ایده ولایت فقیه در عصر غیبت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)
ایده ولایت فقیه در عصر غیبت در اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) نام مقاله‌ای از نورالله قیصری و الهه خانی آرانی است که در شماره بیست و چهارم (تیر 1387) نشریه پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
ولایت فقیه ایده مرکزی گفتمان سیاسی فقهی شیعه در عصر غیبت است. با وجود روایت های مختلف از این ایده، تبیین حضرت امام خمینی (ره) به عنوان فقیه و رهبر سیاسی انقلاب اسلامی و بنیان گذار نظام جمهوری اسلامی در میان سایر تبیین ها جامعیت و عمق نظری و کارکردی خاصی دارد. تلاش نوشتار حاضر بر آن است تا نشان دهد اولاً نظریه ولایت فقیه در امام خمینی (ره) آغاز نشده، بلکه در نظریه ایشان به نقطه تکامل خویش رسیده است و ثانیاً نظرگاه ایشان در این باب هر چند ظاهراً با تحولات و تطوراتی همراه بوده لیکن گذر زمان و مهم تر از آن تاسیس نخستین حکومت ولايت فقيه سبب شده تا ایشان ابعاد و زوایای مختلف این نظریه را هر چه بیشتر و عمیق تر تبیین نماید. در این نوشته، نخست نظرات ایشان را درباره مبانی مشروعیت حکومت اسلامی جایگاه مردم در آن و شكل حكومت ولایت فقیه بیان می گردد و سپس ادله عقلی و نقلی اثبات ولایت فقیه در عصر غیبت بیان شده و با تبیین شرایط و صفات اختیارات و مقيدات ولی فقیه و شیوه جانشینی در این نوع از حکومت به واکاوی دیدگاههای اولین فقیه تاریخ تشیع که ولایت فقیه را به منصه ظهور رسانده است پرداخته می شود.
کلیدواژه‌ها
- ولایت فقیه
- امام خمینی
- مشروعیت الهی
- ولایت مطلقه