بررسی آثار نگاه مشفقانه دین به مجرمین در پیشگیری از تکرار جرم

عنوان	بررسی آثار نگاه مشفقانه دین به مجرمین در پیشگیری از تکرار جرم
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	علی اصغر ینگی ملکی
استاد راهنما	حسین اژدری زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق

بررسی آثار نگاه مشفقانه دین به مجرمین در پیشگیری از تکرار جرم عنوان پایان نامه ای است که توسط علی اصغر ینگی ملکی، با راهنمایی حسین اژدری زاده در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق دفاع گردید.

چکیده

بنیادهای تیوریک جرم شناسی– کیفرشناسی ریشه در تفکرات غربی دارند، برخی محافل علمی ایران، در رهیافت به تیوریزه نمودن تاسیس سیاست جنایی اسلام با محوریت رافت اسلامی ، کرامت انسانی و واکنش مشفقانه ، باهدف ارایه ی یک مدل کنترل رفتارهای مجرمانه، روش های کیفرشناختی کیفر محور مبتنی بر طرد، سرکوب و سزادهی حداکثری را تعدیل و روش های کیفرشناختی تامینی– حمایتی–اصلاحی موضوع سیاست جنایی تحققی (اثباتی) را با لحاظ نمودن تاثیرپذیری درونی (انگیزشی–روانی) و بیرونی (محیط جرم خیز) تقویت نموده اند. در این رویکرد، مجرم به عنوان انسان خطاکار، حق دارد که فرصتی نو داشته باشد تا بتواند در مقام شهروندی هنجار پذیر در جامعه ایفای نقش مطلوب محقق سازد. در پژوهش حاضر مبانی سیاست جنایی اسلام به عنوان اصول بنیادین حقوق جزا با محوریت تحولات سامان عدالت کیفری ایران که با اجرایی شدن قانون مجازات اسلامی (۱۳۹۲)، قانون آیین دادرسی کیفری (۱۳۹۲) و قانون حقوق شهروندی (۱۳۸۳) نمود عینی موثر تری یافته، در تکمیل اصول مرتبط در قانون اساسی ج.ا.ایران (۱۳۶۸) که مطلقا منشا از شریعت مقدس دارند، مورد ارزیابی آسیب شناختی قرار خواهد گرفت تا از یک سو آسیب های ناشی از اعمال سیاست جنایی کیفرمحور و از سوی دیگر آثار مطلوبی که می تواند با اعمال سیاست جنایی تحققی متصور باشد، تبیین شوند. هدف اصیل پژوهش عبارت است از تبیین این مهم که تاسیسات فقهی– حقوقی اصول بنیادین حقوق جزا ، حقوق شهروندی ، مکتب جرم شناختی تحققی (اثباتی) و روش کیفرشناختی کرامت محور (مشفقانه) در هم پوشانی موضوعی– با یکدیگر ذیل مفهوم عام سیاست جنایی اسلام، می تواند به عنوان یک مدل کاربردی ریسک تشدید تکرار جرم توسط مجرمینی که مجازات حبس تحمل کرده اند را به صورت واقع گرایانه تعدیل سازد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه

