امتناع از حضانت و اجرای حکم آن در حقوق کیفری ایران
 | |
| عنوان | امتناع از حضانت و اجرای حکم آن در حقوق کیفری ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق خانواده |
| دانشجو | محمدحسن به نژاد |
| استاد راهنما | ناصر قاسمی |
| استاد مشاور | محمد هادی توکل پور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری |
امتناع از حضانت و اجرای حکم آن در حقوق کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدحسن به نژاد، با راهنمایی ناصر قاسمی و با مشاوره محمد هادی توکل پور در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.
چکیده
در اسلام، برای والدین و فرزندان حقوق و تکالیفی تعیین شده است. یکی از مهم ترین حقوق کودک، حق حضانت اوست که تکلیفی بر عهده والدین می باشد. البته حضانت نسبت به والدین مفهومی دوگانه دارد و علاوه بر تکلیف، حق ایشان هم محسوب می گردد. در حقوق ایران، قانون گذار با توجه به اهمیت حضانت اطفال و حساسیت و آسیب پذیری این قشر، نگاه ویژه ای به مفهوم حضانت داشته؛ به گونه ای که آن را در زمره قوانین آمره قرار داده است. در نتیجه والدین نمی توانند خلاف آن عمل نمایند یا با توافق این تکلیف را به شخص ثالثی انتقال دهند؛ زیرا این عنوان اختصاص به خود ایشان دارد. اما با تمام این اوصاف، برخی از والدین از انجام این وظیفه شانه خالی کرده و کودکان را به حال خویش رها می ساختند؛ تعهد اخلاقی نیز به تنهایی نمی توانست برای الزام این والدین کافی باشد و نیاز به ضمانت اجرایی قوی تر و از نوع قانونی حس می شد. بنابراین، قانونگذار ابتدا در قانون حمایت از خانواده مصوب سال ۱۳۵۳ و سپس در همین قانون مصوب ۱۳۹۱، ترک حضانت کودکان را جرم انگاری نمود تا شاید این ضمانت اجرا سد محکم تری در برابر این گونه والدین باشد. علاوه بر رفتار مجرمانه فوق، گاهی والدین یا افراد دیگری در برابر قانون مقاومت نموده و مانع از اجرای حکم مربوط به حضانت کودک می شوند و یا از اجرای آن خودداری می ورزند. به منظور حمایت از کودک، قانون گذار در اینجا نیز ورود کرده است و ابتدا در یک ماده واحده قانون مربوط به حضانت مصوب ۱۳۶۵ و سپس در قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱ برای این رفتار نیز ضمانت اجرای کیفری در نظر گرفت. در این پژوهش، در قالب دو بخش و با استفاده از منابع معتبر کتابخانه ای، موضوع حضانت با هدف تبیین ماهیت و تحلیل جرایم فوق مربوط به آن، مورد بررسی قرار می_ گیرد و به این سوال که: نوع جرایم امتناع از حضانت و اجرای حکم آن و مهم ترین شرایط تحقق آن ها چیست؟؛ پاسخ داده می شود. با این پیش فرض که: جرم اول مطلق، قابل ارتکاب تنها از سوی والدین و با فعل منفی می باشد. اما جرم دوم مقید، قابل ارتکاب از سوی والدین یا غیر ایشان است و با فعل مثبت یا منفی صورت می گیرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه چکیده ح فهرست نشانه های کوتاه ص مقدمه
۱ تبیین موضوع تحقیق
۲ اهمیت و نوآوری تحقیق
۳ اهداف تحقیق
۴ پیشینه تحقیق
۵ سوال های تحقیق
۶ فرضیه های تحقیق
۷ روش تحقیق و شیوه جمع آوری اطلاعات
۸ قلمرو تحقیق
۹ ساختار پژوهش
بخش اول: مباحث تمهیداتی و نظری حضانت
فصل اول: ماهیت حضانت، مفاهیم مشابه، موضوع و شرایط آن
مبحث اول: ماهیت حضانت
گفتار اول: مفاهیم و تعاریف
بند اول: حضانت در لغت
بند دوم: حضانت در اصطلاح
الف: حضانت در فقه
ب: حضانت در حقوق
گفتار دوم: حقیقت شرعی یا عرفی بودن حضانت
بند اول: مفهوم حقیقت شرعی
بند دوم: مفهوم حقیقت عرفی
گفتار سوم: حق یا حکم بودن حضانت
بند اول: مفهوم حق
بند دوم: مفهوم حکم (تکلیف)
بند سوم: نظریه حق بودن حضانت
بند چهارم: نظریه حق بودن حضانت نسبت به مادر و تکلیف بودن آن نسبت به پدر
