بررسی انتقادی سیاست کیفری ایران در قبال ارتکاب جرایم احزاب سیاسی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی انتقادی سیاست کیفری ایران در قبال ارتکاب جرایم احزاب سیاسی
عنوانبررسی انتقادی سیاست کیفری ایران در قبال ارتکاب جرایم احزاب سیاسی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوحمزه کیاوند
استاد راهنمامحمدخلیل صالحی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۸
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی انتقادی سیاست کیفری ایران در قبال ارتکاب جرایم احزاب سیاسی عنوان پایان نامه ای است که توسط حمزه کیاوند، با راهنمایی محمدخلیل صالحی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

اهمیت احزاب در نظام سیاسی بر هیچکس پوشیده نیست ، در یک نظام دموکراتیک و یا مبتنی بر مردم سالاری ، احزاب لازمه و ضامن توسعه سیاسی و رشد جامعه مدنی هستند . از این رو در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران توجه خاصی به احزاب مبذول گردیده است ، در این راستا اصل بیست و ششم قانون اساسی مقرر نموده است: احزاب ، جمعیت ها ، انجمن های سیاسی و صنفی و انجمن های اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شده آزادند ، مشروط بر این که اصول استقلال ، آزادی ، وحدت ملی ، موازین اسلامی ، و اساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند . هیچ کس را نمی توان از شرکت در آن ها منع کرد یا به شرکت در یکی از آن ها مجبور ساخت . با این وجود ، جرم انگاری حوزه فعالیت احزاب در عین حال که امری گریز ناپذیر است، موجبات تضییق و تحدید کنشگران سیاسی آن ها را به دنبال خواهد داشت . مطالعه و بررسی جرایم احزاب در نظام حقوق کیفری ایران ، نه تنها بیانگر قلمرو موسع یا مضیق حوزه مداخله کیفری در عرصه فعالیت احزاب سیاسی است ، بلکه از دیگر سو موجبات نقد و ارزیابی سیاست کیفری را دراین خصوص فراهم می نماید ، در این تحقیق ضمن تجزیه و تحلیل جرایم و تخلفات احزاب سیاسی و مسیولیت کیفری و مجازات آنها و همچنین قواعد حاکم بر جرایم حزبی ، تمایز بین جرایم ارتکاب یافته از سوی افراد عادی و اشخاص حقوقی مانند احزاب سیاسی ، فرق جرایم حزبی با تخلفات حزبی و نحوه اعمال این مجازات ها نیز از مسایلی است که به آنها پرداخته شده است . در بین این سطور به موادی از قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی اشاره و ضرورت بازبینی آن و مقدم شدن رویکرد حقوقی بر سایر مقوله ها ی سیاسی و غیره مورد تاکید قرار گرفته است. در نتیجه،نگارنده از روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده کرده است ، و نوع تحقیق توصیفی ،تحلیلی می باشد که با مطالعه کتب ، مقالات و قوانین کیفری درصدد تکمیل تحقیق بوده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

الف) بیان مساله

ب) ضرورت انجام تحقیق

ج) اهداف تحقیق

د) سوالات تحقیق

ه) سوال اصلی

و) سوالات فرعی

ز) فرضیه های تحقیق

ح) روش تحقیق

ط) پیشینه تحقیق

ظ) ساماندهی پژوهش

فصل اول: تعاریف و کلیات گفتار اول: تعاریف

بند اول: تعریف حزب سیاسی

الف: تعریف حزب سیاسی از منظر دکترین

ب: تعریف حزب سیاسی در فرهنگ های لاتین

بند دوم: جایگاه حزب و احزاب در قرآن

ج: حزب سیاسی از منظر قانون گذاران

۱ قانون احزاب سیاسی لهستان

۲ قانون احزاب سیاسی آلمان

۳ قانون احزاب سیاسی افغانستان

بند سوم: سیر تکوین حزب و احزاب سیاسی

بند چهارم: سیر تحول حزب و احزاب سیاسی در غرب

بند پنجم: تاریخچه احزاب و سیر تحول آن درایران

الف: پیشینه ی احزاب قبل از انقلاب اسلامی

ب: پیشینه احزاب پس از انقلاب اسلامی

گفتار دوم: سیر تحول نظریات پیرامون کارکرد احزاب سیاسی

بند اول: کارکرد های ویژه احزاب سیاسی

بند دوم: کارکرد های ویژه عام احزاب

الف: کارکرد انتخاباتی

ب: شکل دادن به افکار عمومی

ج: کارکرد یک کاسه کردن و آشتی دادن منافع

د: کارکرد اداره مجلس

ه–: کارکرد ادغام اجتماعی

و: کارکرد ارتقای سطح فرهنگ سیاسی و مردم

بند سوم: کارکرد های ویژه پنهان احزاب

گفتار چهارم: رابطه احزاب با دموکراسی و توسعه سیاسی

بند اول: دموکراسی و کارکرد احزاب

بند دوم: تاثیر احزاب بر توسعه سیاسی

گفتار پنجم: ساختار و تشکیلات احزاب سیاسی

بند اول: ساختارهای احزاب سیاسی

الف: ساختاردرونی احزاب سیاسی

۱ کمیته

۲ حوزه

۳ سلول

۴ چریک

ب: ساختار بیرونی احزاب سیاسی

۱ عضویت در احزاب سیاسی

۲ حق عضویت حزبی

۳ کنترل در داخل و خارج از حزب

۴ رهبری حزبی و ماهیت دستیابی به آن

۴–۱ رهبری کاریزماتیک

۴–۲ رهبری بوروکراتیک

گفتار ششم: جایگاه احزاب سیاسی در نظام حقوقی ایران

بند اول: احزاب در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

بند دوم: احزاب در قوانین عادی جمهوری اسلامی ایران

الف: اطلاعیه

ماده ای دادستان انقلاب اسلامی

ب: قانون فعالیت احزاب مصوب ۱۳۶۰

ج: قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی مصوب ۱۳۹۵

فصل دوم: بررسی انتقادی سیاست کیفری ایران درقبال جرایم احزاب سیاسی گفتار اول: بررسی انتقادی جرم انگاری جرایم احزاب سیاسی

