بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران
 | |
| عنوان | بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | فرزانه دهقان طزرجانی |
| استاد راهنما | محمدعلی حاجی ده آبادی |
| استاد مشاور | ابوالفتح خالقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۸ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فرزانه دهقان طزرجانی، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی و با مشاوره ابوالفتح خالقی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
این پایان نامه با هدف بررسی و نقد سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران در خصوص بازپروری زنان بزهکار نگارش یافته است. جنسیت از عوامل تاثیرگذار در مسیله بزهکاری است. زنان بعلل متفاوت از مردان مرتکب جرم می گردند و حالت خطرناک آنان معمولا کمتر از مردان ارزیابی می شود و نیازهای جرم زای آنان نیز متفاوت از همتایان مردشان است. زنان بزهکار معمولا دچار مشکلات مالی، فاقد مهارت های شغلی، معتاد به مخدر، دارای منش ها و معاشران ضد اجتماعی و بزهکار و دچار مشکلات روانی و شخصیتی اند. بنابراین بنا بر اصول سه گانه بازپروری( اصل خطر، اصل نیاز، اصل منطبق سازی)، لازم است قوانین و برنامه های متناسب با ویژگی ها و نیاز های آنان تدوین و اجرا گردد. با این وجود سیاست جنایی ایران در بازپروری زنان بزهکار بر پایه نظام جنسیتی نیست؛ تعداد قوانین ناظر به بازپروری اندک و بطور عام و با توجه به نیاز های مردان بزهکار تدوین یافته اند. قضات نیز تمایلی به اجرای راهکارهای قانونی ندارند. برنامه های بازپروری نیز جمعیت بزهکاران را بطور عام هدف قرار می دهد و تنها برای زنان ویژه و در معرض آسیب اجتماعی برنامه های ویژه پیش بینی و اجرا می گردند. با توجه به وضعیت موجود لازم است در تدوین قوانین کیفری و غیر کیفری و تدبیر و اجرای برنامه های بازپروری ویژگی ها و نیازهای زنان بزهکار مورد توجه قرار گیرد و بعبارت دیگر شاهد ظهور پاسخگویی جنسیتی بزهکاری زنان باشیم.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست
عنوان صفحه
مقدمه ۱
الف)بیان مسیله ۲
ب) سوالات تحقیق ۳
ج) فرضیات تحقیق ۳
د) اهمیت و ضرورت تحقیق ۳
ه) اهداف تحقیق ۴
و) پیشینه تحقیق ۴
ز) مشکلات تحقیق ۵
ح) سازمان دهی مطالب تحقیق ۵
ط) روش تحقیق ۶
بخش اول: بازپروری زنان بزهکار: یافته ها و راه کارها ۷
فصل اول: بزهکاری زنان ۸
مبحث اول: ویژگی های بزهکاری زنان ۹
گفتار اول: پایین بودن نرخ جرم زنان ۹
گفتار دوم: انواع جرایم زنان ۱۵
۱ همسر کشی ۱۶
۲ خودکشی ۱۷
۳ سقط جنین و نوزاد کشی ۱۹
۴ سرقت ۲۲
۵ جرایم مواد مخدر ۲۵
۶ فرار از خانه ۲۷
۷ فحشا و روسپی گیری ۳۱
گفتار سوم: شیوه ارتکاب جرم زنان ۳۴
مبحث دوم: تبیین های جرم شناختی از بزهکاری زنان ۳۵
گفتار اول: تبیین های زیست شناختی، هورمونی و روانشناختی ۳۵
۱ سزار لومبروزو ۳۶
۲ توماس
۳ زیگموند فروید ۳۷
۳۸
۴ اتو پولاک ۳۹
گفتار دوم: تبیین های جامعه شناختی ۳۹
۱ نظریه معاشرت ترجیحی ۴۰
۲ نظریه خرده فرهنگی ۴۱
۳ نظریه فشار ۴۲
