباربخشی به ادلهی عصبشناختی نزد دادرسان دارد، شرایط عمده اعتبار شواهد در سه دستهی علمی، ساختاری و کارکردی بررسی شدهاست. سپس با مطالعهی دستهبندیهای کاربرد، با مرور گزارشهای مختلف در خصوص آرای صادره در دادگاهها، رویهی عملی بهرهگیری از ادلهی عصبشناختی و نحوهی آن بیان شدهاست. در نهایت با توجه به اهمیت تامل در حدود و ثغور دسترسی به اطلاعات مغزی افراد، از منظر نظری و عملی به طرح نظرات نوین در خصوص حریم خصوصی ذهن و آثار و پیامدهای دسترسی به اطلاعات مغزی افراد پرداخته میشود. در نتیجهگیری کلی باید اذعان کرد استفاده از تکنیکهای تصویربرداری مغزی بایستی از اعتبار علمی، ساختاری و کارکردی برخوردار باشند تا امکان به وجود بهره گیری از آنها در حقوق کیفری فراهم شود. در این صورت چنانچه به کارگیری تکنیکهای تصویربرداری مغزی موجب به خطر نیفتادن حریم خصوصی ذهنی و سلب آزادیهای شناختی نشود، برای تشخیص عنصر معنوی رفتار ارتکابی، تشخیص نارسایی شناختی، بلوغ و عقل متهم، پرونده شخصیت و نیز بازتوانی مجرمین قابل استفاده هستند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مندرجات الف: بیان مسیله

ب: اهداف تحقیق

پ: سوالات تحقیق

ت: فرضیات تحقیق

ث: پیشینه تحقیق

ج: روش تحقیق

چ: ساماندهی تحقیق

بخش مقدماتی: مفاهیم و مبانی

فصل اول: مفاهیم عصبشناختی

مبحث اول: چیستی و گسترهی عصبشناسی

گفتار اول: چیستی عصبشناسی

گفتار دوم: گسترهی عصبشناسی

بند اول: عصبشناسی شناختی و رفتاری

بند دوم: عصب–اخلاق

مبحث دوم: عصب–حقوق و تکنیکهای ذهنخوانی

گفتار اول: عصب–حقوق

بند اول: پیشینهی عصب–حقوق

بند دوم: چیستی عصب–حقوق

بند سوم: عصبشناسی و حقوق کیفری

گفتار دوم: تکنیکهای ذهنخوانی

بند اول: توموگرافی کامپیوتری(CT)

بند دوم: الکتروانسفالوگرافی (EEG)

بند سوم: تصویربرداری تشدید مغناطیسی کارکردی (FMRI)

بند چهارم: برش نگاری با گسیل پوزیتروین (PET)

فصل دوم: مفاهیم حقوقی

مبحث اول: دلیل

گفتار اول: اقرار

گفتار دوم: علم قاضی

گفتار سوم: امارات

مبحث دوم: اعتبار

گفتار اول: قابل قبول بودن دلیل

بند اول: مرتبط بودن

گفتار دوم: رد دلایل معتبر

بند اول: غیرمنصفانه بودن نحوه تحصیل دلیل

بند دوم: استفاده از شنیدهها به عنوان دلیل

بخش اول: اعتبار ادلهی عصبشناختی و حدود و ثغور دسترسی به اطلاعات مغزی افراد

فصل اول: اعتبار ادلهی عصبشناختی

مبحث اول: اعتبار علمی

گفتار اول: گستردگی جامعه نمونه

گفتار دوم: تنوع جامعه نمونه

گفتار سوم: آزمایشهای واقعگرایانه

گفتار چهارم: نظریههای بنیادین

گفتار پنجم: مطالعه پادکارهای ذهنی

مبحث دوم: اعتبار ساختاری

مبحث سوم: اعتبار کارکردی

گفتار اول: اصل قوام استدلال پردازی

گفتار دوم: بررسی چندجانبه

گفتار سوم: اصل همکاری

گفتار چهارم: ایراد ادبیات مشترک

گفتار پنجم: اصل انضمام ادله

فصل دوم: حدود و ثغور دسترسی به اطلاعات مغزی افراد

مبحث اول: حریم خصوصی ذهن

گفتار اول: ضرورت حق بر حریم خصوصی

گفتار دوم: ضرورت حق بر حریم خصوصی ذهن

گفتار سوم: حق بر حریم خصوصی؛ مطلق یا نسبی

مبحث دوم: آزادی شناختی

گفتار اول: حق امتناع از استفادههای اجباری از فناوری عصبی

گفتار دوم: حق بر تمامیت ذهنی

گفتار سوم: حق بر تداوم روانشناختی

بخش دوم: کاربرد ادلهی عصبشناختی در حقوق کیفری

فصل اول: دستهبندی کاربردهای شواهد عصب شناختی و مروری بر گزارش

مبحث اول: دستهبندی کاربردهای شواهد عصبشناختی

گفتار اول: تقویت

گفتار دوم: چالش انگیزی

گفتار سوم: تشخیص

گفتار چهارم: مرتبسازی

گفتار پنجم: مداخله

گفتار ششم: توضیح

گفتار هفتم: پیشبینی

مبحث دوم: مروری بر گزارشها؛ کاربرد ادلهی عصبشناختی در دادگاه

فصل دوم: کاربرد شواهد عصبشناختی در شناسایی عنصر روانی جرم و مسیولیت کیفری

مبحث اول: شناسایی عنصر روانی جرم

گفتار اول: نارسایی شناختی

گفتار دوم: مجرم خطرناک

گفتار سوم: ارادهی آزاد در مقابل اختلال روانی

مبحث دوم: کاربرد شواهد عصبشناختی در پرونده شخصیت

گفتار اول: تشکیل پرونده شخصیت

گفتار دوم: گزارش پزشکی و روانپزشکی

مبحث سوم: شمشیر دولبهی شواهد عصبشناختی در دادرسی

نتیجهگیری

منابع و مآخذ

منابع فارسی

منابع انگلیسی

فهرست شکلها و نمودارها جدول ۱: پروندههای اعلام شده طبق سال و دادگاه

جدول ۲: تعداد و درصد پروندهها

جدول ۳: موفقیت در تجدیدنظرخواهی نسبت به محکومیت

جدول ۵: پروندهها بر اساس نوع اسکن (۲۰۰۵ – ۲۰۱۲)

نمودار ۱: تعداد موارد گزارششده که در آن متهمان به جرایم جنایی از شواهد علوم اعصاب استفاده کردند

نمودار ۲: گونههای جرایم

نمودار ۳: استفاده از شواهد عصبشناختی

کلیدواژه ها

  • عصب جرم شناسی
  • ادله ی عصب شناختی
  • حریم خصوصی ذهن
  • آزادی شناختی