انگیزه در علوم جنایی فقه امامیه و حقوق کیفری ایران و فرانسه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
انگیزه در علوم جنایی فقه امامیه و حقوق کیفری ایران و فرانسه
عنوانانگیزه در علوم جنایی فقه امامیه و حقوق کیفری ایران و فرانسه
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومجتبی ملک افضلی
استاد راهنمامحمدعلی مهدوی ثابت
استاد مشاورفیروز محمودی جانکی، عبدالعلی توجهی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه امام صادق علیه السلام


انگیزه در علوم جنایی فقه امامیه و حقوق کیفری ایران و فرانسه عنوان رساله ای است که توسط مجتبی ملک افضلی، با راهنمایی محمدعلی مهدوی ثابت و با مشاوره فیروز محمودی جانکی و عبدالعلی توجهی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع دکتری دانشگاه امام صادق علیه السلام دفاع گردید.

چکیده

جرم شناسی بر اساس رسالتی که در شناخت علل و عوامل جرم و یافتن راه هایی برای پیشگیری از آن و اصلاح بزهکاران دارد، روز به روز به انگیزه های بزهکاری توجه بیشتری می کند. قانونگذاران کیفری نیز در حال توسعه تاثیر انگیزه در سیاهه جرایم هستند. قضات هم برای شخصی کردن مجازات و تناسب آن با شخصیت بزهکاران، تکلیف و گاهی علاقه بیشتری به شناخت انگیزه های بزهکاری دارند.این همه در حالی است که در کشور ما آنچنانکه باید و شاید به انگیزه، مفهوم، مبانی و جایگاه آن در علوم جنایی و تاثیرات آن بر حقوق کیفری پرداخته نشده است. محققان ایرانی برای تتبع در انگیزه بزهکاری به ناچار باید موضوع را از دید روانشناسان و در کتاب های تخصصی این حوزه مطالعه کنند. قانون، رویه قضایی و دکترین حقوق کیفری ما هنوز تعریف شفافی از انگیزه ندارد و در مواردی انگیزه با هدف یا قصد اشتباه گرفته شده است. رساله حاضر با روش مطالعه کتابخانه ای و مصاحبه های علمی و نگاهی تطبیقی به فقه امامیه و حقوق کیفری ایران و فرانسه، به بررسی ماهیت، مفهوم و جایگاه انگیزه در علوم جنایی و تاثیر آن در حقوق کیفری پرداخته و به این نتیجه رسیده که انگیزه هم نیروی محرکه بزهکار است و هم نیروی جهت دهنده او به سمت هدفی خاص. جرم شناسان در رفتارشناسی جنایی و پیشگیری از جرم به انگیزه توجه ویژه ای دارند. در حقوق کیفری انگیزه تفاوت های مهمی با قصد دارد و علیرغم حاکمیت اصل کلی عدم تاثیر انگیزه در ایران و فرانسه، گاهی یکی از شرایط تحقق جرم، عدم تحقق جرم یا تغییر وصف مجرمانه در هر دو کشور انگیزه است. بالاخره اینکه انگیزه در تعیین و اجرای مجازات نیز موثر است.

کلیدواژه ها

  • انگیزه
  • قصد
  • عنصر روانی
  • سوء نیت عام
  • سوء نیت خاص
  • فقه جعفری
  • حقوق جزا
  • روان شناسی جنایی