بررسی آیین دادخواهی در معاهدات بین المللی حقوق بشری

عنوان	بررسی آیین دادخواهی در معاهدات بین المللی حقوق بشری
رشته	حقوق بین الملل
دانشجو	سجاد منصوریان خواجه لنگی
استاد راهنما	مهدی عباسی سرمدی
استاد مشاور	حسین شریفی طرازکوهی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

بررسی آیین دادخواهی در معاهدات بین المللی حقوق بشری عنوان پایان نامه ای است که توسط سجاد منصوریان خواجه لنگی، با راهنمایی مهدی عباسی سرمدی و با مشاوره حسین شریفی طرازکوهی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

معاهدات حقوق بشری حاوی حقوق فردی و جمعی هستند. به تبع صرف تدوین یک سری حقوق کلی تاثیری در بهبود وضعیت کلی افراد ندارد، بنابراین هر یک از معاهدات به منظور اجرای حقوق مندرج در خود سازوکارهایی برای نظارت و اجرا را ایجاد کردند که از جمله مهمترین کارکردهای این نهادها رسیدگی به شکایات (فردی و بین الدولی) می باشد. در برخی از معاهدات مکانیزم های دادخواهی اجباری و در برخی اختیاری هستند به این معنا که اعمال این حق مستلزم پذیرش صلاحیت نهاد معاهده ای از سوی کشورهای ذیربط می باشد. غالبا رسیدگی ها به دو صورت کتبی و شفاهی (غالبا کتبی) و در سه مرحله: قبل از آیین قابلیت پذیرش؛ آیین قابلیت پذیرش؛ و آیین بررسی ماهیت صورت می گیرد.برای اینکه شکایتی قابل پذیرش اعلام شود یک سری معیارها و اصول شکلی باید رعایت شوند. بعد از احراز رعایت این اصول نوبت به بررسی ماهیت (نقض یا عدم نقض حقوق مندرج در معاهدات) می رسد و در نهایت نهادهای نظارتی تصمیمات خود را در قالب نظرات و یا آراء بیان می دارند. پس از این مرحله بحث مهم اجرا و پیگیری تصمیمات مطرح می شود. تصمیمات برخی از این نهادها تعهد و الزام حقوقی ندارند و برعکس تصمیمات برخی از آنها برای دول متخلف الزام آور می باشد. شیوه هایی نیز برای پیگیری اجرای تصمیمات توسط برخی از این نهادها اتخاذ شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

مقدمه ل

چکیده ع

بخش اول– مکانیزم های دادخواهی در معاهدات بین المللی حقوق بشری (سطح جهانی) ۱

فصل اول– دادخواهی فردی– مبنا؛ هدف و مراجع صالح به رسیدگی

گفتار اول– معاهدات و مبنای حقوقی آیین دادخواهی فردی ۳

مبحث اول– کنوانسیون منع تمام اشکال تبعیض نژادی ۳

مبحث دوم– میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی و پروتکل الحاقی اول

مبحث سوم– کنوانسیون بین المللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان و پروتکل الحاقی

مبحث چهارم– کنوانسیون منع شکنجه وسایر اشکال رفتار یا مجازاتهای خشن، غیرانسانی و تحقیرکننده

گفتار دوم– هدف آیین دادخواهی فردی

گفتار سوم– مراجع صالح به رسیدگی ۹

مبحث اول– کمیته منع تبعیض نژادی ۹

مبحث دوم– کمیته حقوق بشر ۱۰

مبحث سوم– کمیته منع تبعیض علیه زنان ۱۱

مبحث چهارم– کمیته ضد شکنجه ۱۲

فصل دوم– رویه و آیین نهادهای معاهده ای در شکایات فردی

گفتار اول– قبل از مرحله قابلیت پذیرش– آماده سازی و طرح دادخواست در نهادهای معاهده ای

