اهمیت بررسی علمی صحنه جرم قتل

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
اهمیت بررسی علمی صحنه جرم قتل
عنواناهمیت بررسی علمی صحنه جرم قتل
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوعلی حسین فهیمی
استاد راهنماولی اله انصاری
استاد مشاورنریمان فاخری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهمرکز پیام نور تهران



اهمیت بررسی علمی صحنه جرم قتل عنوان پایان نامه ای است که توسط علی حسین فهیمی، با راهنمایی ولی اله انصاری و با مشاوره نریمان فاخری در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

صحنه جرم سر چشمه حقایق و اطلاعات مربوط به جرم مجرم است و چنانچه به طور صحیح و اصولی مورد بررسی قرار گیرد ابتدای جاده ای است که به مخفیگاه مجرم منتهی می شود نظریه مبادله ( انتقال) که در سال ۱۹۳۰ توسط ادموند لوکارد ۱رییس جرم شناسی دانشگاه لیون ارایه شده حاکی از ان است که اشخاصی که مرتکب جنایت می گردند تقریبا و به طور قهری آثاری از خود در صحنه یا نزد مجنی علیه یا هر دو به جای می گذارند و به طور متقابل آثاری از صحنه جنایت یامجنی علیه یا هر دو نزد آنها به جای می ماند. قتل یا سلب حیات از یک انسان زنده مهمترین جنایتی است که نسبت به افراد انسانی ارتکاب می شود و به همین جهت در قوانین بسیاری کشورها کیفر قتل عمدی اعدام میباشد. اما امروزه در دادسرا ها و دادگستریهای سراسر کشور پرونده های زیادی را میتوان یافت که با عنوان مرگ های مشکوک به نتیجه ی قانع کننده ای منجر نشده اند و حتی مهم تر از آن پرونده هایی است که مربوط به قتل بوده اما مجرم یا مجرمین و حتی در بعضی مواقع مقتول شناسایی نگردیده و پرونده نیز به دلیل عدم وجود شاکی خصوصی مختومه گردیده است .علت عمده شکست در پی جویی یک پرونده قتل را باید در عدم رعایت اصول و قواعد خاص در صحنه جرم جستجو کرد. چنانچه در رسیدگی به اینگونه پرونده ها از لحظه کشف جرم تیم ماموران آموزش دیده ای که دارای ویژگی های مخصوص کارشناسان بررسی صحنه جرم بوده و آموزشهای خاصی را دیده باشند، اقدام به جمع آوری دلایل مادی نمایند، نتیجه رسیدگی به اینگونه پرونده ها به عدالت نزدیکتر خواهد بود . موضوع بحث نگرش دقیقتر و رعایت روشی اجباری در بررسی صحنه قتل و مشکلات مربوط به آن می باشد.چنانچه در بررسی صحنه جرم دلیل و مدرکی به دست نیامد یا امکان ربط دادن جرمی به متهم مقدور نبود، قبل از اینکه این امر به حساب فقدان دلیل گذاشته شود، باید آنرا به حساب نقص آموزش یا کمبود امکانات فنی کشف جرایم یا کم تجربگی مامورین بازرسی صحنه جرم گذاشت .دلیل اهمیت معاینه محل و بازرسی صحنه جرم به خاطر اهمیت زیاد دلایل مادی و زمان دسترسی به این دلایل می باشد زیرا این دلایل مادی در بدو امر و در صحنه جرم در مقایسه با دلایل اثباتی دیگر ۱.Edmond locardکمتر در معرض تغییر و تصرف افراد قرار دارند. بنابراین از اعتبار و قاطعیت زیادی برخوردارند و محل وقوع جرم یگانه عامل غیر قابل تردید پیوند دهنده میان مجرم و آثاری است که از او یا در نتیجه فعالیت جنایی او در محل به جای مانده است .در نظامهای مبتنی بر کاوش های علمی و حقوقی به دلیل امکان تخلف کمتر در دلایل مادی به آن بیشتر بها می دهند و در این نظامها سوگند یا شهادت نسبت به وجود آثار عینی و ملموس جرم در درجه دوم قرار می گیرد، اما نظامهای سنتی و کلاسیک که از یافته های علمی کمتر بهره می برند به دلایل معنوی از جمله اقرار ، سوگند و شهادت بیشتر اهمیت می دهند . نظر به آزادی دلیل در سیستم قضایی جمهوری اسلامی ایران ۱با حفظ صحنه جرم و استفاده از نظریه انتقال و جمع آوری دلایل مادی و مقایسه و تطبیق آنها، گزارش مامورین بررسی صحنه جرم برای قاضی پرونده علممتعارف حاصل نموده و از دلایل اثباتی خواهند بود که منجر به تحقق هر چه بیشتر عدالت کیفری و رعایت کامل حقوق مردم و اعتماد جامعه به سیستم قضایی می گردد