بند اول: بررسی انتقادی جرایم درقانون نحوه فعالیت احزاب وگروه های سیاسی مصوب ۱۳۹۵

بند دوم: نقض مبانی دین مبین اسلام و تبلیغ و فعالیت علیه موازین اسلامی

۱ سب نبی

۲ اهانت به مقدسات مذهبی

۳ اهانت به مقدسات از طریق مطبوعات

۴ ارتداد

بند سوم: اقدام علیه امنیت ملی و وحدت ملی

الف: تشکیل و اداره ی جمعیت علیه امنیت کشور

ب: عضویت در دسته ها یا جمعیت های مخل امنیت کشور

ج: فعالیت تبلیغی علیه نظام

د: همکاری با دول خارجی متخاصم

ه–: تحریک یا اغوای مردم به قصد برهم زدن امنیت کشور

و: تبانی برای برهم زدن امنیت کشور

ز: جاسوسی

ح: اقدام به عملیات خرابکارانه و براندازانه

۱ قیام مسلحانه

۲ حمایت از گروه های تروریستی

۳ تعریف ترور

ت: تلاش برای ایجاد و تشدید اختلاف میان صفوف ملت

ی: اعمال خلاف قانون اساسی

بند چهارم: نقض حقوق ملت از جمله ایراد تهمت، افتراء شایعه پراکنی، آموزش و ترویج خشونت

الف: نقض حقوق ملت

ب: ایراد تهمت، افترا وشایع پراکنی

ج: آموزش وترویج خشونت

۱ خشونت در قلمرو رفتار فردی

۲ خشونت در قلمرو رفتار اجتماعی

۳ خشونت در قلمرو رفتار حکومت

گفتار دوم: بررسی انتقادی تخلفات احزاب در قانون نحوه فعالیت احزاب و گروه های سیاسی

الف: تخلفات احزاب در قانون نحوه فعالیت احزاب وگروه های سیاسی

۱ در یافت هر نوع کمک مالی و تدارکاتی از بیگانگان

۲ حضور در راهپیمایی های غیر قانونی

۳ تخطی از مرامنامه واساسنامه حزب

۴ انجام هرگونه فعالیت اقتصادی و انتفاعی

گفتار سوم: عدم تفکیک دقیق جرایم سیاسی از جرایم غیر سیاسی احزاب

بند اول: تعریف جرم سیاسی

بند دوم: ضوابط تشخیص جرم سیاسی

الف: ضابطه ی ذهنی

ب: ضابطه ی مادی

ج: ضابطه ی مرکب

ج: مقایسه جرایم سیاسی و عادی

ه–: فرق های جرایم سیاسی و عادی

گفتار چهارم: توسعه و عدم شفافیت در توصیف رفتارهای مجرمانه احزاب سیاسی

گفتار پنجم: جرایم انتخاباتی احزاب سیاسی

فصل سوم: بررسی و نقد مسیولیت کیفری و مجازات احزاب سیاسی گفتار اول: مفهوم مسیولیت کیفری واشخاص حقوقی

بند اول: مفهوم مسیولیت کیفری

بند دوم: مفهوم شخصیت وشخص حقوقی

الف: گونه شناسی اشخاص حقوقی

۱ اشخاص حقوقی حقوق عمومی

۲ دولت

۳ موسسه دولتی

۴ شرکت دولتی

۵ موسسات و نهاد های عمومی غیر دولتی

۶ اشخاص حقوقی حقوق خصوصی

۷ شرکت های تجاری

۸ موسسات غیر تجاری

بند سوم: توجیه مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی

الف: واقعیات جرم شناختی و تامین مصالحه جامعه

ب: رهایی از مشکل شناسایی اشخاص حقیقی مقصر در مجموعه مدیران و کارکنان اشخاص حقوقی

ج: تضمین سلامت رفتار اشخاص حقوقی از طریق نظارت اعضای شخص حقوقی بر رفتارهای مدیران

د: کاستن از اعمال مجازاتهای سالب آزادی یا صدمه بدنی بر مدیران و کارکنان اشخاص حقوقی

ه–: جبران خسارت زیان دیدگان به نحو مناسب تر

و: رعایت عدالت و انصاف

ز: الزام به پاسخ گویی توسط شخص حقوقی در هر حال

گفتار دوم: احزاب به مثابه شخصیت حقوقی

گفتار سوم: مبانی و ارکان مسیولیت کیفری احزاب سیاسی

گفتار چهارم: بررسی انتقادی مجازات مذکور در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ با مسیولیت کیفری احزاب

گفتار پنجم: ایتلاف و انحلال احزاب سیاسی

بند اول: ایتلاف با دیگر احزاب

بند دوم: انحلال احزاب سیاسی

نتیجهگیری

پیشنهادات

فهرست منابع و مآخذ

الف) منابع فارسی

ب) منابع عربی

ج) منابع لاتین

کلیدواژه ها

  • حزب
  • احزاب
  • جرایم حزبی
  • مسیولیت کیفری
  • سیاست کیفری