۱– بیان مسیله

۲– اهمیت و ضرورت پرداخت به موضوع پژوهش

۳– پیشینه ی مطالعات و تحقیقات در موضوع پژوهش

الف– پرداخت به مفهوم، اجزا و مصادیق تاسیس موسوم به رویکرد مشفقانه

ب– تبیین جایگاه، اصول و بایسته های شرعی و آموزه های دینی

ج– ایده پردازی تیوریک در مورد سیاست جنایی اسلامی

د– متدهای کنترلی مبتنی بر راهکارهای پیشگیرانه در تعدیل پدیده مجرمانه

ه– کاوش مدل های کیفری ناظر بر عوامل درونی– بیرونی تکرار جرم

۴– هدف

الف– شناسایی مفهوم نگاه مشفقانه از دید آموزههای اسلامی

ب– بررسی آثار تربیتی نگاه مشفقانه از منظر آموزههای اسلامی

ج– ارزیابی آثار رویکرد مشفقانه بر فرد مجرم

۵– پرسش های پژوهش

الف– سوال اصلی

ب– سوالات فرعی

۶– فرضیه های پژوهش

الف– فرض نخست؛ رویکرد مشفقانه به مثابه عامل تسریع در اصلاح مجرمین

ب– فرض دوم؛ رویکرد مشفقانه به مثابه عامل تعدیل رفتار خصمانه زندانیان

ج– فرض سوم؛ نسبت مستقیم اعتقادات دینی با پیشگیری از جرم

۷– مفاهیم اساسی و مبانی نظری

الف– جرم

ب– جرم انگاری

ج– سیاست جنایی

د– سیاست کیفری

ه– مدل اصلاح گرا (اقدامات تامینی– تربیتی)

و– مدل طرد و سرکوب (سزادهی حداکثری و بایکوت اجتماعی)

۸– بنیادهای مفهومی و نسبت های نظری شکل دهنده پژوهش

فصل اول: مبانی نظری نگاه مشفقانه اسلام به مجرم ۱–۱–درآمد

۱–۲–مبنای نظری رویکرد مشفقانه مبتنی بر آموزه های دینی

۱–۲–۱–آموزه های اعتقادی

۱–۲–۲–آموزه های اخلاقی

۱–۲–۳–آموزه های احکامی

۱–۳–مدل کیفری مبتنی بر رویکرد مشفقانه به عنوان یک مدل اصلاح محور

۱–۴–نسبت قضایا با برخی اصول بنیادین حقوق جزا و جرم شناسی

۱–۴–۱–بنیادهای دادرسی عادلانه در آموزه های دینی با رویکرد مشفقانه

۱–۴–۲–تضمینات حقوق شهروندی و محوریت کرامت انسانی در رویکرد مشفقانه

۱–۵–آسیب شناسی امکان یا امتناع متدهای پیشگیرانه با محوریت آموزه های دینی

۱–۶–رهیافت به سیاست جنایی اسلام به مثابه سامان تیوریک مبنا در رویکرد مشفقانه

۱–۷–سیاست جنایی مشفقانه اسلامی درتناظر با سیاست کیفری ارفاقی درقوانین ایران ۵۰ ۱–۷–۱–ماهیت مدل کیفری ارفاقی در سامان عدالت کیفری ایران ۵۰ ۱–۷–۲–تاثیر رویکرد مشفقانه ی مشتق از شرع در پیش گیری از ارتکاب یا تکرار جرم

فصل دوم: مدل کاربردی رویکرد مشفقانه و آثار آن ۲–۱–درآمد

۲–۲–سیاست جنایی ایران؛ رویکرد تخفیف و تعدیل متاثر از شریعت مقدس

۲–۳–مدل مشفقانه (ارفاقی) به موازات سیاست افتراقی در قوانین کیفری ایران

۲–۳–۱–اعمال مدل ارفاقی (مشفقانه) جرایم سبک در افتراق با سایر جرایم

۲–۳–۲–آسیب های متدهای ارفاقی ماحصل سیاست کیفری افتراقی

۲–۴–سازوکارهای قانونی رویکرد مشفقانه یا ارفاقی در سامان عدالت کیفری ایران

۲–۴–۱–سازوکارهای ارفاقی مبتنی بر تعدیل مجازات در تقابل با سزادهی حداکثری

۲–۴–۲–سازوکارهای ارفاقی مبتنی بر تحدید و تعدیل اجرای مجازات

۲–۴–۳–جایگاه متدهای ارفاقی با معیارهای غیرکمی بلاتاثیر از نوع و درجه جرم

۲–۴–۴–اعمال نگاه مشفقانه از طریق اسقاط مجازات مجرمین

۲–۴–۵–شاخص های مدل کیفری با رویکرد نگاه مشفقانه در نظام کیفری ایران

جمع بندی

نتیجه گیری

پیشنهادها

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• جرم
• سیاست کیفری