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱ گفتار اول: کلیات ۴

۱ ۱ جرم و مجازات در قانون ۵

اصل قانونی بودن جرم ۵

اصل قانونی بودن مجازات ۶

اصل قانونی بودن دادرسی ۷

اصل قانونی بودن طرز اجرای مجازات ۷

مفهوم مرگ و قتل ۸

تعریف مرگ ۸

مرگ ظاهری ۹

مرگ مغزی ۹

اهمیت مرگ مغزی ۹

انواع قتل ۱۰

تعریف قتل عمد ۱۰

کیفر قتل در نظامهای مختلف ۱۱

کیفر قتل از دیدگاه مقننین الهی و غیر الهی باستان ۱۲

کیفر قتل در روم باستان ۱۳

کیفر قتل در حقوق غرب ۱۴

کیفر قتل در حقوق اسلام ۱۴

کیفر قتل در قانون مجازات اسلامی ۱۵

مفهوم دلیل ۱۶

۱ ۴ ۱ تعریف دلیل ۱۷

۱ ۴ ۱ ۱ دلیل و مفهوم عام آن ۱۷

۱ ۴ ۱ ۲ دلیل و مفهوم خاص آن ۱۷



فهرست


۱ ۴ ۱ ۳ موقعیت دلیل ۱۷

۱ ۴ ۱ ۴ دلیل در امور جزایی ۱۸

۱ ۴ ۲ اصل آزادی دلیل در دعاوی کیفری ۱۹

۱ ۴ ۳ اصل قانونی بودن دلایل ۲۰

۱ ۴ ۳ ۱ قانون احترام به آزادی های مشروع و حقوق شهروندی ۲۰

۱ ۴ ۴ انواع دلیل از نظر قوانین مدنی و کیفری ۲۱

۱ ۴ ۴ ۱ دلایل نشانه ای یا اماره ای ۲۱

۱ ۴ ۴ ۲ دلایل شهودی یا ذهنی (اقرار و شهادت) ۲۲

۱ ۴ ۴ ۳ دلایل مادی ۲۲

۱ ۴ ۵ اهمیت دلایل مادی ۲۳

۱ ۴ ۵ ۱ اهمیت دلایل مادی از منظر آیین دادرسی کیفری ۲۴

۱ ۴ ۵ ۲ اهمیت دلایل مادی از منظر قانون مجازات اسلامی ۲۴

۱ ۴ ۶ دلایل اثباتی قتل عمد در قانون مجازات اسلامی ۲۵

۱ ۴ ۶ ۱ اقرار ۲۵

۱ ۴ ۶ ۲ شهادت ۲۶

۱ ۴ ۶ ۳ قسم ۲۶

۱ ۴ ۶ ۴ علم قاضی ۲۷

۲ گفتار دوم:صحنه جرم

۲ ۱ تعریف صحنه جرم ۳۲

۲ ۲ انواع صحنه جرم ۳۲

۲ ۳ دلیل اهمیت صحنه جرم ۳۳

۲ ۴ بازسازی صحنه جرم ۳۵

۲ ۴ ۱ افسانه های مربوط به صحنه جرم ۴۰

۲ ۵ نتیجه حفظ صحنه جرم قتل ۴۸

۲ ۵ ۱ نتیجه دقت در حفظ صحنه جرم قتل با استناد به پرونده های دادگستری ۵۰



فهرست

۲ ۵ ۲ نتیجه عدم دقت در حفظ صحنه جرم قتل با استناد به پرونده های دادگستری ۵۱

۲ ۶ نتیجه بررسی علمی صحنه جرم قتل ۵۲

۲ ۶ ۱ نتیجه دقت یا عدم دقت در بررسی علمی صحنه قتل با استناد به پرونده های دادگستری ۵۳