مبحث اول– آماده سازی مکاتبه ۱۶

مبحث دوم– زبانها ۱۷

مبحث سوم– معاضدت حقوقی ۱۷

مبحث چهارم– ارایه شکایت به نهاد معاهده ای ۱۷

مبحث پنجم– تکمیل فرم شکایت ۱۸

مبحث ششم– اسناد و مدارک استنادی ۱۹

مبحث هفتم– محرمانه بودن ۱۹

مبحث هشتم– منع اعضا از شرکت در رسیدگی ۲۰

گفتار دوم– مرحله پذیرش و ثبت مکاتبه ۲۱

مبحث اول– پذیرش مکاتبه یا شکایت ۲۱

مبحث دوم– ثبت مکاتبه یا شکایت ۲۱

مبحث سوم– ارسال به دولت عضو ۲۳

مبحث چهارم– اقدامات موقتی ۲۳

مبحث پنجم– تجمیع پرونده ها ۲۴

گفتار سوم– آیین مربوط به بررسی قابلیت پذیرش و ماهیت دعوی ۲۴

مبحث اول– کمیته حقوق بشر ۲۶

مبحث دوم– کمیته منع تبعیض نژادی ۲۹

مبحث سوم– کمیته منع شکنجه ۳۱

مبحث چهارم– کمیته منع تبعیض علیه زنان ۳۴

مبحث پنجم– حق شرطها ۳۷

بند اول– حق شرطهای ماهوی ۳۷

بند دوم– حق شرطهای شکلی ۳۷

بند سوم– حق شرطهای اعمال شده به چهار معاهده مهم حقوق بشری ۳۷

مبحث ششم– استماع حضوری دفاعیات ۳۸

مبحث هفتم– ورود ثالث ۳۹

گفتار چهارم– صدور و انتشار نظرات ۳۹

مبحث اول– جبران خسارتهای پیشنهاد شده توسط نهادهای معاهده ای ۳۹

مبحث دوم– توصیه ها و پیشنهادات ۴۰

بند اول– دسترسی به عدالت ۴۱

بند دوم– اعاده به وضع سابق ۴۴

بند سوم– پرداخت غرامت ۴۶

بند چهارم– بازتوانی یا توان بخشی دوباره ۴۷

بند پنجم– اتخاذ اقدامات نوعی به قصد جلوگیری از نقض ها در آینده ۴۸

بند ششم– اصل عدم استرداد (بازنگرداندن مهاجران) ۴۸

مبحث دوم– اجرای نظرات توسط دولتهای عضو ۴۹

فصل سوم– معیارهای قابلیت پذیرش دعوی ۵۳

گفتار اول– سمت و موقعیت– چه کسی می تواند طرح دعوی نماید؟ ۵۴

گفتار دوم– نویسنده مکاتبه باید شخصا از نقض متاثر شده باشد ۵۵

گفتار سوم– شکایت نباید بی نام باشد ۵۵

گفتار چهارم– طی مراجه صالحه داخلی ۵۶

مبحث اول– در دسترس بودن و موثر و کارآمد بودن مراجع داخلی ۵۶

مبحث دوم– طولانی بودن نامعقول شیوه های جبران خسارت داخلی ۵۷

گفتار پنجم– موضوع مشابه ۵۷

مبحث اول– هویت نویسنده ۵۸

مبحث دوم– حقایق پرونده و قلمرو مقررات دیگر معاهدات حقوق بشری ۵۹

مبحث سوم– انواع دیگر تحقیق ۶۰

مبحث چهارم– مکاتباتی که قبلا بررسی شده اند ۶۰

مبحث پنجم– دیگر آیین های بین المللی رسیدگی یا حل و فصل ۶۱

گفتار ششم– ناسازگاری با مقررات معاهده ۶۲

مبحث اول– ناسازگاری به علت محدودیت های ناشی از قلمرو مکانی ۶۲

مبحث دوم– ناسازگاری به علت محدودیت در حقوق مشمول معاهدات ۶۳

مبحث سوم– ناسازگاری به علت محدودیت زمانی ۶۳

مبحث چهارم– ناسازگاری به علت شخصیت خواهان و خوانده ۶۵

فصل پنجم– مکانیزم دادخواهی بین الدولی ۶۸

گفتار اول– ویژگیهای شکایات بین الدولی ۶۸

گفتار دوم– شیوه رسیدگی به شکایات بین الدولی ۶۹

گفتار سوم– صلاحیت نهادهای معاهده ای به موجب مکانیزم دادخواهی بین الدولی ۶۹

گفتار چهارم– مقررات کلی راجع به رسیدگی به شکایات بین الدولی ۷۰

مبحث اول– شرایط اعمال مکانیزم بین الدولی ۷۰

مبحث دوم– وظیفه نهادهای معاهده ای و نحوه اعمال مکانیزم بین الدولی ۷۱

بند اول– ارایه مساعی جمیله ۷۱

بند دوم– تشکیل کمیسیون سازش ۷۲

بند سوم– ماهیت و ارزیابی مکانیزم بین الدولی ۷۳

بخش دوم– مکانیزمهای دادخواهی در نظامهای منطقه ای حقوق بشری ۷۵

فصل اول– سیستم اروپایی حقوق بشر ۷۷

گفتار اول– کلیات ۷۷

مبحث اول– شورای اروپا ۷۷

مبحث دوم– دادگاه اروپایی حقوق بشر ۷۸

مبحث سوم– پروتکل شماره

۸۰

مبحث چهارم– قضات و دفتر ثبت دادگاه ۸۲

مبحث پنجم– ساختار دادگاه ۸۳

بند اول– شعبه اصلی ۸۳

بند دوم– بخشها و شعب ۸۴

بند سوم– کمیته ها ۸۵

گفتار دوم– آیین دادخواهی فردی دیوان اروپایی حقوق بشر– قبل از مرحله قابلیت پذیرش دعوی ۸۶

