بررسی تحولات جرم سیاسی در ایران با نگاهی به قانون جزای فرانسه

عنوان	بررسی تحولات جرم سیاسی در ایران با نگاهی به قانون جزای فرانسه
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	ثنا کاظم پور
استاد راهنما	حسین فخر
استاد مشاور	محمود شیخ زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه تبریز

بررسی تحولات جرم سیاسی در ایران با نگاهی به قانون جزای فرانسه عنوان پایان نامه ای است که توسط ثنا کاظم پور، با راهنمایی حسین فخر و با مشاوره محمود شیخ زاده در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.

چکیده

جرم سیاسی یکی از چالش برانگیزترین مفاهیم حقوق کیفری است که در طی ادوار مختلف ، حسب میزان پا یندی حکومت ها به آزاداندیشی، حقوق سیاسی شهروندان و البته ایدیولوژی حاکم برجامعه ، با واکنش های کیفری متفاوتی همراه بوده است . هرچند رژیم ارفاقی جرم سیاسی وامدار نظام حقوقی رومی_ژرمنی به ویژه کشور فرانسه می باشد، لکن در نظام تقنینی این کشور تعریفی کاربردی از جرم سیاسی مشاهده نمی شود و تشخیص مصادیق آن مرهون رویه قضایی این کشور است. در نظام کیفری ایران که با اقتباس از نظام حقوقی رومی_ژرمنی، مفهوم جرم سیاسی را وارد ادبیات حقوقی خود نموده است؛ به رغم گذشت بیش از یک قرن از حضور این مفهوم و با وجود تلاشهایی که توسط نهاد های قانونی مربوطه در طی دو دهه اخیر صورت گرفت، هیچ تعریف رسمی و مشخصی از جرم سیاسی در نظام تقنینی ایران، تا همین اواخر وجود نداشت و برخلاف نظام حقوقی فرانسه که رویه قضایی این کشور خلا قانونی را جبران نموده ؛ در نظام کیفری ایران، با توجه به منطوق اصل ۱۶۸ قانون اساسی، صرفا ضابطه قانونی ملاک تعیین این جرایم است. در حال حاضر، با تصویب قانون جرم سیاسی در سال ۱۳۹۵، این ابهام تقنینی تا حدودی رفع گردیده است. هرچند در بادی امر این قانون، به جهت به رسمیت شناختن واقعیت موجود مجرمین سیاسی در نظام کیفری ایران، اقدامی مترقی تلقی می شود؛ لکن یافته های این پژوهش، موید آن است؛ این قانون از حیث ماهوی و شکلی با ایرادات عدیده و غیر قابل اغماضی نظیر نقض اصل کیفیت قانون، استفاده از عبارات مبهم، ارایه تعریف مضییق از جرم سیاسی و ... مواجه است که می تواند حقوق متهم سیاسی را به مخاطره بیافکند. به خصوص آنکه احاله دادرسی این جرایم به قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ و اجتناب از تصریح به تضمینات دادرسی ارفاقی جرایم سیاسی، خود مشکلی مضاعف ایجاد نموده است. پژوهش حاضر ضمن تبیین علمی موضوع ، با محوریت قانون جرم سیاسی و قانون آیین دادرسی کیفری ، به نقد و بررسی رویکرد نوین مقنن در خصوص جرایم سیاسی؛ ایرادات و کاستی ها وارده بر قوانین مربوطه پرداخته است تا در جهت اصلاح سیاست تقنینی ایران و تضمین هرچه بهتر حقوق متهم و مجرم سیاسی گامی برداشته شود.

کلیدواژه ها

• جرم سیاسی
• آثار
• رویکرد ارفاقی
• دادگاه
• ارفاق (مدارا)
• آیین دادرسی کیفری
• جرم سیاسی
• حقوق جزا
• دادگاه
• فرانسه
• نظام حقوقی