باز پژوهی آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای اسلامی

عنوان	باز پژوهی آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای اسلامی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	کوثر دانشور وزیری
استاد راهنما	روح الله اکرمی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۹
دانشگاه	دانشگاه قم

باز پژوهی آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای اسلامی عنوان پایان نامه ای است که توسط کوثر دانشور وزیری، با راهنمایی روح الله اکرمی در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

حداقل سن تعقیب کیفری به سنی گفته می شود که می توان کودک را تحت تعقیب کیفری قرار داد و اقدامات تامینی و تربیتی مناسب نسبت به او اعمال کرد. حال این پرسش مطرح می گردد که حداقل سن تعقیب کیفری بر چه مبنایی تعیین می شود و حقوق کیفری ایران و سایر کشورهای اسلامی، چه رویکردی را در این زمینه دنبال می کنند؟ درپاسخ باید گفت که فقه اسلامی، اساس قانونگذاری در اکثر کشورهای اسلامی است بنابراین با رجوع به منابع فقهی درمی یابیم که برای مسیول تلقی شدن فرد، یک سیرتدریجی درنظر گرفته شده است که مراحل آن شامل: عدم مسیولیت کیفری مطلق، عدم مسیولیت کیفری نسبی، مسیولیت کیفری نسبی و مسیولیت کیفری مطلق است. در این میان، عدم مسیولیت کیفری نسبی، مرحله ای است که کودک به چنان درک و شناختی از مسایل پیرامون خود رسیده است که بتوان او را تحت تعقیب کیفری قرار داد و اقدامات تربیتی مناسب نسبت به او انجام داد و در این مرحله برخلاف مرحله قبل، عدم تعقیب کودک چه بسا موجب آثار زیانباری در شخصیت او گردد. از نظر اسلام ریشه تدریجی بودن مراحل زندگی انسان به قبل از خلقت برمی گردد و تا زمان مرگ ادامه دارد و در هرمرحله متناسب با قوه ادراک و تمییز شخص با او برخورد می گردد. هرچند با بررسی قوانین کشورهای اسلامی، به این نتیجه می رسیم که تدریجی کردن مسیولیت افراد برگرفته از کشورهای اروپایی است اما ملاک تعیین حداقل سن تعقیب کیفری، فقهی است. قانون مجازات اسلامی مصوب۱۳۹۲ ایران، در زمینه تعیین حداقل سن مسیولیت کیفری و تدریجی کردن این مسیولیت پیشرفت قابل توجهی داشته است اما در زمینه تعیین حداقل سن تعقیب کیفری، دچار نقص و اشکال است. به گونه ای که در برخی از جرایم هیچ حداقل سنی برای تعقیب وجود ندارد و دربرخی دیگر نه سالگی به عنوان حداقل سن تعقیب کیفری معرفی شده است که با رویکرد فقهی و بین المللی مغایر است و باید اصلاح گردد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه مقدمه

۱ بیان مسیله

۲ اهمیت و ضرورت تحقیق

۳ اهداف و کاربردهای تحقیق

۴ پرسش های تحقیق

۵ فرضیه های تحقیق

۶ روش تحقیق

۷ سابقه و پیشینه مسیله تحقیق

۸ ساختار تحقیق

فصل اول: کلیات

مبحث اول: مفاهیم

گفتار اول: تعقیب و مسیولیت کیفری

۱–تعقیب کیفری

۱–۱–معنای لغوی

۲–۱–معنای اصطلاحی

۲–مسیولیت کیفری

۱–۲–معنای لغوی

۲–۲–معنای اصطلاحی

۱–۲–۲–مسیولیت

۲–۲–۲–ضمان

۳–۲–۲–مسیولیت کیفری

گفتاردوم: طفل ، صغیر، کودک

۱–معنای لغوی

۲–معنای اصطلاحی

۳–کلمات مشابه مفهوم طفل، در زبان عربی و قرآن کریم

۱–۳–مفهوم طفل در زبان عربی

۲–۳–مفهوم طفل در قرآن

گفتار سوم: کشورهای اسلامی

مبحث دوم : تاریخچه حداقل سن تعقیب کیفری

گفتار اول: تاریخچه

۱–دوران باستان

۲–حقوق روم

۳–ایران باستان

۴–قرون وسطی

۵–معاصر

مبحث سوم: اصول حاکم بر تعقیب کیفری و نسبت سنجی آنها با سن تعقیب کیفری

گفتار اول : اصل الزامی بودن تعقیب ( قانونی بودن تعقیب )

