بحران کووید-19 و اصل تلاش بایسته در حقوق بینالملل
بحران کووید-19 و اصل تلاش بایسته در حقوق بینالملل نام مقاله‌ای از مسعود علیزاده و شهرام زرنشان است که در شماره شصت و هفتم (شهریور 1399) فصلنامه علمی پژوهش حقوق عمومی منتشر شده است.
چکیده
بحران کرونا یا کووید-19 که از نوامبر 2019 در چین آغاز شد و به سرعت جهان را تحت تأثیر قرار داد، سؤالات مهمی را در ارتباط با مسئولیت دولتهای درگیر با این بحران مطرح نمود. یکی از مهمترین این مسائل، تعیین قواعد رفتاری دولتها در برخورد با این بحران در جهت حفظ حقوق شهروندان و دولتهای دیگر بود. اصل تکلیف دولتها به اتخاذ «تلاش بایسته» (duediligence) در برابر بحرانها یکی از قواعد ناظر بر رفتار حاکمیتها در ایفای تعهدات بینالمللی آنها میباشد. اگرچه محتوای این اصل به عنوان یکی از هنجارهای رفتاری دولتها برای حمایت از حقوق «دیگران» موضوع تازه‌ای نیست، با این همه ویژگیهای این بحران در اجرای آن باید مورد توجه قرار گیرد. اصل منع اضرار به غیر (NoHarm) که سابقاً در حقوق بینالملل محیط زیست به رشد و بالندگی رسیده بود- به عنوان یکی از نتایج اصل تلاش بایسته- از چارچوبهای مهم تنظیم رفتار دولتها برای مقابله با این بحران محسوب میگردد که در این نوشتار مورد بررسی قرار گرفته است. به علاوه در این مقاله اجرای این اصل در ایفای تعهدات حقوق بشری دولتها در برابر بحران کرونا و نیز اجرای مقررات بهداشتی که در قالب سازمان جهانی برای دولتها مقرر گردیده است، مورد بررسی شده است.
کلیدواژه‌ها
- ویروس کرونا
- تلاش بایسته
- حقوق بین الملل
- حقوق بشر
مواد مرتبط
- ماده 2 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
- ماده 16 منشور افریقایی حقوق مردم و بشر
- ماده 11 منشور اجتماعی اروپایی