بررسی بدنام سازی کیفری مبانی رویکردها و پیامدها

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی بدنام سازی کیفری مبانی رویکردها و پیامدها
عنوانبررسی بدنام سازی کیفری مبانی رویکردها و پیامدها
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومحمدکاظم زارع
استاد راهنماعباس منصور آبادی
استاد مشاورسید محمود میرخلیلی، محمدابراهیم شمس ناتری
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه تهران


بررسی بدنام سازی کیفری مبانی رویکردها و پیامدها عنوان رساله ای است که توسط محمدکاظم زارع، با راهنمایی عباس منصور آبادی و با مشاوره سید محمود میرخلیلی و محمدابراهیم شمس ناتری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

بدنام سازی کیفری به معنای هر گونه تدبیر کیفری در حوزه ماهوی یا شکلی است که در مراحل تعقیب، تحقیق، کیفر گذاری و یا اجرای احکام کیفری، حیثیت اشخاص اعم از متهم و مجرم را نشانه می رود و هدف اصلی خود را در سلب هویت اجتماعی و خانوادگی اشخاص می جوید. با توجه به اینکه در قوانین نوین کیفری کشورمان در عرصه ماهوی و شکلی، نسبت به قوانین سابق، قانونگذار دچار نوعی کثرت گرایی در بدنام سازی متهمان و مجرمان شده است؛ بنابراین بررسی این گفتمان از بعد مبنایی و پیامد شناختی ضروری است. با وجود اینکه هدف اولیه قانونگذار در تدوین چنین تدابیری پیامدگرایی است اما در حال حاضر، با مبانی پیشینه گرا تطبیق بیشتری دارد. از حیث مبانی دینی –اخلاقی نیز، هر چند شواهدی دال بر وجود برخی مصادیق بدنام سازی در شریعت مقدس وجود دارد اما نمی توان برای افراط گرایی قانونگذار به شیوه فعلی در حقوق کشورمان، قایل به توجیه گردید. از سوی دیگر با عنایت به اینکه در حال حاضر برخی جرایم موجد اخلال در امنیت روانی و اقتصادی جامعه قلمداد شده و این موضوع منجر به تمرکز خواست عموم بر تشدید در تدابیر کیفری می شود، از این حیث در جرایم مزبور بدنام سازی کیفری ناشی از رویکرد امنیت گرایی مبتنی بر سخت گیری کیفری است و با جلوه های ماهوی و شکلی رویکرد کیفری امنیت گرا عوام گرا کاملا تطبیق دارد. از نقطه نظر پیامد شناختی، هر چند بدنام سازی کیفری واجد یک سری فواید مقطعی است؛ اما پیامدهای نامطلوب آن در دو بعد کلان و فردی نسبت به پیامدهای مثبت آن بیشتر است که این موضوع تجدیدنظر جدی قانونگذار مبنی بر تحدید مصادیق بدنام سازی کیفری در حقوق کشورمان را می طلبد.

کلیدواژه ها

  • توبه و ندامت
  • کرامت انسانی