گفتار دوم: اصل متناسب بودن تعقیب یا مقتضی بودن تعقیب

مبحث چهارم : مراجع رسیدگی کننده به تعقیب کیفری

گفتار اول : دادسرا

گفتار دوم : دادگاه اطفال

مبحث پنجم : جایگاه حداقل سن مسیولیت و تعقیب کیفری در حقوق اسلامی

گفتار اول : نقش حقوق کیفری اسلام در مسیولیت کیفری طفل

گفتار دوم : حداقل سن مسیولیت کیفری از دیدگاه فقه اسلامی

گفتارسوم:حداقل سن تعقیب کیفری در اسلام

فصل دوم : مسیولیت کیفری تدریجی و سن تعقیب کیفری در حقوق موضوعه و اسلام

مبحث اول: حداقل سن مسیولیت و تعقیب کیفری و وجوه تمایز میان آنها

۱–آغاز سن مسیولیت کیفری

۲– آغاز سن تعقیب کیفری

۳– وجوه تمایز میان حداقل سن مسیولیت و تعقیب کیفری

۱–۳–شرایط مرتکب جرم

۲–۳–واکنش کیفری

۳–۳–هدف واکنش کیفری

مبحث دوم: مسیولیت کیفری تدریجی و مراحل آن در حقوق موضوعه

گفتار اول : مسیولیت کیفری تدریجی

گفتار دوم: مراحل مسیولیت کیفری تدریجی در حقوق موضوعه

۱–عدم مسیولیت کیفری مطلق

۲– عدم مسیولیت کیفری نسبی

۳– مسیولیتکیفری نسبی

۴– مسیولیتکیفری مطلق

مبحث سوم : بررسی مسیولیت کیفری تدریجی و حداقل سن تعقیب کیفری از دیدگاه آموزه های اسلام

گفتار اول : نظام تدریجی در اسلام

گفتار دوم : آغاز سن تعقیب کیفری از دیدگاه قرآن

۱–بلوغ حلم

۲–بلوغ نکاح

۳–بلوغ اشد

گفتارسوم: تبیین آغاز سن تعقیب کیفری از نظر احادیث

۱–حداقل سن انجام عبادات و آموزش اطفال از نظر احادیث

۲–آغاز سن اقدامات تادیبی و تربیتی نسبت به جرایم ارتکابی توسط اطفال غیربالغ از نظر احادیث

گفتار چهارم : آغاز سن تعقیب کیفری از نظر فقهای امامیه و مذاهب اسلامی

۱–آغاز سن تعقیب کیفری از نگاه فقهای امامیه

۱–۱–سن تمییز و شرایط حاکم برآن ازنظر فقهای امامیه

۲–۱–واکنش کیفری و تادیب اطفال ممیز از نظر فقهای امامیه

۱–۲–۱–سرقت

۲–۲–۱–لواط

۳–۲–۱–قذف

۴–۲–۱–قصاص

۵–۲–۱–اکراه قتل عمد

۶–۲–۱–تادیب اطفال ممیز

۲–آغاز سن تعقیب کیفری در فقه مذاهب اسلامی

فصل سوم: آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای اسلامی

مبحث اول: آغاز سن تعقیب کیفری درحقوق کیفری ایران

گفتار اول: قوانین قبل از انقلاب اسلامی

گفتار دوم : قوانین بعد از انقلاب اسلامی ایران

مبحث دوم: آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای اسلامی

گفتاراول: آغازسن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشورهای مصر،اردن و فلسطین

۱–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری مصر

۲–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری کشور اردن

۳–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری فلسطین

گفتاردوم: آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری عراق، افغانستان و بحرین

۱–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری عراق

۲–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری افغانستان

۳–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری بحرین

گفتارسوم: آغاز سن تعقیب کیفری در کشورهای الجزایر، یمن و سودان

ا– آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری الجزایر

۲–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری یمن

۳–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری سودان

گفتارچهارم: آغاز سن تعقیب کیفری درحقوق کیفری امارات و عربستان

۱–آغاز سن تعقیب کیفری در حقوق کیفری امارات

۲–آغاز سن تقیب کیفری در حقوق کیفری عربستان

گفتار پنجم: آغاز سن تعقیب کیفری در سایر کشورهای اسلامی

نتیجه گیری و پیشنهادات

منابع

کلیدواژه ها

• آغاز سن تعقیب کیفری
• آغاز سن مسیولیت کیفری
• مسیولیت کیفری تدریجی
• طفل