۴ نظریه واکنش اجتماعی یا برچسب زنی ۴۴
۵ نظریه کنترل اجتماعی ۴۶
۶ نظریه های فمینیستی ۴۸
۱ ۶ نظریه فمینیسم لیبرال ۴۹
۲ ۶ نظریه فمینیسم افراطی ۵۰
۳ ۶ نظریه فمینیسم مارکسیستی ۵۰
فصل دوم: مفاهیم و اصول و روش های بازپروری زنان بزهکار ۵۲
مبحث اول: مفهوم بازپروری و واژه های مشابه و بازپروری در دیدگاه اسلام ۵۲
گفتار اول: مفهوم بازپروری ۵۲
گفتار دوم: مجازات و بازپروری ۵۶
گفتار سوم: بازپروری و اصلاح و درمان مجرمان
۵۸
گفتار چهارم: بازپروری و پیشگیری از جرم ۶۰
گفتار پنجم: بازپروری در اسلام ۶۱
مبحث دوم: اصول بازپروری ۶۳
گفتار اول : اصل خطر ۶۵
گفتار دوم: اصل نیاز ۷۰
گفتار سوم: اصل منطبق سازی ۷۳
مبحث سوم : پاسخگویی جنسیتی ۷۵
گفتار اول : جایگزین های زندان زنان ۷۹
۱ جایگزین های زندان پیش از محاکمه ۸۸
۱ ۱ ترک تعقیب و تعلیق تعقیب ۸۸
۲ ۱ اخطار یا تذکر ۸۹
۳ ۱ ضمانت و قرار های جانشین ۸۹
۲ جایگزین های زندان پس از محاکمه ۹۰
۱ ۲ آزادی مشروط ۹۱
۲ ۲ تعلیق مراقبتی ۹۲
۳ ۲ دوره مراقبتی ۹۴
۳ ۳ کارعام المنفعه ۹۵
۴ ۲ جزای نقدی ۹۵
۵ ۲ حبس در منزل ۹۷
گفتاردوم: مداخلات روان درمانی و برنامه های پرورش روانی ۹۸
گفتار سوم: برنامه های درمانی ۱۰۲
گفتار چهارم: برنامه های بهبود روابط ۱۰۶
گفتار پنجم: کار آموزی و تحصیل ۱۱۰
گفتار ششم: امکانات، تسهیلات و حمایت های جانبی ۱۱۴
بخش دوم: بررسی و نقد سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران ۱۱۷
مقدمه ۱۱۸
فصل اول: بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی تقنینی جمهوری اسلامی ایران ۱۲۱
مبحث اول: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۲۱
مبحث دوم: قوانین عادی و آیین نامه های کیفری ۱۲۶
گفتار اول: قوانین و مقررات ماهوی ۱۲۶
۱ بازپروری زنان بزهکار از طریق مجازات های اصلاحی ۱۲۶
۱ ۱ تبدیل و تخفیف مجازات ۱۲۷
۲ ۱ جزای نقدی ۱۲۸
۳ ۱ تعلیق مراقبتی ۱۲۹
۴ ۱ آزادی مشروط ۱۳۲
۵ ۱ نظارت بر مجرمین سابقه دار ۱۳۴
۶ ۱ مداوای مجرم مجنون در بیمارستان روانی ۱۳۵
۲ بازپروری زنان بزهکار از طریق اقدامات تامینی و تربیتی ۱۳۵
گفتار دوم: بازپروری زنان بزهکار در قوانین شکلی ۱۳۸
۱ قرارهای تامین جایگزین بازداشت موقت ۱۳۸
۱ ۱ قرار ترک تعقیب ۱۴۰
۲ ۱ قرار تعلیق تعقیب ۱۴۱
۲ بازپروری زندانیان ۱۴۲
۱ ۲ تشخیص و طبقه بندی محکومین و متهمین
۲ ۲ رابطه محکومین با خانواده و بستگان و دنیای خارج از زندان ۱۴۶
۱۴۹
۳ ۲ اشتغال به کار و حرفه آموزی متهمین و محکومین ۱۵۱
۴ ۲ اجرای برنامه های آموزشی، پرورشی، فرهنگی و مذهبی ۱۵۳
۵ ۲ روان درمانی زندانیان ۱۵۶
۶ ۲ آماده سازی و مراقبت پس از خروج ۱۵۸
۳ اصلاح و تربیت اطفال بزهکار ۱۶۱
مبحث دوم: بازپروری زنان بزهکار در مقررات غیر کیفری ۱۶۳
گفتار اول: بازتوانی آسیب دیدگان اجتماعی و فراهم نمودن زمینه بازگشت آنها به جامعه ۱۶۳
گفتار دوم: تدوین لوایح قضایی ۱۶۵
۱ لایحه پیشگیری از وقوع جرم ۱۶۵
۲ لایحه قضا زدایی و حذف برخی عناوین مجرمانه از قوانین ۱۶۶
۳ لایحه جرم زدایی از قانون مواد مخدر و درمان مبتلایان به سوء مصرف مواد مخدر ۱۶۷