مبحث اول– طرح دعوی نزد دادگاه ۸۶

مبحث دوم– زبانهای دادگاه ۸۷

مبحث سوم– نمایندگی نزد دادگاه هنگام طرح دعوی ۸۷

مبحث چهارم– معاضدت حقوقی و هزینه ها ۸۸

مبحث پنجم– محدودیت های زمانی ۸۹

مبحث ششم– تکمیل فرم دادخواست ۹۰

مبحث هفتم– اسناد و مدارک استنادی ۹۱

مبحث هشتم– محرمانه بودن هویت خواهان

مبحث نهم– ثبت دعوی ۹۱

مبحث دهم– دعاوی اضطراری– اقدامات موقتی ۹۲

مبحث یازدهم– تسریع در روند رسیدگی ۹۳

مبحث دوازدهم– ادغام دعاوی متعدد ۹۴

مبحث سیزدهم– دسترسی عمومی به اسناد ۹۴

مبحث چهاردهم– مصونیت خواهان و نمایندگان ۹۵

گفتار سوم– آیین مربوط به قابلیت پذیرش دعوی ۹۵

مبحث اول– قاضی مخبر ۹۵

مبحث دوم– دادخواستهایی که به تصمیم یک کیمته غیرقابل پذیرش اعلام می شوند ۹۸

مبحث سوم– بررسی توسط یک شعبه ۹۸

مبحث چهارم– لوایح کتبی ۹۹

مبحث پنجم– رسیدگی به قابلیت طرح و مسموع بودن دعوی ۱۰۰

مبحث ششم– اعراض از صلاحیت به نفع شعبه عالی

مبحث هفتمم– ورود ثالث ۱۰۲

گفتار چهارم– عملکرد دادگاه اروپایی: مرحله بعد از مسموع شناخته شدن دعوی ۱۰۲

مبحث اول– احراز حقایق موجود در پرونده ۱۰۲

مبحث دوم– حل و فصل دوستانه ۱۰۴

مبحث سوم– حذف پرونده از فهرست دعاوی دادگاه ۱۰۵

مبحث چهارم– آخرین لوایح بعد از مسموع شناخته شدن دعوی ۱۰۷

مبحث پنجم– استماع حضوری ۱۰۷

گفتار پنجم– معیارهای مسموع شناخته شدن دعوی ۱۰۹

مبحث اول– صلاحیت و حق حضور– چه کسی می تواند نزد دیوان اقامه دعوی کند؟ ۱۱۰

مبحث دوم– چه کسی می تواند ادعای قربانی بودن نماید؟ ۱۱۰

بند اول– قربانیان بالقوه ۱۱۱

بند دوم– قربانیان غیر مستقیم ۱۱۲

بند سوم– عدم ضرورت وارد شدن ضرر و زیان ۱۱۲

بند چهارم– سلب عنوان قربانی ۱۱۳

مبحث سوم– زمان طرح و تصمیم گیری نسبت به ادعای غیر مسموع بودن دعوی ۱۱۳

مبحث چهارم– توسل به کلیه مراجع صالحه داخلی

بند اول– بار اثبات دلیل ۱۱۴

بند دوم– رعایت قواعد شکلی در حقوق داخلی

بند سوم– انعطاف پذیری قواعد مربوط به مسموع بودن دعوی ۱۱۵

بند چهارم– کافی، موثر و در دسترس بودن دادخواهی ۱۱۵

بند پنجم– معافیت تحت شرایط خاص ۱۱۷

مبحث پنجم– مهلت

ماهه مقرر ۱۱۷

بند اول– دادخواهی های نامطمین ۱۱۸

بند دوم– نقض مستمر موازین کنوانسیون ۱۱۸

مبحث ششم– دادخواست های بی نام و نشان ۱۱۹

مبحث هفتم– دادخواست های مشابه ۱۱۹

مبحث هشتم– وضعیت دادخواستهایی که پیش از این نزد سایر مراجع بین المللی مطرح شده اند ۱۱۹

