امکان سنجی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
امکان سنجی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری
عنوانامکان سنجی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومصطفی کرمی پور
استاد راهنماعادل ساریخانی
استاد مشاورمحسن قدیر
مقطعدکتری
سال دفاع۱۴۰۱
دانشگاهجامعه المصطفی العالمیه



امکان سنجی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده از منظر فقه جزایی و حقوق کیفری عنوان رساله ای است که توسط مصطفی کرمی پور، با راهنمایی عادل ساریخانی و با مشاوره محسن قدیر در سال ۱۴۰۱ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.

چکیده

دین مبین اسلام که داعیه پرچمداری برای تمام انسانهاست و خطابات عام آن با عبارت یاایها الناس می باشد، برای همه نسل های بشری حقوقی را در نظر گرفته است و خداوند، جهان را به صورت حکیمانه و براساس عدالت خلق نموده و نعمت ها و مواهب خود را برای همه موجودات به ویژه انسان ها آفریده است به طوری که همه نسل های بشری برخوردار از مواهب الهی شوند و سه مصداق برای مفهوم حقوق نسل های آینده وجود دارد:اول بر هر نسلی لازم است از منابع طبیعی حفاظت نماید.دوم، با بهره برداری از منابع طبیعی لطمات جبران ناپذیری به آن وارد نگردد.سوم، منابع طبیعی متعلق به همه نسل ها می باشد. حقوق آیندگان نیز که از مباحث مهم و پایه ترمیم عدالت بین نسلی می باشد، مورد توجه خاص شارع قرار گرفته است و دراین زمینه دستوراتی را در قالب خطابات عام قرآنی مبنی بر اینکه نعمت های الهی بدون در نظر گرفتن موقعیت های جغرافیایی، نژاد و نسل برای همه انسانهاست و دلیلی بر اینکه متعلق به نسل فعلی باشد، وجود ندارد و آیندگان نیز بدلیل بیان آیات قرآنی به صورت قضایای حقیقی، دارای تکلیف به احکام الهی هستند که در صورت داشتن تکلیف، طبیعتا از حقوقی نیز برخوردار هستند و از طرفی بین حق و تکلیف تلازم وجود دارد و هر جا حقی هست در مقابل آن تکلیفی نیز وجود دارد و اگر نسل فعلی حق استفاده از منابع طبیعی را دارد در مقابل، تکلیف به رعایت حقوق نسل های آینده نیز دارند و روایات متعددی وجود دارد که به رعایت حقوق نسل های آینده تاکید دارد و از منظر فقهی نیز، قواعد عملی جهت احقاق حقوق نسل آینده وجود دارد؛ بدین معنا که نسل فعلی در بهره برداری از مواهب الهی، ضمن برطرف نمودن نیازهای خود، نباید حقوق آیندگان را نادیده بگیرند و به این حق درآیات و روایات متعددو در اصول ۵۰ و ۴۵ قانون اساسی صراحتا اشاره شده است و در معاهدات و کنواسیون بین المللی نیز این حق را به رسمیت شناخته اند. پژوهش حاضر به این دلیل ضروت پیدا می کند که با استفاده بی رویه از منابع طبیعی، حقوق آیندگان در معرض تضییع قرار می گیرد و از طرفی برخی بر این باورند که در منابع فقهی و دینی به حقوق نسل های آینده پرداخته نشده و فقط در اسناد بین المللی به آن اشاره شده است اما در این پژوهش که مشتمل بر دو بخش و شش فصل می باشد به روش توصیفی– تحلیلی و با استفاده از تجزیه و تحلیل و با استدلال از آیات و روایات بیان خواهیم کرد که در متون دینی به طور عمیق به حقوق آیندگان پرداخته است.

ساختار و فهرست رساله

مقدمه

الف) بیان مساله

ب) سوالها

۱– سیوال اصلی

۲– سوالات فرعی

ج) سابقه و پیشینه تحقیق

د) روش تحقیق

ز) اهداف تحقیق

ه) نظریه پردازی و نوآوری

ط) ضرورت تحقیق

ظ)ساماندهی تحقیق

بخش اول: مفاهیم، پیشینه و مبانی

فصل اول: مفاهیم وپیشینه

مبحث اول : مفهوم امکان سنجی

گفتار اول: مفهوم لغوی امکان سنجی

گفتار دوم : مفهوم اصطلاحی امکان سنجی

مبحث دوم: مفهوم حقوق کیفری

گفتار اول: مفهوم لغوی حقوق

گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی حقوق

مبحث سوم: مفهوم حمایت کیفری

گفتار اول: مفهوم لغوی حمایت

گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی حمایت

مبحث چهارم: مفهوم نسل

گفتار اول: مفهوم لغوی نسل

گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی نسل

مبحث پنچم:حقوق نسل های آینده

گفتار اول: ماهیت حقوق نسل های آینده

گفتار دوم: تعلق تکلیف به نسل های آینده

مبحث ششم: مفهوم عدالت بین نسلی

گفتار اول: تعریف عدالت بین نسلی

گفتار دوم: دیدگاه اندیشمندان درباره عدالت بین نسلی

فصل دوم: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده

مبحث اول: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در ادیان الهی

گفتار اول: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در اسلام

گفتار دوم: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در سایر ادیان

مبحث دوم: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در قوانین ایران

گفتار اول: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در قوانین قبل از انقلاب اسلامی ۵۰ گفتار دوم: پیشینه حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده در قوانین بعد از انقلاب اسلامی

