اقدامات سازمان ملل در جهت تشکیل دیوان بین المللی کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اقدامات سازمان ملل در جهت تشکیل دیوان بین المللی کیفری
عنواناقدامات سازمان ملل در جهت تشکیل دیوان بین المللی کیفری
رشتهحقوق بین الملل عمومی
دانشجوحسین معینی میبدی
استاد راهنما[[]]
استاد مشاور[[]]
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۷۲
دانشگاهدانشگاه تهران



اقدامات سازمان ملل در جهت تشکیل دیوان بین المللی کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط حسین معینی میبدی، در سال ۱۳۷۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

این رساله در دو بخش و مجموعا" در پنج فصل ارایه شده است . مبنای تقسیم بندی این بخشها مقطع تاریخی مهمی است که نقطه عطفی در تحول حقوق بین المللی کیفری بوده است . این مقطع همان زمان برپایی دادگاههای نورمبرگ و توکیو و تشکیل سازمان ملل می باشد. بعبارت دیگر تحولات حقوق بین الملل کیفری و دیوان بین المللی کیفری در دو مقطع تاریخی قبل و بعد از جنگ جهانی دوم مورد بررسی قرار گرفته است . در بخش اول رساله ابتدا به تعریف حقوق بین الملل کیفری و مفهوم آن در نزد علمای حقوق بین الملل پرداخته شده است . سپس به دلایلی که موجب گردید در پایان جنگ جهانی اول برغم فراهم بودن زمینه ایجاد دادگاه بن المللی جنایی، در اینکار توفیقی حاصل نگردد اشاره شده و درکنار آن به مفاهیمی همچون جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت توجه خاصی مبذول شده است . تلاشهای جامعه ملل و سایر موسسات حقوق بین الملل برای محکومیت جنگ و اعلام جنایتکارانه بودن جنگ تجاوزکارانه به دلایل مندرج در متن رساله به نتیجه ای نرسید و بالاخره با انعقاد منشور بریان – کلوگ ، به قانونی بودن توسل به جنگ خاتمه داده شد. لیکن تمامی این اسناد حقوقی نتوانست مانع از وقوع مصیبت بارترین جنگ در تاریخ بشریت گردد. به موازات این اقدامات ، تلاشهایی برای تشکیل دادگاه بین المللی کیفری بعمل آمد که در قالب کنوانسیون پیشگیری و مبارزه با تروریسم در سال ۱۹۳۷ به امضاء چند کشور اروپایی رسید، لیکن بدلیل ملاحظات سیاسی لازم الاجرا نشد. بهرحال تحولات سیاسی اروپا در جهتی بود که وقوع جنگ غیرقابل اجتناب بود و بالاخره جنگ جهانی دوم با حمله آلمان به لهستان در سال ۱۹۳۹ آغاز شد و بزودی دامنه آن به اقصی نقاط جهان گسترش یافت . وقوع جنگ موجب گردید مجددا" بحث محاکمه جنایتکاران جنگ و ایجاد یک دادگاه بین المللی طرح گردد. از طرف دیگر به دلیل وجود اتحاد تاکتیکی متفقین و اراده مشترک سیاسی آنان، بزودی اعلامیه هایی از جانب دول متفق در محکومیت و اعالم مجازات مرتکبین جنایات جنگی در تمامی صحنه های نبرد صادر گردید. پایان جنگ جهانی دوم و برپایی دادگاههای نورمبرگ و توکیو نقطه عطفی در تحول حقوق بین المللی کیفری بود. برای نخستین بار در تاریخ روابط بین المللی، دیوان بین المللی برای محاکمه جنایتکاران بین المللی تاسیس گردید. صرفنظر از تمامی نقطه نظرات ارایه شده درخصوص دادگاههای فوق، این نکته روشن شد که تشکیل چنین نهادی در صحنه بین المللی امکان پذیربوده و تنها به تصمیم مشترک تمامی دولتها بویژه قدرتهای بزرگ نیاز دارد. با تاسیس سازمان ملل متحد، انتظار می رفت روند مزبور با سرعت بیشتری پیگیری گردد و از تجربیات این دادگاهها برای تحقق بین المللی استفاده شود. بخش دوم رساله اختصاص به تشریح اقدامات سازمان ملل دراین زمینه دارد. با فروکش کردن شعله جنگ و شروع جنگ سرد، قدرتهای متفق که دیگر فوریت و ضرورتی برای تداوم بحث حقوق بین الملل کیفری نمی دیدند، تمایلی به این امر نشان نداده و حتی بعناوین مختلف با آن مخالفت نمودند. یکی از دلایل عمده کندی فعالیتهای سازمان ملل بطور اعم و کمیسیون حقوق بین الملل بطوراخص این بود که تعریف جامع و دقیقی از "تجاوز" در دسترس نبود. روشن شدن تعریف تجاوز می توانست به بن بستی که در کار کمیسیون حقوق بین الملل و کمیته های مامور تدوین جرایم علیه صلح و امنیت بشری و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری بود، پایان دهد. این خواسته علیرغم تضاد نظرات کشورها سرانجام جامه عمل پوشید و قطعنامه تعریف تجاوز در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید. با مشخص شدن تعریف تجاوز، اقدامات سازمان ملل در جهت تشکیل دیوان بین المللی کیفری در مقایسه با سالهای قبل سرعت بیشتری بخود گرفت که تاکنون نیز ادامه دارد. اما هنوز قوای محرکه ای نیاز بود که سرعت فعالیتها را افزایش دهد. این تحولات نیز در جنگ خلیج فارس و جنگ در بالکان تحقق یافت . وسعت جنایات ارتکابی در طول این درگیریها و بویژه در یوگسلاوی سابق بگونه ای افکار جهانیان را برآشفت که سازمان ملل را مجبور ساخت با در نظر گرفتن برخی ملاحظات سیاسی و در اقدامی جدای از مباحث تیوریک کمیسیون حقوق بین المللی جنایی را برای رسیدگی به جنایات ارتکابی در قلمرو یوگسلاوی سابق تشکیل دهد. بخش دوم رساله در حقیقت به بررسی اقدامات تیوریک و عملی سازمان ملل در تشکیل دادگاه بین المللی پرداخته است . در پایان رساله نیز نتیجه گیری از روند این تحولات و نقاط ضعف و قوت آنها بعمل آمده است .

کلیدواژه ها

  • پاپیلون لفر