۲ ۶ ۱ ۱ نتیجه دقت در بررسی صحنه قتل ۵۳

۲ ۶ ۲ ۲ نتیجه عدم دقت در بررسی صحنه جرم قتل ۵۵

۳ گفتار سوم: بررسی صحنه جرم قتل

۳ ۱ علم قانونی ۶۰

۳ ۱ ۱ حرفه های مختلف علم قانونی ۶۱

۳ ۱ ۲ شبه علم ۶۲

۳ ۱ ۳ ابطال پذیری ۶۳

۳ ۱ ۴ اصل مبادله(انتقال) ۶۴

۳ ۱ ۵ دلایل انتقالی ۶۹

۳ ۱ ۶ قابلیت پذیرش دلایل ۶۹

۳ ۱ ۷ تطبیق دلایل مادی ۷۰

۳ ۱ ۷ ۱ ویژگی های طبقه ای ۷۱

۳ ۱ ۷ ۲ منحصر به فرد کردن دلیل ۷۲

۳ ۱ ۷ ۳ قراین و امارات ۷۸

۳ ۱ ۷ ۴ مطابقت تصادفی ۷۹

۳ ۱ ۷ ۵ یک سو گرایی ۸۰

۳ ۲ بررسی صحنه جرم در محیط های مختلف ۸۰

۳ ۲ ۱ صحنه جرم در فضای کوچک ۸۱

۳ ۲ ۲ صحنه جرم در فضای وسیع ۸۱

۳ ۲ ۳ قتل های بدون جسد ۸۲

۳ ۲ ۴ گورهای مخفی ۸۳

۳ ۳ ماموران بررسی کننده صحنه جرم ۸۵

۳ ۳ ۱ شرایط مامور بررسی صحنه جرم ۸۵



فهرست

۳ ۳ ۲ تیم معاینه محل ۸۷

۳ ۴ اقدامات ماموران بررسی صحنه جرم ۸۸

۳ ۴ ۱ وظیفه اولین مامور ۸۹

۳ ۵ وظیفه کارشناس بررسی صحنه جرم ۹۳

۳ ۵ ۱ برداشت کلی از صحنه جرم ۹۵

۳ ۵ ۲ جلوگیری از آلوده شدن دلایل ۹۵

۳ ۵ ۳ مستند سازی صحنه ۹۷

۳ ۵ ۳ ۱ یادداشت برداری ۹۷

۳ ۵ ۳ ۲ عکسبرداری از صحنه جرم ۹۸

۳ ۵ ۳ ۳ تهیه کروکی ۱۰۱

۳ ۵ ۳ ۳ ۱ انواع کروکی صحنه جرم ۱۰۵

۳ ۵ ۴ لمس اشیاء و جمع آوری مدارک ۱۰۹

۳ ۵ ۴ ۱ بسته بندی دلایل ۱۰۹

۳ ۵ ۴ ۲ قالب گیری ۱۱۰

۳ ۵ ۴ ۳ دلایل حذفی ۱۱۲

۳ ۵ ۴ ۴ زنجیره حفاظتی ۱۱۲

۳ ۵ ۵ فعالیتهای تحقیقاتی مکمل ۱۱۳

۳ ۵ ۵ ۱ بازسازی صحنه جرم ۱۱۴

۳ ۵ ۵ ۲ تطبیق صحنه جرم با پرونده مجرمین حرفه ای ۱۱۵

۳ ۶ نکات مهم در بررسی صحنه جرم و روشهای مختلف بررسی ۱۱۵

۳ ۶ ۱ بررسی حلزونی صحنه جرم ۱۱۸

۳ ۶ ۲ بررسی خطی صحنه جرم ۱۲۰