مبحث نهم– تعارض با مقررات کنوانسیون ۱۲۰

بند اول– صلاحیت سرزمینی یا علت محلی ۱۲۰

بند دوم– موضوعات خارج از صلاحیت کنوانسیون (صلاحیت موضوعی) ۱۲۱

بند سوم– علت زمانی ۱۲۱

بند چهارم– علت شخصی ۱۲۲

مبحث دهم– دادخواستهایی که آشکارا بی اساس می باشند ۱۲۲

مبحث یازدهم– سوءاستفاده از حق دادخواهی

مبحث دوازدهم– معیار جدید قابلیت پذیرش در پروتکل شماره

۱۲۳

گفتار ششتم– رویه دادگاه اروپایی– حکم و اجرای حکم ۱۲۴

مبحث اول– صدور و ابلاغ حکم ۱۲۴

مبحث دوم– ارجاع به شعبه اصلی ۱۲۶

مبحث سوم– تفسیر آراء دادگاه ۱۲۷

مبحث چهارم– تجدیدنظرخواهی از احکام دادگاه اروپایی ۱۲۷

مبحث پنجم– اجرای احکام دادگاه ۱۲۸

گفتار هفتم– مکانیزم دادخواهی بین الدولی ۱۲۹

مبحث اول– مبنای مکانیزم دادخواهی بین الدولی

مبحث دوم– طرح شکایت ۱۳۲

مبحث سوم– انتخاب قاضی گزارشگر ۱۳۲

مبحث چهارم– مرحله قابلیت پذیرش ۱۳۲

مبحث پنجم– آیین بعد از قابلیت پذیرش ۱۳۴

فصل دوم– نظام آمریکایی حقوق بشر ۱۳۵

گفتار اول– کلیات ۱۳۵

مبحث اول– سازمان کشورهای آمریکایی؛ توسعه سیستم حقوق بشری

مبحث دوم– کمیسیون آمریکایی حقوق بشر ترکیب و اختیارات ۱۳۸

مبحث سوم– دادگاه آمریکایی حقوق بشر ۱۳۹

بند اول– صلاحیت ترافعی ۱۴۰

بند دوم– صلاحیت مشورتی ۱۴۱

گفتار دوم– مکانیزم دادخواهی فردی ۱۴۲

مبحث اول– مکانیزم دادخواهی فردی به موجب کنوانسیون ۱۴۲

مبحث دوم– مکانیزم دادخواهی فردی به موجب اعلامیه آمریکایی ۱۴۵

مبحث سوم– ارایه مکاتبه یا شکایت و اقدامات اولیه ۱۴۵

مبحث چهارم– ساختار و شکل شکایت ۱۴۸

مبحث پنجم– ارایه اسناد و مدارک استنادی ۱۴۸

مبحث ششم– امکان و ضرورت معرفی شهود ۱۴۹

مبحث هفتم– بار اثبات دلیل ۱۵۰

مبحث هشتم– ارایه مدارک و حقیقت یابی ۱۵۱

مبحث نهم– محرمانه بودن و انتشار ۱۵۲

مبحث دهم– نمایندگی حقوقی ۱۵۳

مبحث یازدهم– معاضدت حقوقی ۱۵۳

مبحث دوازدهم– مصونیت شاکی و شهود ۱۵۳

مبحث سیزدهم– اقدامات موقتی و تامینی ۱۵۴

گفتار سوم– بررسی قابلیت پذیرش شکایت ۱۵۵

مبحث اول– صلاحیت شخصی ۱۵۵

مبحث دوم– صلاحیت موضوعی ۱۵۷

بند اول– نقض حقوق حمایت شده ۱۵۷

بند دوم– فرمول ارگان چهارم ۱۵۸

مبحث سوم– صلاحیت محلی ۱۵۹

مبحث چهارم– صلاحیت زمانی ۱۶۰

گفتار چهارم– معیارهای قابلیت پذیرش ۱۶۱