فصل سوم: مبانی حمایت از حقوق نسل های آینده

مبحث اول: مبانی قرآنی و روایی حمایت از حقوق نسل های آینده

گفتار اول: مبانی قرآنی حمایت از حقوق نسل های آینده

۱ آیات دال بر همگانی بودن نعمت ها

۲ آیات دال بر مسیول بودن انسان در برابر نعمت های الهی

۳ آیات دال بر ذخایر طبیعی به طور خاص

۴ آیات دال بر امر به عدالت

۵ آیات دال بر نهی از اسراف و تبذیر

۶ آیات دال بر نهی از فساد

گفتار دوم: مبانی روایی حمایت از حقوق نسل های آینده

۱ روایات دال بر خلقت ذخایر طبیعی برای انسان

۲ روایات دال بر امانت بودن اموال در دست انسان ها و جلوگیری از اسراف

۳ روایات وارده در خصوص انفال و اراضی مفتوحه العنوه

۴ روایاتی که معیار عدالت را بی نیازی مردم می داند

مبحث دوم: مبانی فقه جزایی و حقوق کیفری حمایت از حقوق نسل های آینده

گفتار اول: مبانی فقه جزایی حمایت از حقوق نسل های آینده

۱ قاعده اتلاف

۲ قاعده تسبیب

۳ قاعده عدالت

گفتار دوم: مبانی حقوق کیفری حمایت از حقوق نسل های آینده

مبحث سوم: مبانی عقلانی حمایت از حقوق نسل های آینده

۱ اصل حرمت ظلم

۲ استفاده به قدر ضرورت

۳ رعایت انصاف

۴ اصل ممنوعیت اتلاف منابع و مواهب خدادادی

بخش دوم: مصادیق و چگونگی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده

فصل اول: مصادیق حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده

مبحث اول: مصادیق حقوقی نسل های آینده

۱ معادن

۲ اراضی ملی

۳ جنگل و مراتع

مبحث دوم: قواعد کاربردی در جهت احقاق حقوق نسلهای آینده

گفتار اول: امور مالی

۱ وقف

۲ وصیت

۳ ارث

گفتار دوم: امور غیر مالی

۱ نهی از سقط جنین

۲ نهی از قتل نفس

۳ نهی از زنا

الف زنایی که مستوجب اعدام است

ب زنای مرد محصن و زن محصنه

ج زنای مرد متاهل قبل از دخول

د زنای ساده

۴ نهی از انتخاب همسر نازا

فصل دوم چگونگی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده

مبحث اول: چگونگی حمایت کیفری از حقوق نسل های آینده از منظر فقه جزایی

گفتار اول: جایگاه عدالت بین نسلی از منظر فقه جزایی

گفتار دوم: جایگاه حقوق نسلهای آینده از منظر فقه جزایی

مبحث دوم: چگونگی حمایت کیفری از حقوق نسلهای آینده از منظر حقوق کیفری

گفتار اول: روش پیشگیری از جرایم علیه حقوق نسل های آینده

۱ وضع و تدوین قوانین در حمایت از حقوق نسلهای آینده

۲ آموزش همگانی

۳ مشارکت عمومی از طریق امر به معروف و نهی از منکر

۴ نظارت موثر بر بهره بردای از جنگل ها و مراتع

۵ بهره گیری منطقی از منابع حیوانی

۶ تفکیک در ارزیابی پروژهها

گفتار دوم:جایگاه مجازات در جرایم علیه حقوق نسل های آینده

فصل سوم : حمایت کیفری بین المللی از حقوق نسلهای آینده در اسناد بین المللی

مبحث اول : حمایت کیفری از حقوق نسلهای آینده در حقوق الزام آور

۱ معاهدات بین المللی در وسعت جهانی

۲ معاهدات بین المللی در وسعت منطقه ای

۳ رویههای قضایی بین المللی

۴ مقررات و قوانین ملی

مبحث دوم: حمایت کیفری از حقوق نسلهای آینده در حقوق غیر الزام آور

۱ کنفرانس استکهلم

۲ اعلامیه ریو

۳ دستور کار قرن

۱۹۳ نتیجه گیری

پیشنهادها

منابع و ماخذ

۱ منابع فارسی

الف: کتاب ها

ب: مقالات

ج پایان نامه ها

۲ منابع عربی

۳ قوانین

کلیدواژه ها

  • فقه جزایی
  • حقوق کیفری
  • نسل فعلی
  • حقوق نسل های آینده