۴ لایحه مجازاتهای اجتماعی جایگزین زندان ۱۶۸
گفتارسوم: حمایت از زنان آسیب دیده اجتماعی ۱۷۱
۱ آیین نامه اجرایی چگونگی تشخیص نیاز مددجویان و مصرف اعتبار برنامه کار آموزی و باز پروری اجتماعی سازمان بهزیستی کشور ۱۷۲
۲ آیین نامه اجرایی مراکز حمایت و بازپروری دختران در معرض آسیب های اجتماعی حاد و زنان آسیب دیده اجتماعی (ویژه) ۱۷۳
گفتار چهارم: درمان اعتیاد ۱۷۶
فصل دوم: بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی قضایی جمهوری اسلامی ایران ۱۸۱
مبحث اول: عملکرد ضعیف قضات ۱۸۱
گفتار اول: استفاده بیش از حد از مجازات حبس ۱۸۱
گفتار دوم: عدم استفاده صحیح از تدابیر بازپرورانه موجود در قوانین کشور ۱۸۵
مبحث دوم:عملکرد سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور ۱۸۷
گفتار اول:آموزش زندانیان ۱۸۷
گفتار دوم:مقابله فراگیر با مواد مخدر ومصرف آن ۱۹۱
گفتار سوم: اجرای طرح روان درمانی ۱۹۲
گفتار چهارم: فعالیت های مددکاری در زندان ها ۱۹۴
گفتار پنجم: خدمات مراکز مراقبت بعد از خروج ۱۹۵
گفتار ششم:خدمات انجمن های حمایت از زندانیان ۱۹۶
گفتار هفتم: خدمات کانون اصلاح و تربیت ۱۹۷
فصل سوم: بازپروری زنان بزهکار در سیاست جنایی اجرایی جمهوری اسلامی ایران ۱۹۹
مبحث اول: اقدامات وزارت بهداشت و درمان پزشکی ۱۹۹
مبحث دوم: اقدامات سازمان بهزیستی کشور ۲۰۲
گفتار اول: ایجاد مراکز خانه سلامت دختران ۲۰۳
گفتار دوم: مراکز بازپروری زنان آسیب دیده اجتماعی ۲۰۴
گفتار سوم: طرح درمان اجتماع مدار معتادین ۲۰۶
گفتار چهارم: خط تلفن اورژانس اجتماعی (۱۲۳) ۲۰۷
نتیجه گیری و پیشنهادات ۲۰۹
منابع و ماخذ ۲۱۲
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۱–۱ تعداد و نسبت زنان محکوم زندانی از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ ۱۴
جدول ۱–۲ فراوانی جرایم زنان بزهکار زندانی ۱۵
جدول ۱–۳ فشارهای وارد بر مردان و زنان ۴۳
جدول ۱–۴ واکنش عاطفی زنان و مردان به فشارها ۴۴
جدول ۱–۵ هشت نیاز یا عامل جرم زا اصلی ۷۱
جدول ۱–۶ نیازهای زنان بزهکار ۷۲
جدول۱–۷ تعداد زندانیان زن ورودی سال های
تا
بر حسب وضع سواد و سطح تحصیلات ۱۱۴
جدول۲–۱ میانگین موجودی زندانیان و مقایسه با جمعیت کشور ۱۸۳
جدول۲–۲ تعداد زندانیان ورودی سال های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ بر حسب جنس و متوسط رشد سالانه آنها ۱۸۴
جدول۲–۳ عملکرد قضات در استفاده از آزادی مشروط و تخفیف مجازات ۱۸۶
جدول۲–۴ عملکرد آموزش نهضت سواد آموزی از سال ۱۳۸۳ الی ۱۳۸۵ ۱۸۸
جدول۲–۵ عملکرد بخش آموزش و پرورش از سال ۱۳۸۳ الی۱۳۸۵ ۱۸۹
جدول۲–۶ عملکرد بخش آموزش عالی از سال ۱۳۸۳ الی ۱۳۸۵ ۱۸۹
جدول۲–۷ عملکرد آموزش مهارت های اساسی زندگی از سال ۱۳۸۳ الی ۱۳۸۵ ۱۹۰
جدول۲–۸ خدمات مدکاری در زمان حبس در سال ۱۳۸۵ ۱۹۵
جدول ۲–۹ خدمات مراکز مراقبت بعد از خروج در سال ۱۳۸۵ ۱۹۶
کلیدواژه ها
- توانبخشی
- بزهکار
- زنان
- جمهوری اسلامی ایران
- جرم شناسی
- دفاع از حقوق زنان
- سیاست جنایی
- سیاست جنایی
- بزهکاری
- زنان بزهکار
- بازپروری
- پاسخگویی جنسیتی