۳ ۶ ۳ بررسی شبکه ای صحنه جرم ۱۲۱

۳ ۶ ۴ بررسی چرخی (دایره ای) صحنه جرم ۱۲۱

۳ ۷ مهمترین دلایل و مدارکی که در صحنه جرم بدست می آید ۱۲۲

۳ ۷ ۱ اثر انگشت ۱۲۳



فهرست

۳ ۷ ۱ ۲ آثار انگشت حذفی ۱۲۷

۳ ۷ ۲ آثار پا ۱۲۷

۳ ۷ ۲ ۱ انواع آثار پا ۱۲۸

۳ ۷ ۳ شیشه های شکست ۱۳۰

۳ ۷ ۴ آثار زیستی ۱۳۶

۳ ۷ ۴ ۱ خون ۱۳۷

۳ ۷ ۴ ۱ ۱ الگوی پاشیدگی لکه خون ۱۴۵

۳ ۷ ۴ ۱ ۲ آمار بیس ۱۵۰

۳ ۷ ۴ ۲ دی ان ای ۱۵۱

۳ ۷ ۴ ۳ لکه های منی ۱۵۷

۳ ۷ ۴ ۴ بزاق ۱۵۹

۳ ۷ ۴ ۵ استفراغ ۱۶۰

۳ ۷ ۴ ۶ مدفوع ۱۶۱

۳ ۷ ۵ گردو غبار،مو و سایر الیاف طبیعی ۱۶۱

۳ ۷ ۵ ۱ گردو غبار ۱۶۲

۳ ۷ ۵ ۲ مو ۱۶۳

۳ ۷ ۵ ۳ سایر الیاف طبیعی ۱۶۸

۳ ۷ ۶ اسلحه و آثار مربوط به آن ۱۷۰

۳ ۷ ۷ آثار ابزار ۱۸۶

۳ ۷ ۸ اسناد و نوشته های مشکوک و مجعول ۱۸۸

۳ ۷ ۹ آثار مهم و متفاوت در انواع مختلف قتلها ۱۸۸

۳ ۷ ۹ ۱ آتش سوزیهای منجر به قتل ۱۸۹

۳ ۷ ۹ ۱ ۱ وسایل آتش زا ۱۹۷

۳ ۷ ۹ ۱ ۲ بقایای جسد ۱۹۸

۳ ۷ ۹ ۲ قتل همراه با تجاوزات جنسی ۱۹۹

۳ ۷ ۹ ۲ ۱ ذرات زیر ناخن ۲۰۰



فهرست

۳ ۷ ۹ ۲ ۲ آثار روژ لب ۲۰۱

۳ ۷ ۹ ۲ ۳ مواد مورد استفاده تجاوز جنسی ۲۰۲

۳ ۷ ۹ ۲ ۴ آثار گاز گرفتن ۲۰۳

۳ ۷ ۹ ۲ ۵ خفگی جنسی ۲۰۵

۳ ۷ ۹ ۳ دارآویختگی ۲۰۵

۳ ۷ ۹ ۳ ۱ گره ها ۲۰۷

۳ ۷ ۹ ۴ تصادفات رانندگی ۲۰۸

۳ ۷ ۹ ۴ ۱ چراغ جلوی وسایل نقلیه ۲۰۸

۳ ۷ ۹ ۴ ۲ آثار نقش گونه لباس ۲۰۹

۳ ۷ ۹ ۵ غرق شدگیها ۲۱۰

۳ ۷ ۹ ۵ ۱ دیاتومه ۲۱۱

۳ ۸ محاسن حضور پزشکی قانونی در صحنه جرم قتل ۲۱۳

۳ ۹ نتیجه گیری ۲۱۵

کلیدواژه ها

  • شاهد
  • بررسی حقوقی
  • دلیل (مدرک)
  • صحنه جرم
  • قتل
  • جرم شناسی
  • مجرم حرفه ای
  • نظریه مبادله