بازپروری عادلانه مجرمان مبانی و جایگاه آن در حقوق ایران
 | |
| عنوان | بازپروری عادلانه مجرمان مبانی و جایگاه آن در حقوق ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | فاطمه شریف آبادی عزیزی |
| استاد راهنما | امیرحسن نیازپور |
| استاد مشاور | سیدمهدی احمدی موسوی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید باهنر کرمان |
بازپروری عادلانه مجرمان مبانی و جایگاه آن در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط فاطمه شریف آبادی عزیزی، با راهنمایی امیرحسن نیازپور و با مشاوره سیدمهدی احمدی موسوی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید باهنر کرمان دفاع گردید.
چکیده
اصلاح مجرم و بازگرداندن آن به جامعه، از مباحث مهم همه نظام های حقوقی است؛ چراکه شخصیت افراد و دفاع از حیثیت هر شهروند، از وظایف نظام حقوقی و دست اندرکاران هر کشور است. جامعه همان گونه که در پی برخورد با مجرمان و بزهکاران است، باید درصدد اصلاح و سازگار نمودن آنان با جامعه نیز باشد؛ چراکه اصلاح بزهکار تاثیرگذارتر از کیفر دادن اوست. امروزه همه نظام های حقوقی تلاش می کنند تا با تدابیر خردمندانه، زمینه بازگشت مجرم به جامعه را فراهم سازند و تا حد ممکن از طرد بزهکار جلوگیری نمایند. اصلاح و بازپروری مجرمان یکی از سیاست های اساسی سیاست جنایی جمهوری اسلامی ایران است که بنیان آن بر بند پنجم از اصل ۱۵۶ قانون اساسی مبتنی است. در واقع در این رویکرد رفتار جنایی بزهکار طرد می شود ولی خود فرد به عنوان شخصی که بنا به دلایلی مرتکب جرم شده و بنا به ذات پویایش امکان تحول و بازگشت به زندگی اجتماعی را دارد، موضوع تدابیر بازپرورانه قرار می گیرد تا بتوان به زندگی جمعی بازگردد. برای نیل به این هدف ضروری است که تدابیر بازپرورانه در قالب یک روش منسجم و هدفمند قرار گیرد. اصول و مبانی حقوق بشر که با توجه به شان و مقام انسان شکل گرفته و فلسفه وجودی آن، اعتلای منزلت این حقوق بوده است، حدود و قیودی را برای مجرمان تعیین می کند. با رعایت همین اصول است که کارکرد بازپروری، جنبه عادلانه به خود می گیرد. این نوشتار با روش اسنادی و کتابخانه ای و با هدف بیان راهکارهای اصلاح مجرم و زمینه بازگشت وی به جامعه با رعایت حقوق بنیادین و احترام به کرامت انسانی وی گردآوری شده است. حاصل این نوشتار این که در جوامع سنتی هدف از مجازات ارعاب دیگران بوده، ولی امروزه اصلاح مجرم و در راس آن اصلاح جامعه مدنظر است.