مبحث اول– طی مراجع صالحه داخلی ۱۶۱

بند اول– وجود تشریفات قانونی ۱۶۲

بند دوم– عدم دسترسی ۱۶۲

بند سوم– تاخیر نامعقول ۱۶۳

مبحث دوم– قاعده شش ماهه

مبحث سوم– موضوع مشابه– رسیدگی مجدد ۱۶۵

مبحث چهارم– آشکارا بی اساس بودن ۱۶۶

گفتار پنجم– بعد از مرحله قابلیت پذیرش ۱۶۶

مبحث اول– مختومه ساختن پرونده براساس تصمیم اداری ۱۶۶

مبحث دوم– حل و فصل دوستانه ۱۶۷

مبحث سوم– جلسات رسیدگی حضوری ۱۶۹

مبحث چهارم– تصمیم گیری نهایی در خصوص ماهیت دعوی ۱۷۰

مبحث پنجم– ماهیت حقوقی پیشنهادات کمیسیون ۱۷۱

مبحث ششم– درخواست تجدید نظر ۱۷۲

گفتار ششم– مکانیزم دادخواهی بین الدولی در نظام آمریکایی حقوق بشر ۱۷۲

مبحث اول– رسیدگی به شکایات بین الدولی ۱۷۳

مبحث دوم– معیارهای قابلیت پذیرش شکایات بین الدولی ۱۷۴

فصل سوم– نظام آفریقایی حقوق بشر ۱۷۶

گفتار اول– اتحادیه آفریقایی و منشور آفریقایی حقوق بشر ۱۷۶

مبحث اول– کمیسیون آفریقایی حقوق بشر و مردم ۱۷۸

مبحث دوم– دادگاه آفریقایی حقوق بشر و مردم ۱۷۹

مبحث سوم– رابطه کمیسیون و دادگاه ۱۸۱

گفتار دوم– مکانیزم دادخواهی فردی در کمیسیون آفریقایی– قبل از مرحله قابلیت پذیرش ۱۸۴

مبحث اول– هدف مکانیزم دادخواهی فردی ۱۸۵

مبحث دوم– اصول قابل اجرا توسط کمیسیون ۱۸۶

مبحث سوم– صلاحیت شخصی کمیسیون ۱۸۷

مبحث چهارم– طرح مکاتبه در نزد کمیسیون و فهرست کردن مکاتبات ۱۸۸

مبحث پنجم– زبانهای رسمی و کاری کمیسیون ۱۹۰

مبحث ششم– نمایندگی و معاضدت حقوقی ۱۹۰

مبحث هفتم– در اختیار گرفتن مکاتبه ۱۹۱

مبحث هشتم– تجمیع یا تفکیک پرونده ها ۱۹۲

مبحث نهم– اقدامات موقتی ۱۹۳

گفتار سوم– رویه و آیین کمیسیون در مرحله قابلیت پذیرش مکاتبه ۱۹۴

مبحث اول– ارایه اظهارات ۱۹۴

مبحث دوم– تصمیم گیری درخصوص قابلیت پذیرش ۱۹۵

مبحث سوم– معیارهای قابلیت پذیرش

بند اول– مکاتبه باید حاوی نام نویسینده باشد ۱۹۵

بند دوم– مکاتبه باید با منشور سازگار باشد ۱۹۶

بند سوم– لحن مکاتبه نباید توهین آمیز باشد ۱۹۷

بند چهارم– مکاتبه نباید منحصرا مبتنی بر اخبار رسانه های گروهی باشد ۱۹۷

بند پنجم– مراجع صالحه داخلی طی شده باشند ۱۹۸

بند ششم– مکاتبه در مدت زمان معقولی مطرح شده باشد ۱۹۹

بند هفتم– مکاتبه مربوط به مسایلی نباشد که قبلا توسط دیگر مکانیزمهای بین المللی حل و فصل شده اند

