بررسـی مبانـی و ابزارهـای «اقتصاد قانون اساسی» و کاربرد آن در مهندسی قانون اساسی

بررسـی مبانـی و ابزارهـای «اقتصاد قانون اساسی» و کاربرد آن در مهندسی قانون اساسی نام مقاله ای از عباسعلی کدخدایی و مسلم آقایی طوق است که در دوره صفر شماره بیست و یکم فصلنامه علمی حقوق تطبیقی دانشگاه مفید منتشر شده است.

چکیده

برنامه پژوهشی «اقتصاد قانون اساسی» از دهه 1970 توسط جیمز بوکانان و گوردون تالوک[1] با کتاب محاسبه رضایت؛ بنیادهای منطقی دموکراسی مشروطه، شروع شد و در دهه 1990 به اوج و شکوفایی رسید. این شاخه جدید از علم اقتصاد مبتنی بر پیش­فرض فردگرایی و انتخاب عقلانی است و سعی می­کند با بکارگیری روش تحلیلی معمول در اقتصاد متعارف و با استفاده از مدل­های تحلیلی همچون نظریه قیمت و نظریه بازی­ها، پیامدهای احتمالی قواعد مختلف قانون اساسی را بررسی کند. مقاله حاضر، به معرفی این برنامه پژوهشی پرداخته و کاربرد آن را در مهندسی قانون اساسی مورد اشاره قرار داده است. زیرا به­رغم اهمیتی که مهندسی قانون اساسی دارد، متأسفانه نظریه حقوق اساسی تاکنون از منظر پیامدهای احتمالی قواعد مختلف قانون اساسی بر حیات سیاسی و اقتصادی، به بررسی مسئله مهندسی قانون اساسی نپرداخته است. مهندسی قانون اساسی نیازمند مدلی تحلیلی است که با آن بتوان رفتارهای سیاسی و همچنین، واکنش­های افراد را نسبت به قواعد قانون اساسی، پیش­بینی کرد. اقتصاد قانون اساسی مدل تحلیلی مناسبی در این خصوص ارائه می­دهد.

کلیدواژه‌ها

• مهندسی قانون اساسی
• نظریه قانون اساسی
• اقتصاد قانون اساسی
• تحلیل اقتصادی
• نظریه بازی ها