بند پنجم: نظریه حق و تکلیف بودن حضانت
بند ششم: نظریه مختار
مبحث دوم: مفاهیم مشابه حضانت
گفتار اول: ولایت
بند اول: تعاریف و اقسام ولایت
بند دوم: تفاوت ولایت با حضانت
گفتار دوم: وصایت
بند اول: تعاریف و انواع وصایت
بند دوم: تفاوت حضانت و وصایت
گفتار سوم: قیمومیت
بند اول: تعاریف و احکام
بند دوم: تفاوت قیمومیت با حضانت
گفتار چهارم: سرپرستی
مبحث سوم: موضوع حضانت (فرزندان و والدین)
گفتار اول: فرزندان
بند اول: مفهوم طفل
بند دوم: طبقه بندی طفل
الف– کودک مشروع یا قانونی (ولد مشروع)
ب–کودک حاصل از شبهه (ولد شبهه)
ج_کودک نامشروع (ولد الزنا)
د–کودک یا جنین اهدایی
ه–فرزندخوانده
گفتار دوم: والدین
مبحث چهارم: شرایط حضانت
گفتار اول: شرایط ویژه
بند اول: حریت (آزادی)
بند دوم: اسلام
بند سوم: عقل
بند چهارم: بلوغ
گفتار دوم: شرایط عمومی
بند اول: سلامت جسمانی
بند دوم: توانایی عملی
بند سوم: شایستگی اخلاقی
بند چهارم: مقیم بودن یا سکونت در مکانی ثابت
بند پنجم: عدم ازدواج مادر با شخص دیگر جز پدر
فصل دوم: واجدین حضانت، اجرت، تکالیف و پایان آن
مبحث اول: اشخاص عهده دار حضانت
گفتار اول: حضانت کودک در زمان زوجیت
گفتار دوم: حضانت کودک پس از انحلال نکاح و جدایی ابوین از یکدیگر
بند اول: حضانت کودک در زمان رضاع (شیرخوارگی)
بند دوم: حضانت کودک پس از دوران رضاع
گفتار سوم: حضانت کودک در صورت فوت ابوین
مبحث دوم: اجرت حضانت
گفتار اول: نظر مخالف
گفتار دوم: نظر موافق
مبحث سوم: تکالیف ناشی از حضانت
گفتار اول: تکالیف مالی والدین نسبت به کودک
بند اول: نفقه اولاد
بند دوم: هزینه های نگهداری از کودک ۵۰ گفتار دوم: تکالیف غیرمالی والدین نسبت به کودک
بند اول: نامگذاری مناسب برای کودک
بند دوم: تغذیه کودک
بند دوم: مراقبت و نگهداری از کودک
بند سوم: تربیت کودک
بند چهارم: تمهید آموزش و تحصیلات کودک
بند پنجم: منع استثمار و بهره کشی از کودک
مبحث چهارم: پایان حضانت
گفتار اول: خاتمه یافتن مدت حضانت
بند اول: بلوغ
بند دوم: رشد
گفتار دوم: سقوط حضانت
گفتار سوم: زوال موضوع حضانت
فصل سوم: جرم
مبحث اول: تعریف جرم
گفتار اول: تعریف لغوی
گفتار دوم: تعریف اصطلاحی
بند اول: از دیدگاه فقهی
بند دوم: از دیدگاه جامعه شناسی
بند سوم: از دیدگاه حقوق
بخش دوم: جرایم امتناع از حضانت و اجرای حکم آن
فصل اول: جرم امتناع از تکالیف مربوط به حضانت
مبحث اول: ارکان متشکله جرم امتناع از حضانت
گفتار اول: عنصر قانونی
گفتار دوم: عنصر مادی
بند اول: رفتار فیزیکی
بند دوم: شرایط تحقق جرم
الف– تکلیف مرتکب به انجام حضانت
ب –در سن حضانت قرار داشتن طفل
ج–سپردن حضانت کودک به مرتکب
د– توانایی بر حضانت
ه– خودداری از تکالیف حضانتی
گفتار سوم: عنصر معنوی
مبحث دوم: مجازات و موضوعات مرتبط
گفتار اول: مجازات قانونی امتناع از حضانت
گفتار دوم: شروع به جرم امتناع از حضانت
گفتار سوم: معاونت در جرم امتناع از حضانت
فصل دوم: جرم ممانعت از اجرای حکم حضانت
مبحث اول: ارکان متشکله جرم ممانعت از اجرای حکم حضانت
گفتار اول: عنصر قانونی
گفتار دوم: عنصر مادی
بند اول: رفتار فیزیکی
بند دوم: شرایط تحقق جرم
الف–صدور حکم از سوی دادگاه
ب–استنکاف از اجرای حکم حضانت دادگاه
ج–ممانعت از اجرای حکم دادگاه
د–سپردن حضانت طفل به دیگری
ه–امتناع از استرداد کودک
گفتار سوم: نتیجه
گفتار چهارم: عنصر معنوی
مبحث دوم: مجازات و موضوعات مرتبط
گفتار اول: مجازات قانونی ممانعت از اجرای حکم حضانت
گفتار دوم: شروع به جرم ممانعت از اجرای حکم حضانت
گفتار سوم: معاونت در جرم ممانعت از اجرای حکم حضانت
نتیجه گیری و پیشنهاد ها
الف–نتیجه گیری
ب–پیشنهاد ها
فهرست منابع
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- فرزندان
- حقوق کیفری ایران