مبحث چهارم– تجدیدنظر در تصمیم مبنی بر قابل پذیرش بودن مکاتبه ۲۰۱

مبحث پنجم– انجام مطالعه عمیق ۲۰۱

مبحث ششم– اعتراضات مقدماتی ۲۰۲

مبحث هفتم– حل و فصل دوستانه ۲۰۲

مبحث هشتم– مکانیزم رسیدگی حضوری به مکاتبات ۲۰۳

گفتار چهارم– آیین و رویه کمیسیون در رسیدگی به ماهیت ۲۰۶

مبحث اول– روند رسیدگی به ماهیت ۲۰۶

مبحث دوم– تجدیدنظرخواهی از تصمیم کمیسیون در خصوص ماهیت ۲۰۷

مبحث سوم– انواع اسناد و مدارک قابل قبول ۲۰۸

مبحث چهارم– توصیه ها و پیشنهادات کمیسیون ۲۰۸

مبحث پنجم– جبران خسارتها ۲۰۹

مبحث ششم– اجرا و پیگیری توصیه ها و پیشنهادات ۲۱۱

گفتار پنجم– مکانیزم دادخواهی فردی نزد دادگاه آفریقایی حقوق بشر ۲۱۳

مبحث اول– صلاحیت ماهوی دادگاه ۲۱۳

مبحث دوم– صلاحیت شخصی دادگاه ۲۱۴

بند اول– دولتها ۲۱۵

بند دوم– کمیسیون ۲۱۷

بند سوم– افراد و سازمانهای غیردولتی ۲۱۷

بند چهارم– ورود کشور ثالث ۲۱۹

بند پنجم– سازمانهای بین دولتی آفریقایی ۲۱۹

مبحث سوم– مراحل رسیدگی ۲۲۰

مبحث چهارم– نمایندگی قانونی و معاضدت حقوقی ۲۲۱

مبحث پنجم– زبانهای رسمی و کاری دادگاه ۲۲۱

مبحث ششم– شروع مکانیزم رسیدگی به مکاتبه ۲۲۱

مبحث هفتم– اقدامات موقتی ۲۲۲

گفتار ششم– قابلیت پذیرش مکاتبه ۲۲۳

مبحث اول– معیارهای قابلیت پذیرش مکاتبه نزد دادگاه ۲۲۵

مبحث دوم– جریان رسیدگی شفاهی ۲۲۵

مبحث سوم– اعتراضات مقدماتی ۲۲۷

مبحث چهارم– ورود شخص ثالث ۲۳۰

مبحث پنجم– تجمیع پرونده ها ۲۳۰

مبحث ششم– محاکمه های غیابی ۲۳۱

مبحث هفتم– حل و فصل ۲۳۱

بند اول– حل و فصل در خارج از دادگاه ۲۳۱

بند دوم– حل و فصل در سایه دادگاه ۲۳۲

گفتار هفتم– بررسی ماهیت ۲۳۲

مبحث اول– رای ماهوی دادگاه ۲۳۴

مبحث دوم– عدم پیگیری ۲۳۵

مبحث سوم– آراء دادگاه ۲۳۵

مبحث چهارم– درخواست تفسیر از رای دادگاه ۲۳۶

مبحث پنجم– درخواست تجدیدنظر در حکم ۲۳۷

گفتار هشتم– مکانیزم دادخواهی بین الدولی در نظام آفریقایی حقوق بشر ۲۳۸

مبحث اول– طرح مکاتبه نزد کمیسیون ۲۳۹

مبحث دوم– در اختیار گرفتن مکاتبه ۲۴۰

مبحث سوم– بررسی مکاتبه ۲۴۰

مبحث چهارم– حل و فصل دوستانه ۲۴۱

بند اول– عدم حصول به راه حل دوستانه ۲۴۲

مبحث پنجم– تصمیم گیری در خصوص مکاتبه ۲۴۲

مبحث ششم– دادخواهی بین الدولی نزد دادگاه آفریقایی ۲۴۲

نتیجه گیری ۲۴۵

فهرست منابع

کلیدواژه ها

• دادخواهی
• معاهده
• آیین دادخواهی
• حقوق بشر
• نهادهای معاهده ای
• حقوق بشر
• پیمان بین المللی