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
بیان مسیله ۲
هدف پژوهش ۴
قلمرو پژوهش ۵
سوالات پژوهش ۶
فرضیات پژوهش ۶
پیشینه پژوهش ۷
شیوه ها و موانع پژوهش ۷
سازماندهی پژوهش ۸
بخش اول: بررسی مبنایی بازپروری عادلانه ۱۰
فصل اول: تعریف و قلمروی بازپروری عادلانه ۱۱
گفتار اول: تبیین مفهوم بازپروری ۱۲
بند اول: تعریف اصلاح و درمان و خصوصیات آن ۱۳
بند دوم: تاریخچه بازپروری عادلانه و رویکردهای موجود ۱۵
گفتار دوم: اصول حاکم بر بازپروری ۱۸
بند اول: اصل خطر ۱۹
بند دوم: اصل نیاز ۲۲
بند سوم: اصل منطبق–سازی ۲۴
فصل دوم : مبانی بازپروری عادلانه ۲۶
گفتار اول: مبانی حقوقی ۲۶
بند اول: مبانی حقوق اساسی ۲۶
بند دوم: مبانی حقوق بشری ۳۰
الف: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۳۰
ب: منشور ملل متحد ۳۱
ج: کنوانسیون حقوق کودک ۳۱
د: حداقل قواعد معیار سازمان ملل متحد برای قرارهای غیرحبسی ۳۳
ه: حداقل قواعد سازمان ملل برای حمایت از نوجوانان محروم از آزادی ۳۴
و: قواعد حداقل استاندارد سازمان ملل برای رفتار با زندانیان ۳۶
گفتار دوم: مبانی جرم شناختی ۳۸
بخش دوم:شیوه ها و ابزارهای تحقق بازپروری عادلانه در ایران ۴۸
فصل اول: چگونگی تحقق بازپروری عادلانه در پرتو ساختارها ۴۹
گفتار اول: قبل از صدور حکم ۴۹
بند اول: مرحله دادسرا ۵۰
الف: ترک تعقیب و تعلیق تعقیب ۵۰
ب: اخطار یا تذکر ۵۱
بند دوم: مرحله دادگاه ۵۱
گفتار دوم: بعداز صدور حکم ۵۳
بند اول: مرحله اجرای حکم ۵۳
الف:آزادی مشروط ۵۴
ب: تعلیق مراقبتی ۵۶
ج: دوره مراقبتی ۵۸
د: کار عام المنفعه ۵۹
ه: جزای نقدی ۶۰
و: حبس در منزل ۶۲
بند دوم: مرحله پساکیفری ۶۳
الف: مداخلات روان درمانی و برنامه های پرورش روانی ۶۴
ب: برنامه های درمانی ۶۵
ج: برنامه های بهبود روابط ۶۷
د: کارآموزی و تحصیل ۶۸
ه: امکانات، تسهیلات و حمایت های جانبی ۶۹
فصل دوم: شیوه های بازپروری عادلانه در پرتو پاسخ ها ۷۰
گفتار اول: برنامه های قابل اجرا ۷۰
بند اول: در محیط کیفری ۷۰
الف: آموزش زندانیان ۷۱
ب: مقابله فراگیر با مواد مخدر و هدف آن ۷۴
ج: اجرای طرح روان درمانی ۷۶
د: فعالیت های مددکاری در زندان ها ۷۷
ه: خدمات مراکز مراقبت بعد از خروج ۷۹
و: خدمات انجمن های حمایت از زندانیان ۸۰
ز: خدمات کانون اصلاح و تربیت ۸۱
بند دوم: در محیط پیراکیفری ۸۳
الف: اقدامات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ۸۳
ب: اقدامات سازمان بهزیستی کشور ۸۴
گفتار دوم: پیش بینی الگوی بازپرورانه ۹۰
بند اول: نهاد توبه ۹۰
بند دوم: نهاد نیمه آزادی ۹۶
نتیجه–گیری ۱۰۲
منابع ۱۰۶
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره ۱–۱: هشت نیاز یا عامل جرم زای اصلی ۲۳
جدول شماره۲–۱: عملکرد آموزش نهضت سوادآموزی از سال ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۵ ۷۱
جدول شماره۲–۲: عملکرد بخش آموزش و پرورش از سال
تا ۸۵ ۷۲
جدول شماره ۲–۳: عملکرد بخش آموزش عالی از سال
تا ۸۵ ۷۳
جدول شماره ۲–۴: عملکرد آموزش مهارت های اساسی زندگی از سال
تا ۸۵ ۷۴
جدول شماره۲–۵: خدمات مددکاری در زمان حبس در سال ۱۳۸۵ ۷۹
جدول شماره۲–۶: خدمات مراکز مراقبت بعد از خروج در سال ۱۳۸۵ ۸۰
کلیدواژه ها
- بازپروری عادلانه
- حیثیت
- بازپروری
- نظام حقوقی
- ایران
- عدالت کیفری
- پیشگیری از بزهکاری